Bài 2: CẦN ĐỘT PHÁ TRONG CHUẨN HÓA VÀ THU HÚT CÁN BỘ CÔNG CHỨC

* SƠN HÀ

Chuẩn hóa đội ngũ cán bộ, công chức (CBCC) cấp xã, phường, thị trấn (gọi tắt là cấp xã) theo tinh thần Chỉ thị số 17/2009/CT-UBND ngày 31-12-2009 của UBND TP Cần Thơ về tiếp tục kiện toàn tổ chức bộ máy và chuẩn hóa đội ngũ CBCC cấp xã (Chỉ thị 17) được các ngành hữu quan, các địa phương đánh giá đạt kết quả khả quan. Tuy nhiên, trong quá trình triển khai thực hiện Chỉ thị này vẫn bộc lộ nhiều hạn chế, khó khăn... ảnh hưởng đến năng lực, trình độ chuyên môn, nghiệp vụ của đội ngũ CBCC trên địa bàn thành phố.

QUY HOẠCH, ĐÀO TẠO VÀ TUYỂN DỤNG: CÒN BẤT CẬP

Cán bộ công chức cấp xã khá nhiều việc nên gặp nhiều khó khăn khi tham gia các lớp đào tạo chuyên môn, chính trị. Trong ảnh: Điều tra viên đang điều tra các thông tin về Tổng điều tra tại hộ ông Nguyễn Nhật Giám (giữa) xã Thới Thạnh, huyện Thới Lai. Ảnh: T. LONG

Theo Sở Nội vụ TP Cần Thơ, công tác đào tạo, bồi dưỡng CBCC dù được thành phố quan tâm nhưng chưa đáp ứng yêu cầu theo từng chức danh CBCC và nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của từng địa phương. Bước đầu, công tác này chỉ mới tập trung đào tạo một số chuyên ngành như: luật, hành chính..., các chuyên ngành khác chưa được các ngành hữu quan quan tâm đúng mức. CBCC cấp xã có sự thay đổi chức danh thường xuyên nên việc quy hoạch đào tạo gặp nhiều khó khăn. Trong khi đó, một số được quy hoạch đào tạo lại không đáp ứng yêu cầu đầu vào của tuyển sinh hoặc điều kiện khách quan khác nên không sắp xếp được thời gian đi học. Có lúc, có nơi, việc đào tạo, bồi dưỡng chưa thật sự gắn với sử dụng, thiếu sự kiểm tra trong việc lập kế hoạch và quyết định cử đối tượng đi học, từ đó ảnh hưởng đến hiệu quả sử dụng sau đào tạo. Về vấn đề đào tạo CBCC cấp xã, bà Trương Kim Khuyên, Phó Chủ tịch UBND huyện Phong Điền, cho rằng: Phần lớn cán bộ chủ chốt trước đây chỉ đào tạo trình độ lý luận chính trị. Sau khi áp dụng tiêu chuẩn về CBCC cấp xã theo Quyết định số 04/2004/QĐ - BNV thì một số cán bộ chưa có đủ trình độ chuyên môn để đáp ứng kịp thời. Vấn đề này dẫn đến việc chuẩn hóa đội ngũ CBCC gặp nhiều khó khăn và kéo dài thời gian đào tạo, bồi dưỡng.

Ông Nguyễn Việt Trung, Phó Giám đốc Sở Nội vụ TP Cần Thơ, cho biết: Qua thống kê số lượng, chất lượng CBCC cấp xã, đa số địa phương bố trí chưa đủ biên chế so với quy định. Điều này có phần do việc tuyển dụng công chức cấp xã chưa thể hiện tính chuyên môn hóa, chưa thật sự khách quan trong tuyển chọn, còn mang nặng tính cục bộ. Một số địa phương thường nhận con em hoặc người thân vào hợp đồng giữ chức danh công chức nhưng chưa tốt nghiệp trình độ chuyên môn, sau đó mới đưa đi đào tạo chuyên môn cho phù hợp. Từ đó, dẫn đến đội ngũ CBCC cấp xã vừa thừa, vừa thiếu, ảnh hưởng đến chính sách thu hút nguồn nhân lực của thành phố về công tác tại cấp xã và việc chuẩn hóa đội ngũ CBCC. Không chỉ vậy, đối với CBCC chưa tốt nghiệp trình độ chuyên môn, nhà nước phải bỏ không ít ngân sách để chuẩn hóa, gây lãng phí, mất thời gian và ảnh hưởng đến công tác quy hoạch, bố trí, sử dụng CBCC ở địa phương.

NĂNG LỰC, TRÌNH ĐỘ CHUYÊN MÔN: VẪN LÀ ĐIỂM YẾU

Hơn 1 năm qua, cùng với cả nước, TP Cần Thơ đẩy mạnh triển khai thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới ở 36 xã của thành phố. Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn TP Cần Thơ, tuy cấp cơ sở có nhiều cố gắng nhưng việc triển khai xây dựng nông thôn mới còn nhiều khó khăn và chậm so với kế hoạch ban đầu. Nguyên nhân chủ yếu do cán bộ cấp xã đều kiêm nhiệm và chưa được đào tạo, tập huấn kịp thời; trình độ, năng lực cán bộ cơ sở còn hạn chế, công tác đào tạo và đào tạo lại cán bộ cấp xã tuy được tích cực triển khai nhưng chưa đáp ứng yêu cầu. Không chỉ vậy, nhận thức trong đội ngũ cán bộ chưa sâu, thể hiện vẫn còn tâm lý trông chờ, ỷ lại vào sự hỗ trợ trực tiếp của cấp trên. Phần lớn các địa phương triển khai thực hiện Chương trình xây dựng nông thôn mới còn gặp nhiều lúng túng, chưa chủ động trong nhiều khâu để thực hiện chương trình theo từng giai đoạn... Đây là thực trạng chung của nhiều đơn vị cấp xã khi đưa một chủ trương mới về cơ sở.

Lý giải về trình độ CBCC cấp xã còn nhiều hạn chế, ông Lê Việt Sĩ, Phó Chủ tịch UBND quận Ô Môn, cho rằng: Áp lực công việc của CBCC cấp xã là rất lớn và ngày càng cao. Thực tế cho thấy, hầu hết CBCC ai cũng muốn được đi học để nâng cao trình độ mọi mặt nhưng công việc hàng ngày lại không có người thay thế. Vì thế nhiều CBCC chưa thể sắp xếp đi học. Trong khi đó, để đạt chuẩn về trình độ lý luận, chuyên môn nghiệp vụ, CBCC phải mất khoản thời gian vài năm. Thêm vào đó, một số CBCC của phường khả năng hoàn thành công việc thấp, để sắp xếp lại bộ máy, quận đã điều động, bố trí những trường hợp này về các chức danh những người hoạt động không chuyên trách thì lại vướng vào cơ chế, chính sách và các thủ tục quy định nên gây khó khăn rất nhiều cho công tác cán bộ ở địa phương.

Tuổi tác của CBCC cấp xã cũng là một trong những nguyên nhân dẫn đến hạn chế trong giải quyết công việc hằng ngày, nhất là cán bộ các đoàn thể. Theo tổng hợp của Sở Nội vụ TP Cần Thơ, đến tháng 1-2012, TP Cần Thơ có gần 50% cán bộ đoàn thể có tuổi đời từ 45 trở lên; trong đó có 5,6% (tương đương khoảng 23 người) đã ở độ tuổi trên 60. Ông Lê Tâm Niệm, Phó Chủ tịch UBND quận Bình Thủy, nhận định: CBCC, nhất là CBCC cấp xã đa phần là lớn tuổi, không có trình độ chuyên môn nên việc cử đi đào tạo gặp nhiều khó khăn. Từ đó ảnh hưởng đến việc nhận thức chưa đầy đủ, chuyển tải những thông tin về chủ trương chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước đến nhân dân còn hạn chế, chưa đạt kết quả như mong muốn. Mặt khác, CBCC chưa được quy hoạch đào tạo căn cơ, không cân đối giữa lý luận chính trị với đào tạo chuyên môn, nghiệp vụ; CBCC có tuổi đời cao thường là kiêm nhiệm, giải quyết công việc đôi khi chưa đúng thẩm quyền.

THU HÚT CBCC VỀ CẤP XÃ: CHƯA TẠO ĐỘT PHÁ!

Ngày 26-11-2010, UBND TP Cần Thơ ban hành Quyết định số 44/2010/QĐ-UBND Ban hành Quy định thực hiện Chính sách thu hút, hỗ trợ, khuyến khích nguồn nhân lực của TP Cần Thơ. Theo đó, đối với người tốt nghiệp đại học, cao đẳng về công tác tại xã, phường, thị trấn, thì trong chỉ tiêu định biên biên chế và phải có kết quả đạt trong kỳ thi tuyển công chức cấp xã theo quy định hiện hành. Khi thi tuyển công chức cấp xã đạt, được các cấp xã tuyển dụng chính thức, ngoài việc được hưởng lương và các chế độ chính sách theo quy định, CBCC cấp xã còn được nhận hỗ trợ một lần từ 4 - 5 triệu đồng/người; được hỗ trợ thêm hàng tháng (ngoài lương) trong thời hạn 36 tháng từ 400.000 - 1.100.000 đồng/người/tháng. Đối với người tốt nghiệp đại học, khi hoàn thành tốt nhiệm vụ, có triển vọng phát triển thì được ưu tiên tuyển chọn tham dự bồi dưỡng kiến thức về quản lý nhà nước và các kiến thức bổ trợ có liên quan nhằm tạo nguồn quy hoạch cán bộ chủ chốt ở xã, phường, thị trấn và bổ sung nguồn cán bộ, công chức cấp quận, huyện khi hội đủ điều kiện...

Thực hiện quyết định trên, 2 năm qua, thành phố đã thu hút khoảng 50 sinh viên có trình độ đại học về công tác tại các cấp xã. Theo nhận định của các ngành hữu quan, số lượng này khá thấp, chưa đạt yêu cầu đề ra. Một trong những nguyên nhân, đó là thành phố chưa tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên có trình độ đại học về công tác tại các cấp xã trong sinh hoạt, nơi ở..., chưa thật sự để họ an tâm công tác và cơ hội thăng tiến nên chưa tạo được động lực mạnh mẽ trong nhận thức. Ông Nguyễn Ngọc Hè, Chủ tịch UBND quận Thốt Nốt, cho biết: Phần lớn sinh viên mới ra trường thường có yêu cầu công tác tại các cơ quan hành chính, sự nghiệp, các ban đảng cấp quận, huyện, ít chịu về các đoàn thể, kể cả UBND các phường. Khó khăn về biên chế, giải quyết các chính sách đối với cán bộ chưa đạt chuẩn để thay thế sinh viên trẻ, có trình độ còn chậm. Bên cạnh đó, chính sách thu hút, hỗ trợ, khuyến khích nguồn nhân lực của TP Cần Thơ còn có sự ràng buộc, sinh viên phải có hộ khẩu thường trú tại TP Cần Thơ thì mới được hưởng các chế độ thu hút nguồn nhân lực theo quy định nên chưa thu hút sinh viên các địa phương khác sau khi tốt nghiệp đại học về các cấp xã công tác.

(Còn tiếp)

Kỳ tới:
Bài cuối: Làm gì để “nâng tầm” cán bộ, công chức cấp xã trong tình hình mới?