* Tiến sĩ Phạm Văn Beo
Trưởng Bộ môn Luật Tư pháp Khoa Luật - Trường Đại học Cần Thơ
Thời gian qua, dư luận hết sức phẫn nộ trước những hành vi lừa gạt các thiếu nữ, đặc biệt là học sinh THCS, để ép họ bán trinh, bán dâm. Nghiêm trọng hơn và suy đồi về mặt luân lý là những người thân (cha, mẹ, anh, chị...) lại ép con, em... ruột của mình. Hành vi này trước hết gây thiệt hại nghiêm trọng đến cả cuộc đời các thiếu nữ bị hại. Mặt khác, còn xâm hại đến trật tự công cộng nói chung và ảnh hưởng xấu đến đạo đức, thuần phong, mỹ tục, văn hóa của dân tộc.
Hầu như tất cả các hành vi ép phụ nữ bán trinh, bán dâm đều cấu thành tội phạm. Tuy nhiên, thực tế tỷ lệ người bị khởi tố hình sự đối với các hành vi này chưa cao nên thiếu tính răn đe. Thực trạng trên bắt nguồn sâu xa từ tính chất ẩn của loại tội phạm này. Khi thực hiện hành vi phạm tội, người phạm tội bao giờ cũng đe dọa nạn nhân để họ không dám trình báo. Loại tội phạm này thường là dân “anh chị” hoặc “đầu gấu”, nên sự đe dọa của họ không phải là không có cơ sở để nạn nhân lo sợ. Hơn thế nữa, nạn nhân cũng e ngại công khai sự việc mình bị hại, và bọn tội phạm lợi dụng tâm lý này để khống chế nạn nhân. Cho nên, kể cả khi không bị đe dọa, nạn nhân cũng chưa chắc đã đi trình báo. Hơn thế nữa, trong những trường hợp khi được trình báo, các cơ quan có thẩm quyền cũng chưa xử lý nghiêm người có hành vi phạm tội. Một phần vì cán bộ địa phương chưa nhận thức đúng đắn bản chất pháp lý của hành vi này và cho rằng đó là “quan hệ trong nội bộ gia đình”. Đồng thời, trong quá trình xử lý cũng nảy sinh nhiều quan điểm khác nhau đối với loại hành vi này, làm giảm đi hiệu quả phòng ngừa của công cụ pháp luật. Một nguyên nhân quan trọng là ý thức pháp luật của người phạm tội kém. Đôi khi họ nghĩ đó là hành vi hợp pháp vì nạn nhân chính là con, em, cháu mình.
Để góp phần ngăn ngừa hành vi ép phụ nữ bán trinh, bán dâm, cần thực hiện cấp bách một số biện pháp sau:
- Xử lý nghiêm, đúng người, đúng tội đối với những người có hành vi ép nữ bán trinh, bán dâm. Tùy theo tính chất, mức độ, điều kiện, hoàn cảnh... của hành vi ép phụ nữ bán trinh, bán dâm, hành vi này có thể cấu thành tội hiếp dâm (Điều 111 Bộ luật Hình sự (BLHS)), tội hiếp dâm trẻ em (Điều 112 BLHS), tội cưỡng dâm (Điều 113 BLHS), tội cưỡng dâm trẻ em (Điều 114 BLHS), tội chứa mại dâm (Điều 254 BLHS), tội môi giới mại dâm (Điều 255 BLHS). Bên cạnh đó, người mua trinh, mua dâm cũng cần bị xử lý nghiêm minh theo đúng pháp luật. Hành vi của người mua trinh, mua dâm trong nhiều trường hợp là đồng phạm với người ép bán trinh, bán dâm. Hành vi của họ cũng có thể cấu thành các tội phạm độc lập như: tội hiếp dâm trẻ em (Điều 112 BLHS), tội mua dâm người chưa thành niên (Điều 256 BLHS). Như vậy, khi xảy ra vụ án ép bán dâm, bán trinh, cơ quan tiến hành tố tụng cần phải kiên quyết xử lý cả người ép bán và người mua. Các vụ án này cần đưa ra xét xử lưu động để mọi người dân đều có thể tham dự.
- Tuyên truyền, phổ biến rộng rãi trong quần chúng nhân dân về kiến thức pháp luật có liên quan đến hành vi ép bán trinh, bán dâm (các tội phạm xâm phạm tình dục trong BLHS, các hành vi bị cấm trong pháp luật về chống mua bán người...). Từ đó, các bậc cha mẹ, anh chị... sẽ ý thức được rằng đây là hành vi phạm tội chứ không phải vấn đề trong nội bộ gia đình. Đồng thời, việc làm này cũng khuyến khích người dân tích cực, kịp thời và mạnh dạn tố cáo các hành vi ép phụ nữ bán trinh, bán dâm trước các cơ quan nhà nước có thẩm quyền.
- Giáo dục cho các em nữ, đặc biệt là nữ sinh bậc THCS và THPT, các em nữ thuộc vùng kinh tế khó khăn nhận biết hành vi dụ dỗ, lừa gạt nhằm thực hiện âm mưu ép bán trinh, bán dâm.
