Quan hệ đang căng thẳng giữa Nga và Thổ Nhĩ Kỳ đứng trước nguy cơ leo thang nghiêm trọng giữa lúc Mát-xcơ-va cắt đứt đường dây nóng quân sự, đồng thời chuẩn bị nhiều biện pháp trừng phạt kinh tế chống Ankara, trong khi Thổ Nhĩ Kỳ bác bỏ lời đề nghị xin lỗi về vụ chiếc máy bay ném bom Su-24 của Nga bị bắn hạ.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố đã đình chỉ tất cả các hợp tác quốc phòng với Thổ Nhĩ Kỳ, trong đó có đường dây nóng nhằm chia sẻ thông tin về các cuộc không kích của Nga chống nhóm Nhà nước Hồi giáo (IS) tự xưng ở Syria. Quân đội Nga cũng triệu hồi đại diện hải quân tại Thổ Nhĩ Kỳ. Người phát ngôn Bộ Quốc phòng Nga Igor Konashenkov cho biết Ankara đã từ chối chuyển cho tùy viên quân sự Nga thông tin về vụ tấn công chiếc Su-24 khi ông này đến Bộ Tổng tham mưu quân đội Thổ Nhĩ Kỳ với đề nghị trên.

Về tuyên bố mang tính xoa dịu của Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Recep Tayyip Erdogan rằng Ankara đã hành động khác nếu như biết đó là máy bay Nga, ám chỉ không bắn hạ mà dùng biện pháp ngăn chặn, Tổng thống Vladimir Putin cho rằng đây chỉ là cái cớ để thoái thác trách nhiệm. Ông cho biết các máy bay Nga đều mang dấu hiệu nhận biết được nhìn thấy rõ, vì vậy loại trừ khả năng không quân Thổ Nhĩ Kỳ không nhận diện được chiếc máy bay "lạ" là của Nga. Lãnh đạo Nga cũng chỉ ra rằng, theo thỏa thuận trước đó với phía Mỹ, Nga đã cung cấp thông tin về địa bàn và thời gian hoạt động của không quân Nga tại Syria trong khuôn khổ chiến dịch chống khủng bố. Thổ Nhĩ Kỳ là thành viên liên minh chống IS và phải biết tại địa bàn đó có không quân Nga.

Tổng thống Erdogan dù đề nghị gặp ông Putin tại Pháp vào ngày 30-11 nhưng đã bác bỏ yêu cầu xin lỗi và bồi thường của Nga, nhấn mạnh Thổ Nhĩ Kỳ không cần phải xin lỗi, mà chính những ai xâm phạm không phận nước này mới nên làm như vậy. Bộ Ngoại giao Thổ Nhĩ Kỳ cũng triệu tập Đại sứ Nga đến để phản đối các vụ tấn công nhằm vào các phái bộ và công ty của Thổ Nhĩ Kỳ tại Nga. Được biết, chiều 26-11, cơ quan phụ trách nhập cảnh Nga đã bắt 39 doanh nhân Thổ Nhĩ Kỳ vì lỗi visa.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga vừa đưa ra khuyến cáo công dân nước này hạn chế tới Thổ Nhĩ Kỳ và những người Nga đang ở đây vì các mục đích cá nhân hãy quay về nước. Trước đó, Ngoại trưởng Sergei Lavrov kêu gọi người dân Nga không đi du lịch tới Thổ Nhĩ Kỳ. Hãng tin Interfax cho biết, hiện có khoảng 10.000 khách du lịch Nga đang ở Thổ Nhĩ Kỳ. Trong 9 tháng đầu năm nay đã có 3,3 triệu lượt người Nga đi du lịch Thổ Nhĩ Kỳ, đứng thứ hai chỉ sau Đức.

Thủ tướng Nga Dmitry Medvedev (ảnh) thì ra lệnh soạn thảo các biện pháp trừng phạt kinh tế đối với Thổ Nhĩ Kỳ nhằm đáp trả "hành động gây hấn chống lại Mát-xcơ-va", trong đó bao gồm hạn chế và cấm các tổ chức kinh tế Thổ Nhĩ Kỳ hoạt động trong lãnh thổ Nga, cấm nhập khẩu các sản phẩm của Thổ Nhĩ Kỳ... Bộ trưởng Kinh tế Nga Alexei Ulyukayev cho biết, Mát-xcơ-va có thể hạn chế các chuyến bay đến Thổ Nhĩ Kỳ, tạm ngưng công tác chuẩn bị thành lập khu vực thương mại tự do chung, đóng băng các dự án lớn như đường ống dẫn khí TurkStream và nhà máy điện hạt nhân trị giá 20 tỉ USD mà Nga xây dựng ở Thổ Nhĩ Kỳ.

TRÍ VĂN (Theo AP, Reuters, TTXVN)