Báo cáo của Văn phòng Ngân sách Quốc hội Mỹ (CBO) mới đây cho biết lượng nhân viên hợp đồng ngoài biên chế quân đội Mỹ tại Iraq hiện đạt con số cao chưa từng có trong lịch sử chiến tranh của nước này. Cụ thể, vào đầu năm 2008, có ít nhất 190.000 nhân viên tư nhân làm việc cho các dự án do Chính phủ Mỹ tài trợ tại Iraq. Điều đó có nghĩa là cứ mỗi quân nhân Mỹ thì có một nhân viên hợp đồng tương ứng. Trong chiến tranh Triều Tiên, tỷ lệ này là 2,5/1, còn trong chiến tranh Việt Nam là 5/1.

Theo báo cáo, các nhân viên hợp đồng chủ yếu phụ trách khâu hậu cần như xây dựng, cung cấp lương thực, phân phối nhiên liệu, bảo trì trang thiết bị, thu mua và quản lý tài sản. Tư nhân cũng có đóng góp quan trọng cho công tác an ninh. Giải thích nguyên nhân vì sao lại có quá nhiều nhân viên hợp đồng làm việc như vậy, CBO cho rằng do quân đội Mỹ bị cắt giảm về quân số sau Chiến tranh lạnh nên phải sử dụng các công ty tư nhân đảm nhiệm khâu hỗ trợ hậu cần. Riêng việc thuê nhân viên an ninh tư nhân là nhằm tăng cường khả năng đối phó với các hành động thù địch của lực lượng nổi dậy trong quá trình triển khai các dự án tái thiết Iraq.

CBO ước tính tổng chi phí cho các nhà thầu tư nhân giai đoạn 2003-2008 lên đến 100 tỉ USD, tức bằng khoảng 20% tổng chi ngân sách chiến tranh của Mỹ tại Iraq. Đặc biệt, chi tiêu cho các hợp đồng an ninh chiếm tới 12 tỉ USD. Ngoài vấn đề chi phí, các lực lượng an ninh tư nhân từng thực hiện một số vụ giết người bừa bãi gây phẫn nộ dư luận Iraq và quốc tế, còn các công ty tư nhân như Halliburton thì bị cáo buộc là làm ăn gian lận, cơ hội.

Theo ông Kent Conrad, Chủ tịch Ủy ban ngân sách Thượng viện Mỹ, việc chính quyền George Bush lạm dụng các nguồn lực bên ngoài trong nỗ lực bình định Iraq là một xu hướng nguy hiểm, bởi nó vượt khỏi tầm kiểm soát về quy mô chiến tranh, tạo kẽ hở cho nạn trục lợi, lạm dụng quyền lực và tăng gánh nặng lên vai người đóng thuế Mỹ. Tuy nhiên, theo các nhà phân tích, tư nhân hóa quân đội đang và sẽ là xu hướng lựa chọn ưu tiên trong chính sách của Lầu Năm Góc ở thế kỷ 21 này.

V.P (Theo Csmonitor, Lasvegassun)