Nông dân ở xã Trường Long, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ đang cho lúa vô bao chuẩn bị cân cho thương lái. Ảnh: KHÁNH TRUNG

Nhiều nông dân ở các tỉnh, thành Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) đang bước vào thu hoạch vụ lúa đông xuân 2008-2009 với một tâm trạng rất phấn khởi vì trúng mùa, giá lúa tăng. Nhà nông càng vui hơn khi gần đây, giá lúa gạo trong nước và thế giới có dấu hiệu nhích lên và xuất khẩu gạo đang có nhiều thuận lợi...

GIÁ LÚA GẠO TĂNG

Giá lúa gạo tại TP Cần Thơ và nhiều tỉnh trong khu vực ĐBSCL đã tăng thêm 100-200 đồng/kg so với tuần trước, do các tiểu thương và nhà máy chế biến gạo xuất khẩu đẩy mạnh thu mua hàng.

Hiện lúa tròn (còn ướt) tại TP Cần Thơ, Hậu Giang, Vĩnh Long... được thương lái đến tận ruộng mua với giá 3.500-3.600 đồng/kg, lúa dài 3.700 đồng/kg; lúa khô: 4.000-4.100 đồng/kg, tùy loại; riêng lúa Jasmine còn ướt khoảng 4.000 đồng/kg, đã phơi khô: 4.600 đồng/kg. Giá gạo lức nguyên liệu xuất khẩu loại tốt, hạt dài được nhiều doanh nghiệp (DN) TP Cần Thơ mua 5.500-5.600 đồng/kg; còn tại Sa Đéc (Đồng Tháp) ở mức: 5.600-5.700 đồng/kg; gạo lức thơm (Jasmine, ST...): 6.500-7.000 đồng/kg.

Giá lúa gạo liên tục nhích lên trong những ngày gần đây do đầu ra trong xuất khẩu thuận lợi. Để đảm bảo nguồn hàng giao kịp thời cho các hợp đồng xuất khẩu, nhiều DN đã chủ động tăng mua gạo nguyên liệu xuất khẩu, nhằm khuyến khích các tiểu thương (thương lái) đẩy mạnh đi thu mua lúa.

Tại Kiên Giang, trong tháng 1-2009, các DN trong tỉnh đã xuất khẩu được khoảng 22.000 tấn gạo với tổng giá trị 8,7 triệu USD, tăng 2,6 lần so với cùng kỳ. Giá lúa đông xuân từ đó tăng mạnh. Giá phổ biến hiện nay khoảng 3.800-4.300 đồng/kg, tùy khoảng cách vận chuyển. Theo tính toán, giá thành sản xuất mỗi kg lúa vụ đông xuân 2008-2009 khoảng 1.700-2.200 đồng, giảm 600-1.000 đồng/kg so với vụ đông xuân trước. Năng suất bình quân lúa đông xuân sớm vừa thu hoạch tại Kiên Giang là 5-5,2 tấn/ha. Với giá thu mua hiện nay, nông dân trồng lúa có lời 40-45%.

Hiện 60.000 ha lúa đông xuân sớm ở vùng U Minh Thượng đang vào lúc thu hoạch dứt điểm. Ông Nguyễn Văn Thanh, nông dân ở huyện An Biên, cho biết: “Ngay từ đầu vụ, giá lúa tại đây ở mức 3.800-4.000 đồng/kg chưa phải là cao lắm nhưng đảm bảo có lời là được rồi...”. Sắp tới, vùng tứ giác Long Xuyên và Tây sông Hậu thuộc tỉnh Kiên Giang sẽ vào đợt thu hoạch rộ. Năng suất những nơi này cao hơn so với vùng U Minh Thượng, có nơi đạt trên 7 tấn/ha, phổ biến là 5,5-6,5 tấn/ha. Ông Nguyễn Xuân Hùng, nông dân ở Tân Hiệp, tâm sự: “Mong sao giá lúa tiếp tục ổn định để nhà nông canh tác hiệu quả. Ngành nông nghiệp nên có những dự báo chính xác giúp nông dân định hướng sản xuất và tiêu thụ hết lúa”.

Tại Bạc Liêu, lúa Tài Nguyên hiện có giá trên 130.000 đồng/giạ (20kg). Ông Lê Văn Hai, ở xã Hưng Thành, huyện Vĩnh Lợi, Bạc Liêu làm 20 công lúa mùa vừa thu hoạch được hơn 500 giạ, mỗi giạ bán trên 130.000 đồng. Ông phấn khởi nói: “Năm nay tôi làm 20 công này tính ra lời trên 50 triệu đồng”. Theo UBND huyện Vĩnh Lợi, toàn huyện sản xuất trên 8.000 ha lúa Tài Nguyên, năng suất trung bình đạt 4,5 tấn/ha, cá biệt có nơi lên đến trên 6 tấn/ha. Với giá lúa đứng ở mức 120.000 đồng/giạ tất cả nông dân đều có lời.

LÚA ĐÔNG XUÂN SỚM DỄ TIÊU THỤ

Hiện nay, nguồn cung lúa gạo hàng hóa tại nhiều tỉnh, thành ĐBSCL chưa thật dồi dào nhưng thị trường lúa gạo đã khá sôi động do có nhiều thương lái đẩy mạnh thu mua lúa. Nhiều DN chế biến gạo xuất khẩu cũng đã tăng cường thu mua gạo lức nguyên liệu và thu mua cả lúa khô và lúa còn ướt. Theo Xí nghiệp Chế biến gạo xuất khẩu Mỹ Khánh, Công ty cổ phần MeKong (ở xã Mỹ Khánh, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) nông dân một số huyện trong thành phố đang bắt đầu thu hoạch lúa đông xuân 2008-2009 nhưng dự kiến khoảng 10 ngày nữa mới có lúa thu hoạch rộ. Hiện xí nghiệp mới thu mua được khoảng 20 tấn lúa và 30-40 tấn gạo nguyên liệu/ngày. Trong đó, chủ yếu là các loại lúa gạo dài thường, còn lúa gạo thơm chưa có hàng.

Ông Hồ Thanh Tùng (ở ấp Trường Thọ, xã Trường Long, huyện Phong Điền, TP Cần Thơ) vừa thu hoạch xong 12 công lúa, đạt năng suất khoảng 1 tấn/công. Ngay khi lúa vừa được đem về chất ở sân trước nhà, chỉ trong buổi sáng ngày 17-2-2009 đã có 5-6 tiểu thương đến hỏi mua lúa tươi với giá từ 3.500-3.700 đồng/kg. Ông Hồ Thanh Tùng phấn khởi cho biết: “Vụ đông xuân 2008-2009 này tôi làm được 15 công (giống lúa Móng Chim), đã thu hoạch xong 12 công, còn lại 3 công sẽ thu hoạch trong những ngày tới. Nhờ vụ này giá phân bón và các chi phí đầu vào đều giảm xuống, nên tính ra bán với giá lúa hiện tại tôi có lời khoảng 2 triệu đồng/công. Tôi dự định sẽ chừa lại một ít lúa phơi để dành ăn còn lại sẽ bán hết chứ không chờ giá tăng nữa”. Còn ông Nguyễn Hoàng Minh ở ấp Trường Thọ 1, xã Trường Long, phân tích: “So với vụ đông xuân năm trước, giá lúa đang thấp hơn khoảng 1.000 đồng/kg nhưng nếu so với vụ thu đông 2008 (vụ lúa liền kề với vụ đông xuân 2008-2009) thì hiện giá lúa đã cao hơn 800 đồng/kg, lại dễ tiêu thụ. Tôi vừa bán lúa cách đây 2 ngày, được giá 3.700 đồng/kg, tính ra bình quân lời được 1,8-2 triệu đồng/công”.

Theo nhiều nông dân, lúa IR 50404 hiện không còn bị tình trạng khó tiêu thụ như thời gian trước mà đang trở nên dễ bán. Trong 2 vụ lúa trước đây, nông dân sản xuất giống lúa IR 50404 điêu đứng vì không bán được lúa do nhiều tiểu thương và doanh nghiệp chê chất lượng không cao. Trái lại, trong vụ lúa đông xuân 2008-2009 những nông dân sản xuất giống lúa IR 50404 có lúa thu hoạch sớm lại trúng năng suất và trúng giá. Trong khi đó nhiều nông dân chuyển từ việc sạ giống lúa IR50404 sang một số giống khác như giống HĐ 4, lúa thơm Jasmine... năng suất lúa thấp hơn do lúa không trúng và bị giảm sản lượng bởi ảnh hưởng của rầy nâu và sâu bệnh. Hiện giá lúa IR 50404 được nhiều tiểu thương mua gần ngang bằng với các giống lúa dài. Anh Nguyễn Tí Tèo, thương lái (ở huyện Kế Sách, Sóc Trăng), đang đến thu mua lúa tại huyện Phong Điền, TP Cần Thơ lý giải: “Giá các loại lúa dài (còn ướt) đang ở mức 3.700 đồng/kg, còn lúa IR50404 ở mức 3.500-3.600/kg, tính ra không chênh lệnh nhiều so với lúa dài. Sở dĩ có tình trạng này là do hiện nay nhiều DN chế biến gạo không kén chọn trong mua hàng như trước đây vì đầu ra trong xuất khẩu đang thuận lợi. Một số thị trường xuất khẩu gạo của ta cũng không đòi hỏi gạo có chất lượng thơm ngon và đang mua các loại gạo thường có giá cả phù hợp. Trong khi đó, giống lúa cao sản IR50404 được gieo sạ trong vụ đông xuân đang có chất lượng tốt hơn so với các vụ hè thu và thu đông”.

K. TRUNG- T. NHÂN-T. TÂM