“Do áp lực công việc, cuộc sống, nhiều người hay gặp căng thẳng, stress khiến tỷ lệ trầm cảm ngày càng có chiều hướng gia tăng trong cộng đồng. Tuy nhiên, phần lớn người bệnh lại không biết mình bị bệnh. Điều đáng chú ý là khi bệnh không được phát hiện và điều trị, trầm cảm nặng, có thể dẫn đến nguy cơ tự sát rất cao”- Bác sĩ Nguyễn Tiến An, Giám đốc Bệnh viện Tâm thần TP Cần Thơ, cảnh báo.

Bệnh nhân trầm cảm nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa tâm thần để được điều trị sớm.

Cách đây vài tuần, Bệnh viện Tâm thần TP Cần Thơ đã tiếp nhận một bệnh nhân nam (ngụ ở TP Cần Thơ) bị trầm cảm nặng, nhiều lần có ý nghĩ muốn chết. Trước khi nhập viện, bệnh nhân gặp thất bại trong kinh doanh, cú sốc đó đã khiến anh suy sụp tinh thần nghiêm trọng. Thêm vào đó, do mất niềm tin ở gia đình, bạn bè, đồng nghiệp, anh trở nên bi quan, chán nản, sống khép kín. Một lần, anh lén dùng dao rạch tay để tự sát, nhưng may mắn được gia đình phát hiện đưa đến bệnh viện kịp thời.

Bệnh nhân trên chỉ là 1 trong rất nhiều trường hợp từ suy sụp tinh thần dẫn đến trầm cảm, tự sát. Đau lòng nhất là nhiều trường hợp, người nhà không biết người thân của mình bị trầm cảm, hoặc biết nhưng không quan tâm, theo dõi những dấu hiệu tái phát bệnh để có sự giúp đỡ, can thiệp, đến khi phát hiện hành vi tự tử của bệnh nhân thì đã quá muộn. Theo bác sĩ Nguyễn Tiến An, khi bệnh nhân trầm cảm có ý định tự sát hoặc có kế hoạch thực hiện hành vi tự sát, cần được điều trị nội trú tại khoa tâm thần càng sớm càng tốt. Tại đây, các bác sĩ sẽ tìm hiểu, xác định được nguyên nhân nào dẫn đến ý nghĩ tự sát của bệnh nhân mà có hướng điều trị, kết hợp dùng thuốc và các liệu pháp tâm lý đúng, kịp thời.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới, những bi kịch tự sát liên quan đến bệnh trầm cảm đã cướp đi khoảng 850.000 mạng người mỗi năm. Bệnh trầm cảm cũng là nguyên nhân hàng đầu gây tàn tật trên thế giới, góp phần lớn thứ 4 vào gánh nặng bệnh tật toàn cầu trong năm 2000 và dự báo sẽ xếp hàng thứ 2 vào năm 2020. Trầm cảm có thể xuất hiện ở mọi lứa tuổi, giới tính. Hiện đây là căn bệnh phổ biến, ảnh hưởng đến 121 triệu người trên toàn thế giới, tuy nhiên chỉ gần 25% trong số những người bị ảnh hưởng bởi căn bệnh này được điều trị hiệu quả.

Hiện nay, đa số bệnh nhân trầm cảm nhẹ thường đến bệnh viện đa khoa, hoặc phòng khám nội khoa vì không nghĩ rằng mình bị mắc bệnh tâm thần, chỉ khi bệnh nặng họ mới đến gặp bác sĩ chuyên khoa về tâm thần. Vì vậy, đôi khi bệnh trầm cảm bị che giấu, dẫn đến lạm dụng thuốc không chỉ gây lãng phí, ảnh hưởng đến sức khỏe người bệnh, mà nguy cơ tự tử lại càng cao. Tóm lại, trong điều trị trầm cảm, khi người thầy thuốc có chuyên môn, nắm rõ thông tin đầy đủ về bệnh, được hợp tác với người nhà bệnh nhân để chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, chính xác, kết quả sẽ tốt hơn. Ngoài ra, sau khi xuất viện, sự quan tâm động viên và theo dõi sức khỏe của gia đình đối với bệnh nhân cũng đóng vai trò rất quan trọng. Người nhà bệnh nhân cần thường xuyên liên lạc với bác sĩ chuyên khoa để được tư vấn, hướng dẫn, tạo môi trường tốt để bệnh nhân mau hồi phục, ngăn ngừa ý định và hành vi tự tử tái diễn.

Đối với các bậc phụ huynh, lưu ý khi chăm sóc nuôi dưỡng con em, cần quan sát các hoạt động của con từ vui chơi, giải trí, học hành, khí sắc biểu hiện trên nét mặt. Nếu nhận thấy những biểu hiện bất bình thường ở các em như hay buồn chán, mệt mỏi, uể oải, học hành sút kém, mất ngủ, chán ăn... nên đưa các em đi khám tại bác sĩ tâm thần để phát hiện và điều trị sớm bệnh trầm cảm. Hiện nay, áp lực từ việc học hành, thi cử dễ khiến học sinh bị stress, trầm cảm ngày càng nhiều. Để giúp các em giải tỏa căng thẳng tâm lý, gia đình nên giúp các em phân bố thời gian biểu học tập, thư giãn phù hợp, tham gia các hoạt động xã hội, thể dục thể thao... Bên cạnh đó, gia đình, nhà trường cũng cần trang bị cho các em một lối sống lành mạnh, sống có trách nhiệm với bản thân, với cha mẹ và xã hội; không để các em tiếp xúc với môi trường văn hóa thiếu lành mạnh như tiêm chích ma túy, cờ bạc, rượu chè hoặc các tệ nạn khác... Khi các em vướng vào những tệ nạn này, nguy cơ tự tử sẽ càng cao.

Nguyệt Hương