Quốc vương Saudi Arabia Salman vừa tiến hành cuộc cải tổ nội các sâu rộng nhằm cải thiện hình ảnh vương quốc sau khủng hoảng liên quan vụ nhà báo Jamal Khashoggi bị sát hại và những chỉ trích xung quanh chiến dịch quân sự do Riyadh dẫn đầu tại Yemen. Nhưng giới phân tích nhìn nhận, mục tiêu cuối cùng của động thái này là giúp “củng cố quyền lực” của Thái tử Mohammed bin Salman.

Thái tử Mohammed (phải) và Vua cha. Ảnh: AP

Theo sắc lệnh hoàng gia, cựu Bộ trưởng Tài chính Saudi Arabia Ibrahim al-Assaf được bổ nhiệm làm Ngoại trưởng thay thế ông Adel al-Jubeir bị giáng cấp thành Quốc vụ khanh phụ trách đối ngoại. Người đứng đầu cơ quan phụ trách an ninh mạng quốc gia Musaed al-Aiban được chỉ định làm Cố vấn An ninh Quốc gia, còn Hoàng tử Abdullah bin Bandar, nhân vật thân cận Thái tử, đảm nhận vai trò lãnh đạo Lực lượng Vệ binh Quốc gia. Bộ trưởng các bộ gồm giáo dục, truyền thông và thể thao cũng được thay thế nhưng riêng chức vụ Bộ trưởng Quốc phòng của Thái tử Mohammed không thay đổi. Vua Salman còn ban hành sắc lệnh lập Cơ quan Vũ trụ đứng đầu là Hoàng tử Sultan bin Salman; đồng thời tái cấu trúc Hội đồng Chính trị và An ninh do Thái tử phụ trách.

Động thái của hoàng gia Saudi Arabia diễn ra sau gần 3 tháng kể từ vụ sát hại nhà báo Khashoggi, người thường chỉ trích Riyadh. Trước đó, Ngoại trưởng al-Jubeir là quan chức cấp cao đầu tiên của Saudi Arabia công khai thừa nhận ký giả Khashoggi bị sát hại bởi những “nhân vật bất hảo” trong lực lượng an ninh. Theo kết luận của các điều tra viên Thổ Nhĩ Kỳ và Văn phòng Công tố Saudi Arabia, ông Khashoggi bị giết và bị phân xác tại lãnh sự quán Saudi Arabia ở Thổ Nhĩ Kỳ vào ngày 2-10 bởi một nhóm đặc vụ Saudi Arabia nhận lệnh từ “các nhân vật cấp cao”. Trong khi đó, báo cáo của Cơ quan Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) tin rằng một nhiệm vụ như vậy không thể được thực hiện nếu không có sự ủy quyền của Thái tử Mohammed.

Manh mối về vai trò của Thái tử Mohammed trong vụ giết ký giả Khashoggi không chỉ tổn hại hình ảnh nhà lãnh đạo cấp tiến ông xây dựng suốt 3 năm qua mà còn giảm vị thế ngoại giao của Saudi Arabia và khiến nhiều đồng minh phương Tây thận trọng đối với chính sách của người kế thừa vương vị, bao gồm chiến dịch quân sự Riyadh dẫn đầu ở Yemen và hàng loạt vụ bắt bớ trong nước. Ở hậu trường, các thành viên hoàng gia thậm chí được cho đang tính toán khả năng thay thế Thái tử. Nhưng qua thay đổi nội các hiện nay, đặc biệt quyết định của Vua Salman đề bạt các đồng minh quan trọng của Thái tử nắm giữ nhiều chức vụ quan trọng trong chính phủ và cơ quan an ninh, cho thấy ông Mohammed tiếp tục được củng cố quyền lực gần như tuyệt đối trong chính sách đối ngoại và đối nội.

MAI QUYÊN (Theo Washington Post)