Trong bối cảnh đất nước hiện nay, đặc biệt là công cuộc đổi mới hệ thống chính trị thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp, phát triển mạnh mẽ về khoa học công nghệ và giáo dục, phát triển con người và thích ứng với biến đổi khí hậu thì vai trò của Hội Liên hiệp Phụ nữ trong công tác vận động, tuyên truyền, tập hợp, phát huy sức mạnh của phụ nữ, giữ gìn giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam là điều không thể thiếu, cho đến nay tại nhiều Nghị Quyết của Đảng vẫn xác định rõ gia đình là tế bào của xã hội, công tác xây dựng gia đình là nhiệm vụ quan trọng, là nền tảng cho sự phát triển của xã hội. Giai đoạn hiện nay các gia đình Việt Nam cũng đang phải đối mặt với  những tác động tiêu cực có nguy cơ phá vỡ những giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam, công tác gia đình ngày càng trở lên quan trọng, do đó Hội Liên hiệp Phụ nữ đóng vai trò trung tâm trong việc tuyên truyền, vận động, tập hợp phụ nữ để giữ gìn các giá trị tốt đẹp của gia đình Việt Nam thông qua việc tổ chức nhiều cuộc vận động, xây dựng mô hình, nâng cao kiến thức pháp luật và kỹ năng sống, tích cực tham gia giải quyết các vấn đề xã hội, và tăng cường kết nối, các hoạt động thiết thực hỗ trợ phụ nữ xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc, điển hình là cuộc vận động xây dựng gia đình 5 không 3 sạch. Hội đã tạo ra sức lan tỏa mạnh mẽ, góp phần cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho hội viên, Đặc biệt, thông qua các Câu lạc bộ, Tổ phụ nữ tiết kiệm, Tổ phụ nữ giúp nhau phát triển kinh tế,… Hội đã xây dựng được môi trường gắn bó, tương trợ lẫn nhau.

Chi hội Phụ nữ ấp Tân Hưng ra mắt Câu lạc bộ thực hiện 3 sạch.

Cuộc vận động tạo sự chuyển biến trong nhận thức và hành động của phụ nữ về trách nhiệm với gia đình và cộng đồng, đồng thời thúc đẩy sự tham gia tích cực của họ vào các hoạt động xã hội. 

Năm 2010, Trung ương Hội LHPN Việt Nam đã phát động phụ nữ trên Toàn quốc thực hiện cuộc vận động Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch với 8 tiêu chí. Cụ thể: Tiêu chí về “5 không” là không đói nghèo, không vi phạm pháp luật và mắc tệ nạn xã hội, không có bạo lực gia đình, Không sinh con vi phạm chính sách dân số, không có trẻ suy dinh dưỡng và bỏ học; Tiêu chí về “3 sạch” là: sạch nhà - sạch bếp - sạch ngõ. Đến nay, Hội tiếp tục cuộc vận động Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch, bảo vệ môi trường tiến tới vận động thực hiện mô hình “Xây dựng gia đình 5 có, 3 sạch” 5 có gồm: có ngôi nhà an toàn, có sinh kế bền vững, có sức khỏe, có kiến thức, có nếp sống văn hóa.

Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” thúc đẩy chuyển biến nhận thức, lối sống, thói quen của mỗi gia đình về xã hội và môi trường. Hướng tới xây dựng con người nông thôn mới văn minh, có tri thức, kỹ năng; đặc biệt phát huy vai trò chủ thể của phụ nữ. Góp phần giảm tái nghèo, bảo đảm bình đẳng giới, giữ gìn cảnh quan môi trường. Giảm tệ nạn, giữ gìn trật tự, an toàn xã hội. Giữ gìn vệ sinh môi trường, cảnh quan đô thị. Xây dựng nếp sống văn minh, gia đình hạnh phúc. Đặc biệt, “3 sạch” gắn liền với tiêu chí xây dựng đô thị xanh - sạch - đẹp, bảo vệ môi trường đô thị. Đây không chỉ là những tiêu chí xây dựng gia đình no ấm, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc mà còn trực tiếp góp phần hình thành lối sống đô thị văn minh, nơi con người được sống trong môi trường an toàn, ngăn nắp, hài hòa. Hội Liên hiệp Phụ nữ phường xác định quan điểm của cuộc vận động này giúp nâng cao nhận thức và ý thức của phụ nữ trong việc giữ gìn vệ sinh môi trường sống, duy trì những giá trị văn hóa, đạo đức của mỗi cộng đồng góp phần xây dựng đô thị văn minh và đời sống xã hội.

Cuộc vận động có ý nghĩa sâu sắc và thiết thực, định hướng rõ những việc cụ thể để phụ nữ phấn đấu phát huy vai trò, trách nhiệm của mình trong xây dựng gia đình văn minh hạnh phúc và bảo vệ môi trường sống của toàn xã hội. Theo hướng dẫn của Hội cấp trên, trong những năm qua Hội LHPN phường Khánh Hòa đã tập trung nhiều giải pháp để thực hiện cuộc vận động xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch như đa dạng hóa công tác tuyên truyền bằng nhiều hình thức như phát tờ rơi về nội dung cuộc vận động; sách lật 5 không 3 sạch, phát động 100% gia đình hội viên phụ nữ đăng ký thực hiện. Tổ chức các buổi giao lưu, sẻ kinh nghiệm kỹ năng tổ chức cuộc sống gia đình, chăm sóc nuôi dạy con, ngăn chặn bạo lực gia đình và tệ nạn xã hội từ gia đình, sử dụng nguồn nước sạch, trồng rau sạch; xây dựng thói quen sắp xếp nhà cửa gọn gàng, sạch đẹp, tổ chức vệ sinh đường phố bảo vệ môi trường sống của gia đình và cộng đồng, thực hành tiết kiệm giúp nhau phát triển kinh tế gia đình.

Chi hội Phụ nữ ấp Ngã Tư họp tổ tiết kiệm.

Hằng năm Hội LHPN phường đăng ký và thực hiện nhiều công trình, phần việc tham gia xây dựng Nông thôn mới, đô thị văn minh như tuyến đường phụ nữ tự quản, tuyến đường hoa phụ nữ, tuyến đường sáng - xanh - sạch - đẹp, Câu lạc bộ 3 sạch, Tổ chức ngày “Chủ nhật xanh”, “Phụ nữ hành động vì môi trường”, thu gom rác thải, phân loại rác tại nguồn, xây dựng kế hoạch và thực phân công giúp các hộ chưa đạt 8 tiêu chí “5 không, 3 sạch”, “5 có, 3 sạch” tại địa phương.

Bên cạnh đó, Hội còn tổ chức nhiều hoạt thiết thực thực hiện các phong trào thi đua, gắn với học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức phong cách Hồ Chí Minh như thi đua lao động sáng tạo, tiết kiệm, giúp nhau phát triển kinh tế gia đình vận động phụ nữ thực hành tiết kiệm theo gương Bác: “nuôi heo đất”, “tiết kiệm điện”, “tiết kiệm nước” “hũ gạo tình thương”. Hỗ trợ phụ nữ nghèo vay vốn, hướng dẫn sản xuất sạch, tạo việc làm ổn định. Phong trào xây dựng gia đình hạnh phúc, bình đẳng, tiến bộ vận động “Gia đình 5 không, 3 sạch” gắn với mô hình “Gia đình hạnh phúc”, “Địa chỉ tin cậy tại cộng đồng” giúp phòng chống bạo lực gia đình. Phong trào thi đua “Phụ nữ khởi nghiệp, phụ nữ làm kinh tế giỏi” tham gia các cuộc thi ý tưởng khởi nghiệp, nhân rộng mô hình phụ nữ khởi sự kinh doanh. Khuyến khích đổi mới sáng tạo, phát triển kinh tế tập thể gắn với bảo vệ môi trường. Hoạt động an sinh xã hội, nhân đạo, từ thiện, hăm hỏi, tặng quà Mẹ Việt Nam anh hùng, gia đình chính sách, hội viên phụ nữ khó khăn, chương trình “Mẹ đỡ đầu” cho trẻ em mồ côi COVID-19. Hỗ trợ xây dựng “Mái ấm tình thương”.

Qua đó, đã đạt một số kết quả nhất định như:

Tổ chức triển khai cuộc vận xây dựng gia đình 5 không 3 sạch đến 100% cán bộ, hội viên, phụ nữ, hướng đến “gia đình 5 có, 3 sạch” tổ chức tuyên truyền về ý nghĩa, lợi ích, tầm quan trọng, nội dung của cuộc vận động đến cán bộ, hội viên, phụ nữ địa phương theo các nội dung cụ thể trong tài liệu tuyên truyền thực hiện cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” như sách lật, tờ rơi có 5.862 lượt người dự. Hằng năm giúp thêm nhiều hộ hội viên đạt 8 tiêu chí cuộc vận động.

Nhiều địa phương đưa tiêu chí “5 không, 3 sạch” vào hương ước, quy ước, tiêu chí bình xét gia đình văn hóa, khu dân cư văn hóa, góp phần nâng cao nhận thức, ý thức trách nhiệm của hội viên phụ nữ và người dân trong giữ gìn vệ sinh môi trường, xây dựng nếp sống văn minh.

Xây dựng các kế hoạch hỗ trợ những hộ gia đình hội viên thoát nghèo, thoát cận nghèo. Qua đó, hằng năm thoát nghèo 15 hộ trở lên, với nhiều mô hình như tổ chăn nuôi dê, nuôi cua, tổ mua bán nhỏ, tổ phụ nữ trồng luân canh theo hướng an toàn vệ snh thực phẩm, “Chi hội phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng nông thôn mới” tổ phụ nữ 5 không, 3 sạch xây dựng đô thị văn minh; Tổ phụ nữ không mê tín dị đoan, tổ phụ nữ không bạo lực gia đình, Câu lạc bộ “ thực hiện 3 sạch”, Tuyến đường phụ nữ tự quản, tổ phụ nữ thu gom rác thải vô cơ gây quỹ, tổ phụ nữ bảo vệ môi trường, tổ phụ nữ tiết kiệm… Đảm bảo 100% hộ hội viên nghèo đủ điều kiện và có nhu cầu vay vốn để đầu tư sản xuất, kinh doanh, tạo việc làm, cải thiện đời sống được vay vốn tín dụng ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách xã hội và nguồn quỹ phát triển kinh tế gia đình của Hội quản lý và các nguồn khác. Góp phần giảm tỷ lệ hộ nghèo do phụ nữ làm chủ, tăng số hộ đạt chuẩn gia đình văn hóa, cải thiện chất lượng cuộc sống.

Địa chỉ tin cậy ở Khóm Kinh Mới Sóc.

Trong những năm qua, cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” do Hội Liên hiệp Phụ nữ Việt Nam phát động đã trở thành một phong trào sâu rộng, Tuy nhiên, khi triển khai trong bối cảnh xây dựng chính quyền địa phương 2 cấp phong trào vẫn còn bộc lộ nhiều hạn chế, cần sớm được khắc phục để phát huy hiệu quả bền vững như:

Về công tác tuyên truyền, vận động chưa thật sự đổi mới. Hình thức tuyên truyền vẫn thiên về hội họp, khẩu hiệu, chưa khai thác mạnh mẽ phương tiện truyền thông số, mạng xã hội. Nội dung còn mang tính chung chung, chưa sát thực tiễn từng nhóm phụ nữ dẫn đến việc một bộ phận người dân tham gia còn mang tính hình thức. Khả năng thích ứng với đô thị còn hạn chế, đặc biệt trong quản lý rác thải, an toàn thực phẩm hay xây dựng cảnh quan văn minh.

Về tổ chức thực hiện chưa đồng bộ. còn mang tính phong trào chạy theo thành tích, chưa chú trọng chất lượng và tính bền vững. Sự phối hợp giữa các ban ngành, đoàn thể với chính quyền 2 cấp chưa chặt chẽ.

Về nguồn lực cho phong trào còn hạn hẹp. Kinh phí hỗ trợ triển khai chủ yếu dựa vào ngân sách của Hội để hoạt động (45 triệu/năm cho tất cả hoạt động Hội), nên chưa đảm bảo. Cán bộ Hội Phụ nữ phường, các chi hội ít được tập huấn chuyên sâu, kỹ năng tổ chức, vận động chưa đáp ứng yêu cầu trong bối cảnh đô thị phát triển nhanh. Các mô hình hiệu quả chưa được nhân rộng, còn mang tính tự phát, nhỏ lẻ, chưa có sự liên kết, nhiều mô hình xây dựng xong theo chỉ tiêu, kế hoạch phong trào nhưng không chăm lo phát triển bền vững dẫn đến không duy trì ổn định lâu dài.

Sự phân cấp, phân quyền đôi lúc chưa rõ ràng. Còn thụ động, trông chờ vào chỉ đạo từ cấp trên; một số kế hoạch đưa ra chưa cụ thể, phù hợp với từng địa bàn ấp, khóm, dẫn đến trong triển khai còn chưa sát với tình hình thực tế của địa phương.

Để cuộc vận động “5 không, 3 sạch” gắn với xây dựng đô thị văn minh phát huy hiệu quả bền vững trong thời gian tới, cần tập trung vào một số giải pháp cơ bản sau:

Tăng cường và đổi mới tư duy trong công tác tuyên truyền, truyền thông bằng nhiều hình thức trực quan, sinh động, dễ hiểu. Cần đẩy mạnh truyền thông trên nền tảng số, mạng xã hội, gắn với các mô hình trực quan sinh động như “tuyến phố xanh – sạch – đẹp”, “khu dân cư không rác thải nhựa”. Nội dung tuyên truyền phải cụ thể, dễ hiểu, thiết thực với từng nhóm đối tượng.

Có sự phân công trách nhiệm cụ thể và đề ra biện pháp giúp đỡ các hộ chưa đạt các tiêu chí, tránh tình trạng đùn đẩy. Tăng cường sự phối hợp giữa Hội Phụ nữ và các ban, ngành cần chặt chẽ hơn, tạo sự thống nhất trong triển khai.

Tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, đánh giá và thực hiện sơ kết, tổng kết các mô hình hiệu quả, một cách thường xuyên để có nhận xét thiết thực và phù hợp tình hình thực tế, đưa các mô hình hiệu quả được nhân rộng, phát triển tránh dừng lại ở phong trào nhưng chưa áp dụng vào thực tiển.

Tăng cường nguồn lực và đào tạo, bồi dưỡng chuyên sâu cho cán bộ Hội thực hiện nhiệm vụ. Cấp chính quyền cần quan tâm bố trí kinh phí hợp lý, đảm bảo; đồng thời huy động sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức xã hội trong hỗ trợ phong trào phối hợp, hỗ trợ và đồng hành cùng phụ nữ. Cán bộ Hội Phụ nữ cần được tập huấn kỹ năng truyền thông, quản lý dự án, xây dựng mô hình gắn với tiêu chí đô thị văn minh.

Xây dựng hệ thống tiêu chí cụ thể Gắn kết chặt chẽ cuộc vận động, “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” với các phong trào của địa phương như: Phong trào toàn dân đoàn kết xây dựng gia đình văn hóa, xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch gắn với xây dựng đô thị văn minh.

Cuộc vận động xây dựng gia đình "5 không, 3 sạch" có ý nghĩa thiết thực trong giai đọan hiện nay. là một sáng kiến có giá trị, góp phần xây dựng gia đình hạnh phúc, cộng đồng văn minh và xã hội phát triển bền vững. Cuộc vận động góp phần giãm nghèo bền vững, ổn định thu nhập, xây dựng nếp sống văn minh thúc đẩy bình đẳng giới, tăng tính liên kết, gắn kết tương trợ nhau, giữ vững an ninh trật tự xã hội, góp phần hoàn thành tiêu chí xây dựng nông thôn mới và đô thị văn minh, bảo vệ môi trường cải thiện cảnh quan sống, hạn chế rác thải, tăng cường ý thức tiết kiệm tài nguyên, thích ứng biến đổi khí hậu.

Bên cạnh đó, để phong trào thực sự trở thành động lực trong xây dựng đô thị văn minh, trong bối cảnh chính quyền địa phương 2 cấp, cần thẳng thắn nhìn nhận hạn chế và kiên quyết khắc phục. Sự quan tâm của cấp ủy Đảng trong chỉ đạo để chính quyền, các ngành có liên quan cùng phối hợp với Hội LHPN phường, tạo sức mạnh đồng thuận cao trong cộng đồng, phát huy tinh thần trách nhiệm của tập thể cán bộ, hội viên, phụ nữ thì phong trào mới phát huy hết sức mạnh, tạo dấu ấn bền vững trong đời sống xã hội.

Hội Liên Hiệp Phụ Nữ phường Khánh Hòa