Năm nay là năm thứ hai không còn ở thế độc quyền, thị trường lịch bloc càng cạnh tranh quyết liệt với hàng loạt các nhà xuất bản tham gia kinh doanh. Trước tình hình thực tế của thị trường và dư âm cú sốc ế ẩm của năm ngoái cộng với chi phí sản xuất tăng, nên hầu hết các sản phẩm lịch đều tăng giá bán. Tuy nhiên, đến cuối tháng 10- 2008, thị trường lịch vẫn trầm lắng…

* Giá tăng 20-40%

Năm nay, do giá của các chi phí đầu vào tăng khiến các nhà xuất bản lịch phải tăng giá bán. Theo tính toán từ các nhà xuất bản, so với năm ngoái, giá giấy đã tăng từ 30-35%, các loại chi phí, phụ kiện như: nẹp sắt và lò xo tăng khoảng 40%, giá nhân công cũng tăng 20-30%... Vì vậy, hầu hết các nhà xuất bản không dám xuất bản ồ ạt mà phải dè chừng; còn các nhà phân phối cũng trong tình trạng hàng bán hết đến đâu thì nhập đến đó.

Tại các cửa hàng phân phối lịch ở TP Cần Thơ, mức báo giá vào thời điểm đầu mùa, khoảng tháng 9 dương lịch đã tăng 20-40% so với mùa lịch năm ngoái. Các chủng loại lịch năm nay không khác nhiều, các loại giấy pelure và couché sử dụng trong lịch bloc, lịch tờ với các chủng loại như: lịch phong cảnh, quê hương, lễ hội, ảnh người đẹp, các loài hoa quý, áo dài... được in trên nhiều khổ và chất lượng giấy khác nhau.

Theo mức giá bìa mà phần lớn các nhà xuất bản đưa ra cho lịch 2009, lịch bloc trung pelure một màu giá 10.000 đồng/bloc, lịch trung 2 màu giá 22.000 đồng/bloc, lịch đại 4 màu có giá 45.000 đồng/bloc, lịch siêu đại giấy couché: 140.000 đồng/bloc. Riêng loại lịch bloc tiểu năm nay gần như không có. Các loại lịch tờ có giá 10.000 -25.000 đồng/cuốn, tùy theo loại; lịch bàn lò xo giữa giá 24.000 – 35.000 đồng/cuốn. Các loại bìa lịch cũng có giá cao hơn so với năm ngoái từ 1.000 – 10.000 đồng/bìa, lịch bìa giấy giá 6.000 đồng/bìa, bìa ép kiếng 78.000 – 90.000 đồng/bìa (đã bao gồm cả bloc).

Cuối tháng 10 nhưng thị trường lịch vẫn khá trầm lắng. Trong ảnh: Khu bày bán lịch tại nhà sách Fahasa.

Do chi phí sản xuất tăng cao nên mức chiết khấu năm nay giảm nhiều. Nếu như năm trước, vào cao điểm cạnh tranh mức chiết khấu có thể lên đến 55%, thì năm nay mức chiết khấu tại nhiều điểm áp dụng không quá 40%. Đối với loại lịch bloc siêu đại và siêu cực đại, mức chiết khấu thường thấp hơn các loại bloc nhỏ. Còn đối với khách hàng mua với số lượng nhiều thì sẽ được xem xét lại mức chiết khấu cho hợp lý. Tại một số nhà sách lớn, chiết khấu được áp dụng đối với khách hàng mua lẻ như tại nhà sách Fahasa Cần Thơ chiết khấu 10% đối với loại lịch bloc trung pelure, trung màu và bloc đại; nhà sách PNC Cần Thơ chiết khấu từ 8-26%, tùy theo loại...

* Sức mua sụt giảm

Theo thông lệ hàng năm, tháng 11 và tháng 12 là thời điểm sôi động nhất của thị trường lịch. Tuy nhiên, năm nay tại các nhà sách, điểm bán lịch lẻ trên thị trường TP Cần Thơ trong những ngày cuối 10 vẫn khá trầm lắng, lượng khách hàng mua rất ít mà chủ yếu là tham khảo. Chị Xuân Trang, chủ một cửa hàng phân phối sỉ và lẻ lịch bloc trên đường 30-4, quận Ninh Kiều, TP Cần Thơ, cho biết: “Giá lịch tăng, mức chiết khấu lại thấp hơn năm ngoái, chưa kể khách đến tìm hiểu và đặt mua giảm đi rất nhiều. Lượng hàng hiện tại nhập về chỉ bằng 1/3 so với năm ngoái, còn khách đặt tới đâu sẽ tính tới đó”.

Theo dự báo từ các nhà xuất bản lịch, sức mua năm nay sẽ giảm đáng kể. Do lạm phát, nhiều doanh nghiệp gặp khó khăn nên cùng với việc cắt giảm chi tiêu trong đơn vị thì chi phí cho việc đặt in lịch tặng khách hàng cũng được doanh nghiệp cắt giảm đi so với năm trước.

Ông Lê Kháng, chủ Doanh nghiệp tư nhân Lê Kháng, cho biêt: “Nếu như mọi năm vào thời điểm tháng 8 là bắt đầu có khách đặt hàng và hàng đã in và nhập về sẵn sàng cho mùa kinh doanh mới, thì đến nay đã cuối tháng 10 mà khách hàng vẫn thưa thớt, kể cả những khách hàng lớn truyền thống của doanh nghiệp cũng tỏ ra khá dửng dưng. So với mọi năm, số lượng khách hàng đến chỉ hỏi và xin bảng báo giá cũng giảm đi rất nhiều và lượng khách quay lại đặt hàng càng ít hơn. Do tình hình kinh doanh khó khăn, cạnh tranh cao nên các nhà sản xuất lịch tại TP Hồ Chí Minh đã tiếp thị trực tiếp đến các doanh nghiệp, nhằm giảm bớt khâu trung gian của các nhà phân phối tại TP Cần Thơ”.

Khoảng tháng 8 - tháng 9, các nhà xuất bản và phân phối lịch ấn định giá lịch trong tình hình giá giấy nguyên liệu trên 2 triệu đồng/tấn, hiện nay giá đã giảm, chỉ còn khoảng 1,8 triệu đồng/tấn. Trước tình hình này, nhiều người tiêu dùng thắc mắc liệu giá lịch có được giảm theo ? Theo một số nhà sản xuất lịch phân tích: nếu cơ sở vẫn đang tiếp tục sản xuất với nguyên liệu giấy nhập về ở thời điểm giá giảm thì có thể có bảng báo giá mới được giảm xuống, nhưng cũng chỉ giảm được từ 5-10%. Bởi trong quá trình sản xuất còn phải phụ thuộc vào các yếu tố như giá mực in, giá nhân công... những yếu tố này vẫn không thay đổi giá.

Sức mua lịch năm nay được các nhà sản xuất và phân phối cho rằng sẽ giảm hơn so với năm ngoái. Hơn nữa, với tâm trạng dửng dưng của khách hàng, đặc biệt là khách hàng lớn và sự ngóng chờ thị trường của các nhà sản xuất lịch, thì thị trường lịch năm nay có thể sẽ rơi vào trầm lắng kéo dài. Nếu thị trường xảy ra sự đột biến rất dễ dẫn đến tình trạng thiếu hàng, bởi các cơ sở khó có thể sản xuất kịp số lượng lớn để cung cấp cho thị trường.

Bài, ảnh: KHÁNH NAM