Tân Tổng thống Mỹ Barack Obama ngày 19-2 đã thực hiện chuyến công du nước ngoài đầu tiên mà điểm đến là nước láng giềng Canada. Chuyến đi tuy chỉ kéo dài trong vài giờ nhưng mang ý nghĩa biểu tượng của mối quan hệ đồng minh thân cận giữa hai lân bang Bắc Mỹ. Các đời tổng thống Mỹ có truyền thống chọn Canada là điểm đến đầu tiên, vì thế khi ông George Bush hồi năm 2001 đã không làm như vậy khiến người ta cho rằng điều đó là nguyên nhân dẫn đến nhiều bất đồng giữa hai nước vài năm sau.

Thủ tướng Canada Harper (phải) và Tổng thống Mỹ Obama. Ảnh: Reuters

Phát biểu trước báo giới, ông Obama và Thủ tướng nước chủ nhà Stephen Harper cho biết đã bàn về cách thức đối phó với cuộc suy thoái kinh tế toàn cầu, cuộc chiến chống biến đổi khí hậu, cuộc chiến chống Taliban và al-Qaeda tại Afghanistan. Trong các vấn đề nêu trên, quan hệ kinh tế và thương mại song phương được hai bên đặt lên hàng đầu, nhất là khả năng xem xét lại Hiệp định thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) và điều khoản “Mua hàng Mỹ” trong gói cứu trợ kinh tế trị giá 787 tỉ USD của Mỹ đang gây quan ngại lớn cho phía Canada. Tổng thống Obama trấn an Canada rằng “tất cả điều khoản trong gói kích thích kinh tế của Mỹ đều tuân thủ các quy định của Tổ chức Thương mại Thế giới (WTO) và NAFTA”. Nói cách khác, nhà lãnh đạo gốc Phi này khẳng định Mỹ sẽ không theo đuổi chính sách bảo hộ mậu dịch, đang có xu hướng trỗi dậy trong bối cảnh thế giới phải đương đầu với suy thoái kinh tế. Còn đối với số phận của NAFTA, ông Obama cho biết thời điểm hiện nay chưa phải là lúc tái đàm phán về các tiêu chuẩn lao động và môi trường mà chính ông trong chiến dịch vận động tranh cử hồi năm ngoái từng hứa sẽ thực hiện. Theo ông Obama, trong hoàn cảnh kinh tế khủng hoảng tồi tệ như hiện nay, nhà cung cấp dầu mỏ lớn nhất cho Mỹ như Canada vẫn đóng vai trò rất quan trọng, dù các nhà môi trường kêu gọi Washington tẩy chay “nguồn dầu bẩn” (khai thác dầu gây ô nhiễm môi trường) từ nước láng giềng này. Như vậy, mối quan hệ thương mại song phương được coi là lớn nhất thế giới với trị giá 500 tỉ USD/năm giữa hai nước sẽ không có gì tác động bất lợi.

Để đáp lại thiện chí của tân Tổng thống Mỹ, Thủ tướng Harper cho biết Canada bỏ qua những bất đồng về vấn đề Afghanistan và cuộc chiến chống khủng bố. Ông không những không đề cập kế hoạch rút toàn bộ 2.700 binh sĩ Canada ở Afghanistan về nước vào năm 2011 mà còn cam kết sẽ tăng viện trợ kinh tế cho quốc gia Nam Á này.

Thông thường, những tuyên bố hay cam kết trong buổi gặp gỡ chính thức đầu tiên bao giờ cũng tốt đẹp. Vấn đề là “lời nói có đi đôi với việc làm” hay không thì còn phải chờ thời gian kiểm chứng.

PHÚC KIẾN (Tổng hợp từ CNN, Reuters, WP, Csmonitor)