Sáng 18-11, tiếp tục Chương trình làm việc của Kỳ họp thứ 10 Quốc hội khóa XV, tại phiên thảo luận ở Hội trường về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quản lý nợ công, đại biểu Tô Ái Vang, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn Đại biểu Quốc hội TP Cần Thơ đã đề xuất cơ quan soạn thảo quan tâm một số vấn đề cụ thể sau:

Thứ nhất, về nguyên tắc quản lý nợ công, tại khoản 6, Điều 5, quy định:“Mọi nghĩa vụ nợ của Chính phủ, được đối xử bình đẳng”. Theo đại biểu Tô Ái Vang, quy định này đã thể hiện sự cam kết của Chính phủ về khả năng và trách nhiệm trả nợ, theo nguyên tắc đối xử bình đẳng, cũng là một trong những tiêu chí quan trọng mà các tổ chức xếp hạng tín nhiệm quốc tế sử dụng để đánh giá hồ sơ rủi ro, nợ của một quốc gia. Việc Luật hóa quy định trên là rất cần thiết, nhằm giúp Chính phủ dễ dàng huy động vốn, trong thời gian tới.

Đại biểu Tô Ái Vang phát biểu thảo luận

Tuy nhiên, để bảo đảm tính thống nhất, trong các hoạt động quản lý nợ công, dự thảo Luật cần bổ sung 1 khoản về giao Chính phủ quy định trách nhiệm của Bộ Tài chính và các cơ quan liên quan, trong việc công khai đầy đủ và kịp thời các thông tin về nghĩa vụ nợ đã vay, tình hình sử dụng và tình hình trả nợ, để các cơ quan giám sát thuận tiện theo dõi và giám sát việc sử dụng hiệu quả các nguồn vốn đã vay. Quy định cụ thể về các trường hợp đặc thù có thể xảy ra sẽ được ưu tiên xử lý thế nào, các khoản nợ khẩn cấp, để đảm bảo an ninh tài chính quốc gia, bảo đảm tính công khai và minh bạch tuyệt đối. Tăng cường vai trò của Kiểm toán Nhà nước, các cơ quan thuộc Quốc hội, trong việc kiểm toán, giám sát việc thực hiện nghĩa vụ trả nợ, đảm bảo tuân thủ nguyên tắc bình đẳng giữa các chủ nợ và năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý nợ công, đặc biệt là trong việc đàm phán và hiểu biết về các điều khoản pháp lý quốc tế để áp dụng nguyên tắc này một cách linh hoạt và hiệu quả. 

Thứ hai là, kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm, tại khoản 6, Điều 24 quy định:“…Trước ngày 20 tháng 12, Thủ tướng Chính phủ phê duyệt kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm”. Theo thông lệ, Quốc hội quyết định điều chỉnh kế hoạch vay, trả nợ công 5 năm và quyết định điều chỉnh tổng mức vay, trả nợ của ngân sách nhà nước hằng năm, làm căn cứ để Chính phủ xây dựng kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm. Việc dự thảo Luật quy định "trước ngày 20 tháng 12" là một mốc thời gian cụ thể trong quy trình nội bộ của Chính phủ để hoàn tất việc phê duyệt kế hoạch chi tiết cho năm tài chính sắp tới. Tuy nhiên, trong quá trình thực hiện kế hoạch vay, trả nợ công hằng năm, sẽ có các yếu tố phát sinh, dẫn đến sự cần thiết phải điều chỉnh. Do đó, đề nghị bổ sung vào dự thảo luật 1 khoản quy định thẩm quyền của Chính phủ thực hiện cơ chế điều chỉnh linh hoạt. Nếu vượt quá thẩm quyền, thì kịp thời báo cáo, trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc trình Quốc hội xem xét, điều chỉnh. Tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin trong việc trao đổi, thẩm định, phê duyệt hồ sơ để bảo đảm kịp thời gian và tiết kiệm chi phí và quản lý rủi ro tài khóa phát sinh từ hoạt động vay và cho vay lại, gắn trách nhiệm trả nợ vay lại với sự chủ động quyết định vay của địa phương và sự chủ động của các đơn vị sự nghiệp công lập; tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm toán, công khai minh bạch về nợ công để nâng cao hiệu quả quản lý.

NGỌC HIẾU