Nằm ở phía Tây của tỉnh Hòa Bình, Mai Châu là một thung lũng nhỏ xinh nằm giữa những dãy núi Tây Bắc hùng vĩ. Vẻ đẹp thơ mộng của Mai Châu không ít lần đi vào thơ ca và trở thành điểm đến thu hút du khách yêu thiên nhiên, thích trải nghiệm văn hóa của đồng bào các dân tộc miền núi.
Du khách thường đạp xe quanh các bản làng ở Mai Châu.
Cách Hà Nội khoảng 140km, Mai Châu là thị trấn xinh đẹp với khí hậu ôn hòa, quanh năm dịu mát. Vẻ đẹp của Mai Châu nổi bật nhất mỗi độ xuân về vào khoảng tháng 2, tháng 3 khi hoa ban, hoa mận phủ trắng; hay tháng 9, tháng 10 khi lúa chín vàng. Dẫu vậy, thung lũng Mai Châu vẫn thường xuyên đón khách vì vẻ đẹp thanh bình, xanh ngát và hiền hòa.
Ngày nay, đường đi Mai Châu đã không còn trắc trở, quanh co, thay vào đó là những cung đường đã được rút ngắn, dễ đi và cảnh quanh các cung đèo cũng thơ mộng hơn. Quốc lộ 6 là tuyến chính mà nhiều phượt thủ chọn để đến Mai Châu. Theo tuyến đường này sẽ đi qua dốc Cun và đèo Thung Khe (đèo Đá Trắng) - hai điểm nổi tiếng đẹp kỳ vĩ. Đèo Thung Khe thử thách tay lái không chỉ bởi những dốc cao khúc khuỷu mà còn những dốc đổ uốn lượn liên tục. Với độ cao hơn 1.000m so với mực nước biển, khi đứng ở đỉnh đèo Thung Khe, bạn có thể thưởng lãm toàn bộ vẻ đẹp của Mai Châu bên dưới tầng mây. Thung lũng Mai Châu được bao bọc bởi núi, phủ xanh bởi những cánh đồng ngút ngàn. Nơi đó có nhiều bản làng của người dân tộc Thái sinh sống và rất thu hút du khách, như: bản Lác, bản Pom Cọong, bản Văn, bản Nhót…
Một trong những bản làng ở Mai Châu được du khách yêu thích là bản Lác, nằm ẩn mình trong thung lũng, được bao bọc bởi các dãy núi trùng điệp và những màn sương bao phủ đầy mờ ảo. Đến với bản Lác, du khách như bước vào một thế giới nhỏ yên bình. Với lịch sử hình thành hơn 700 năm, bản Lác vẫn giữ nét mộc mạc, là biểu tượng đậm bản sắc văn hóa của người dân tộc Thái trắng ở vùng đất Mai Châu. Không gian bản Lác thanh bình, thơ mộng đến ngỡ ngàng với những cánh đồng lúa trải dài xanh mướt đến tận chân trời, những đỉnh núi xa xa ẩn hiện trong màn sương mờ đục trong cái lạnh se se của núi rừng đại ngàn, những con đường quanh co uốn lượn, sạch sẽ, những ngôi nhà sàn vững chãi mà mộc mạc, đơn sơ. Nhà sàn ở đây đều là loại nhà cách mặt đất chừng 2m được chống đỡ bằng những cột gỗ vững chắc. Mái nhà được lợp bằng lá gồi hoặc lá mây. Các cửa sổ có kích thước lớn, vừa đón được gió mát vừa là nơi thoáng đãng để treo các giỏ hoa phong lan trang trí cho ngôi nhà. Khung cảnh thiên nhiên thoáng đãng này cho phép bạn tự do đạp xe quanh bản hay đi bộ đường trường trên các con đường mòn. Thi thoảng, bạn sẽ gặp người dân làm đồng hay lên nương, dệt thổ cẩm. Du khách thường dừng bất kỳ đâu để chụp ảnh, trò chuyện cùng người dân để biết thêm nhiều điều thú vị về bản sắc văn hóa nơi đây.
Bản Lác và bản Pom Cọong sát cạnh nhau, nên chỉ cần đạp xe vài vòng là có thể đi khắp các ngõ ngách của hai bản làng này. Cách đó khoảng 2km là bản Văn, vẫn giữ nét hoang sơ vốn có, nổi bật với những thửa ruộng bậc thang, những vườn rau cải xanh mướt. Ở Mai Châu, cuộc sống ở các bản làng chậm rãi, yên bình và con người hòa mình cùng thiên nhiên. Sớm mai bạn có thể tận hưởng khí trời trong lành, từ nhà sàn có thể thấy sương mù vờn quanh núi đồi, len lỏi vào các bản làng. Chiều mát mẻ, có thể tung tăng đạp xe, dạo quanh các bản hay đi khám phá làng nghề dệt thổ cẩm, chinh phục hang Chiều, hang Mỏ Luông, hay cùng người dân thu hoạch rau vườn, ra suối bắt cá. Một cuộc sống rất dễ chịu, mang lại nguồn năng lượng tích cực.
Mai Châu có vẻ đẹp bình lặng, dễ làm say lòng du khách. Vẻ đẹp mộc mạc của núi rừng, nương rẫy, đặc biệt là văn hóa của cộng đồng các dân tộc, chắc chắn sẽ là những trải nghiệm thú vị và đáng nhớ đối với những ai trót yêu sự chậm rãi, tự nhiên của nơi này.
Bài, ảnh: ÁI LAM