Trước tình trạng bất bình đẳng ngày càng gia tăng, Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình (ảnh) cho biết chính quyền sẽ điều chỉnh khoản thu nhập cao quá mức và thiết lập hệ thống phân phối lại của cải trong xã hội.

Ảnh: CNN

Tuyên bố được đưa ra tại cuộc họp của Ủy ban Tài chính và Kinh tế Trung ương, trong đó ông Tập nhấn mạnh “thịnh vượng chung” phải là đặc điểm cốt lõi trong quá trình hiện đại hóa “kiểu Trung Quốc”. Ông cho biết chính phủ cần thúc đẩy hơn nữa mục tiêu vì lợi ích “công bằng xã hội” cùng lúc duy trì sự phát triển chất lượng cao, hướng tới hình mẫu quốc gia “giàu mạnh toàn diện” vào năm 2049.

Theo đó, Bắc Kinh dự tính triển khai các biện pháp điều chỉnh hợp lý đối với phần thu nhập quá mức, khuyến khích nhóm thu nhập cao và doanh nghiệp đóng góp nhiều hơn cho xã hội. Chính phủ còn cam kết cải thiện giáo dục và tạo cơ hội để nhiều người có cuộc sống thịnh vượng, hướng tới cấu trúc “lá ô liu” với quy mô lớn tầng lớp trung lưu, ít người cực giàu hoặc cực nghèo. Bên cạnh bảo vệ nguồn thu nhập hợp pháp, hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, các nhà hoạch định chính sách sẽ cân nhắc “thanh lọc, điều tiết” những nguồn thu bất hợp lý; chấn chỉnh trật tự phân phối thu nhập thực tế và xóa bỏ thu nhập bất hợp pháp. Nhiều người coi đây là cảnh báo đối với ngành công nghiệp giải trí, vốn trở thành tâm điểm trong nhiều vụ trốn thuế lớn những năm gần đây.

Dựa trên các mục tiêu chung, giới phân tích dự đoán Bắc Kinh có thể nâng thuế thu nhập vốn đã khá cao hoặc thông qua những biện pháp khác nhằm buộc giới siêu giàu đóng góp trở lại xã hội nhiều hơn. Được biết, những người kiếm được hơn 150.000USD/năm dưới dạng tiền lương tại Trung Quốc phải nộp mức thuế cao nhất là 45%. Riêng doanh nghiệp, mức thuế hiện nay là 25% nhưng một số công ty công nghệ có thể hưởng mức ưu đãi 15%. Sắp tới, loại ưu đãi này có thể bị bãi bỏ trong khi quy trình mở rộng thuế đối với tài sản thừa kế, bất động sản trên toàn quốc đang được đẩy nhanh.

Lý do phía sau

Sau 30 năm cải cách và mở cửa, Trung Quốc đã chuyển đổi từ một nước nghèo nàn, lạc hậu trở thành kinh tế lớn thứ hai thế giới và được dự báo sẽ soán ngôi Mỹ trở thành cường quốc kinh tế hàng đầu trong vòng một thập kỷ nữa. Năm 2019, thống kê cho thấy số người giàu Trung Quốc lần đầu tiên vượt qua số người giàu ở Mỹ.

Tuy nhiên, khối tài sản của giới siêu giàu bùng nổ đồng thời nới rộng khoảng cách giàu nghèo trong xã hội Trung Quốc. Năm ngoái, các số liệu cho thấy 20% những người giàu nhất Trung Quốc có thu nhập trung bình cao hơn 10 lần so với 20% tầng lớp dưới cùng. Thực trạng này dẫn đến nhiều vấn đề nghiêm trọng, chẳng hạn như giảm tỷ lệ sinh do người dân ngại có con trước gánh nặng về chi phí. Nhiều người trẻ hiện nay khó hòa nhập xã hội hoặc bị tụt lại phía sau  cũng ngày càng bất mãn và phản kháng.

Ngoài vấn đề bất bình đẳng, giới chuyên môn nhận định Bắc Kinh tái phân phối của cải xã hội còn gắn liền với mục tiêu kiềm chế các tập đoàn lớn trong nước sau hàng loạt báo cáo về sự gia tăng của một tầng lớp doanh nhân giàu có mới. Trong những tháng gần đây, Trung Quốc đã triển khai chiến lược kiểm soát chưa từng có đối với các công ty công nghệ, tài chính, giáo dục và hàng loạt lĩnh vực khác. Theo Hãng tin CNN, những quy định mới đã quét sạch rất nhiều tài sản của các tỉ phú Trung Quốc. Theo lập luận của chính quyền, khu vực tư nhân đang tạo ra các vấn đề có khả năng gây mất ổn định xã hội.

MAI QUYÊN (Theo Quartz, CNN)