Ban Chỉ đạo của Chính phủ về Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và Ðề án 06 (gọi tắt là Ban Chỉ đạo) vừa họp phiên thứ nhất. Tại phiên họp, các đại biểu cùng thảo luận, phân tích, đánh giá việc triển khai các hoạt động khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, cải cách hành chính và Ðề án 06 thời gian qua. Ðồng thời, nhận diện các tồn tại, hạn chế, vướng mắc, xác định nguyên nhân, rút ra các bài học kinh nghiệm, từ đó xác định rõ các nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm thời gian tới để khơi thông những điểm nghẽn còn ách tắc trong tổ chức triển khai thực hiện.

Ứng dụng công nghệ số trong quản lý, vận hành, chăm sóc khách hàng tại Công ty CP Cấp thoát nước Cần Thơ.

Kết quả đáng ghi nhận

Thời gian qua, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Ðề án 06 đã và đang được Chính phủ triển khai tích cực. Ngày 22-12-2024, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số. Ngay sau đó, Chính phủ đã ban hành Chương trình hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW; đồng thời việc thành lập Ban Chỉ đạo trên cơ sở hợp nhất Ban Chỉ đạo Cải cách hành chính của Chính phủ, Ủy ban Quốc gia về chuyển đổi số và Tổ công tác triển khai Ðề án 06 của Thủ tướng Chính phủ nhằm kiện toàn, nâng tầm, đáp ứng yêu cầu, thực hiện hiệu quả Nghị quyết số 57-NQ/TW. Ban Chỉ đạo có chức năng nghiên cứu, đề xuất với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và giúp Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo, phối hợp thực hiện các chủ trương, chiến lược, cơ chế chính sách, các giải pháp quy mô quốc gia phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, triển khai Ðề án 06 và cải cách hành chính. Ban Chỉ đạo có 03 Tiểu Ban giúp việc gồm: Tiểu Ban Triển khai Ðề án 06; Tiểu Ban Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; Tiểu Ban Cải cách hành chính.

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, Bộ trưởng Bộ Nội vụ, năm 2024 và quý I-2025, công tác cải cách hành chính nước ta ghi nhận một số đột phá đáng kể. Về cải cách thể chế, Chính phủ đặc biệt quan tâm đến việc đổi mới tư duy trong xây dựng pháp luật, đề cao chức năng kiến tạo, hỗ trợ bên cạnh chức năng quản lý của pháp luật và thúc đẩy phân cấp, phân quyền. Về cải cách tổ chức bộ máy thực sự là một cuộc cách mạng trong toàn hệ thống chính trị. Ðối với các bộ và cơ quan ngang bộ, hiện nay chúng ta chỉ còn 17 bộ và cơ quan ngang bộ, giảm được 5 bộ và 3 cơ quan thuộc Chính phủ. Ðồng thời, tổ chức bên trong của các bộ và cơ quan ngang bộ cũng được tinh gọn đáng kể. Cụ thể, đã giảm 13/13 tổng cục và tương đương, đạt tỷ lệ 100%; giảm 519 cục và tổ chức tương đương (giảm khoảng 77,6%); giảm 219 vụ và tương đương (giảm 54,1%); giảm 3.303 chi cục và tương đương (giảm khoảng 91,7%). Ðối với các địa phương, 63 tỉnh và thành phố đã giảm 343 cơ quan chuyên môn và tương đương thuộc UBND cấp tỉnh, đạt tỷ lệ 29%, cùng với 1.454 cơ quan chuyên môn thuộc UBND cấp huyện (giảm 17,5%)…

Bà Nguyễn Thị Hồng, Thống đốc Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam, cho biết: Sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW, NHNN đã ban hành kế hoạch triển khai và có 51 nhiệm vụ, trong đó có nhiều nội dung theo gợi ý chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ như Ðề án cơ sở dữ liệu hay thúc đẩy cho vay bằng phương tiện điện tử cũng như thúc đẩy thanh toán qua ứng dụng công nghệ mới… Ðối với việc thúc đẩy chuyển đổi số, thanh toán không dùng tiền mặt, NHNN phối hợp chặt chẽ và sử dụng cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư đối với các nghiệp vụ của NHNN và của các ngân hàng thương mại. Các tổ chức tín dụng, trung gian thanh toán đã thực hiện kế hoạch triển khai Ðề án 06 của ngành ngân hàng và kế hoạch phối hợp giữa Bộ Công an và NHNN. Tính đến ngày 17-3, đã có hơn 103 triệu lượt hồ sơ khách hàng được đối chiếu sinh trắc học qua CCCD gắn chip hoặc ứng dụng VNeID. Trong đó, có 56 tổ chức tín dụng và 44 tổ chức trung gian thanh toán đã triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua ứng dụng điện thoại và 60 tổ chức tín dụng đã triển khai ứng dụng thẻ CCCD gắn chip qua thiết bị tại quầy, 32 tổ chức tín dụng, 15 trung gian thanh toán triển khai ứng dụng VNeID…

Tạo đột phá trong tình hình mới

Bên cạnh những kết quả đạt được, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Ðề án 06 vẫn vướng những tồn tại, hạn chế; nhiều nhiệm vụ tại các chương trình, kế hoạch, đề án triển khai còn chậm tiến độ, không có sự chuyển biến. Chuyển đổi số phát triển chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế và chưa là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Hiện chỉ khoảng 30% doanh nghiệp ứng dụng công nghệ số vào hoạt động sản xuất kinh doanh. Cải cách hành chính chưa được quan tâm đúng mức, công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương có nơi, có lúc còn chậm, hiệu quả chưa cao. Nhân lực cho khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, cải cách hành chính và triển khai Ðề án 06 còn chưa đáp ứng nhu cầu cả về số lượng, chất lượng...

Theo bà Phạm Thị Thanh Trà, đối với nhiệm vụ cải cách hành chính từ nay đến hết năm 2025, Tiểu Ban Cải cách hành chính tập trung thực hiện đồng bộ chương trình tổng thể cải cách hành chính 2021-2030, các bộ, ngành, địa phương cần xây dựng kế hoạch cụ thể để hoàn thành các chỉ tiêu đề ra; tiếp tục cải cách thể chế, hoàn thiện hệ thống pháp luật theo hướng kiến tạo, phát triển và tăng trưởng, tháo gỡ các nút thắt thể chế đang cản trở sự phát triển. Ðẩy mạnh phân cấp, phân quyền, đảm bảo “địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm”. Ðồng thời, tiếp tục cải cách, đơn giản hóa thủ tục hành chính; loại bỏ các thủ tục rườm rà, không cần thiết; nâng cao chất lượng thực hiện cơ chế một cửa, một cửa liên thông, mở rộng mô hình Trung tâm Phục vụ hành chính công tại cấp tỉnh.

Ở góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Hoàng Minh, Tổng Giám đốc Công ty TNHH Hệ thống thông tin (FPT IS), Tập đoàn FPT đề xuất nhanh chóng triển khai Luật Dữ liệu. Ngoài ra, theo ông Nguyễn Hoàng Minh, các nước phát triển mạnh đứng đầu thế giới về AI như Mỹ và Trung Quốc đều xây dựng được hành lang pháp lý tốt, các sàn dữ liệu của họ hoạt động hiệu quả, giúp các công ty công nghệ có quyền tiếp cận, sử dụng dữ liệu lớn. Vì vậy, FPT IS mong muốn Ban Chỉ đạo nhanh chóng thúc đẩy xây dựng Sàn Dữ liệu của Việt Nam để các công ty công nghệ, các nhà khoa học có cơ hội tiếp cận dữ liệu lớn, từ đó có thể đưa ra sản phẩm AI đặc thù của Việt Nam.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Để thực hiện được các mục tiêu chiến lược phát triển đất nước phấn đấu đến năm 2030, Việt Nam là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao yêu cầu đặt ra là phải đột phá hơn, mạnh mẽ hơn, quyết tâm, quyết liệt hơn trong hành động. Thủ tướng nêu rõ 5 quan điểm, tư tưởng chỉ đạo phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, Đề án 06 trong thời gian tới. Thứ nhất, cải cách bộ máy hành chính và phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số gắn bó chặt chẽ với nhau, thúc đẩy, hỗ trợ lẫn nhau, lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm, chủ thể. Thứ hai, cải cách bộ máy hành chính, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược, ưu tiên hàng đầu, “không làm không được”. Thứ ba, “chỉ bàn làm, không bàn lùi”; làm có trọng tâm, trọng điểm, không dàn trải, không nửa vời, làm việc nào ra việc đó, làm việc nào dứt việc đó. Thứ tư, chuyển đổi trạng thái từ bị động tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính sang trạng thái chủ động, tích cực phục vụ nhân dân, doanh nghiệp. Thứ năm, khen chê rõ ràng, kịp thời, đúng lúc, hiệu quả.

Bài, ảnh: MỸ THANH