18/02/2011 - 21:52

PGS.TS Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ NN&PTNT:

Phát triển nông nghiệp toàn diện, đảm bảo an ninh lương thực quốc gia

 

Năm 2011, giá vật tư đầu vào tăng, diễn biến thời tiết bất thường. Nhiều dự báo của chuyên gia đầu ngành cho rằng sản xuất nông nghiệp sẽ gặp nhiều khó khăn. Trả lời vấn đề này, tại hội nghị giao ban sản xuất lúa năm 2011 tổ chức ở Viện Lúa ĐBSCL ngày 12-2, PGS.TS Bùi Bá Bổng, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), cho biết:

- Năm 2011, khó khăn trong sản xuất nông nghiệp thấy rõ nhất là hạn ở các tỉnh miền Bắc, Tây Nguyên và ĐBSCL và giá vật tư đầu vào tăng. Nguy cơ dịch bệnh đối với cây lúa như: rầy nâu, bệnh vàng lùn - lùn xoắn lá, lùn sọc đen... còn cao. Tuy nhiên, sản lượng của hầu hết nông sản đều gia tăng. Dự báo năm 2011, sản lượng lúa sẽ đạt 39 - 39,5 triệu tấn, thấp hơn so với năm 2010 (39,8 triệu tấn). Nếu thời tiết thuận lợi, có thể đạt 40 triệu tấn, đỉnh cao nhất từ trước đến nay.

Có thể nói, vụ lúa đông xuân 2010- 2011 cả nước đang thuận lợi. ĐBSCL bắt đầu vào vụ thu hoạch, khả năng đạt khoảng 10 triệu tấn lúa hàng hóa, đủ cung cấp 3 triệu tấn gạo xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm 2011. Còn vụ hè thu và thu đông sẽ có thêm hơn 10 triệu tấn lúa hàng hóa, như vậy, ĐBSCL cả năm 2011 đạt trên 20 triệu tấn lúa. Khả năng, xuất khẩu gạo năm 2011 dự kiến đạt 6 - 6,5 triệu tấn. Còn ở miền Bắc, tuy bị ảnh hưởng bởi đợt rét hại kéo dài nhưng đang gieo cấy ở thời vụ tốt nhất.

* Giá lương thực trên thế giới đang ở mức cao. Vấn đề này có ảnh hưởng đến Việt Nam không và Bộ NN & PTNN sẽ làm gì, thưa thứ trưởng?

- Giá lương thực trên thế giới tăng cao, ít có khả năng ảnh hưởng lớn đến tăng giá gạo tại Việt Nam, đặc biệt không tạo ra những cơn sốt giá, vì nguồn cung gạo cho thị trường nội địa rất dồi dào và rải đều cho cả năm. Hơn nữa, khủng hoảng lương thực thế giới trong năm 2011 dù được nhận định là một nguy cơ nhưng nhiều đánh giá cho rằng sẽ không xảy ra như năm 2008 vì chính phủ của nhiều nước có chuẩn bị tốt hơn, nhất là biện pháp chống đầu cơ lương thực.

 Thu hoạch lúa bằng máy gặt đập liên hợp ở ĐBSCL . Ảnh: ANH KHOA.

Đối với Bộ NN&PTNT, trước khả năng xảy ra khủng hoảng lương thực thế giới, trước mắt trong năm 2011 là giữ vững sản xuất lương thực để đảm bảo nguồn cung, đặc biệt là lúa gạo, trong đó đối phó hiệu quả với thiên tai, thời tiết bất lợi và dịch bệnh. Khủng hoảng lương thực còn là thử thách và nguy cơ của thế giới trong nhiều năm tới. Vì vậy, nhiệm vụ của Bộ là chỉ đạo phát triển nông nghiệp toàn diện, củng cố sản xuất lúa gạo để đảm bảo an ninh lương thực quốc gia trong mọi tình huống. Đặc biệt là đảm bảo mục tiêu về bảo vệ quỹ đất lúa (giữ 3,8 triệu ha đến năm 2020 trong đó có 3,2 triệu ha đất lúa hai vụ); tiếp tục đầu tư hạ tầng và ứng dụng khoa học công nghệ để nâng cao năng suất và chất lượng. Ngoài ra, Bộ tham gia cùng các bộ, ngành và địa phương để đề xuất các chính sách hỗ trợ mạnh mẽ hơn nữa cho nông dân trồng lúa từ khâu sản xuất đến tiêu thụ. Bộ đã trình Thủ tướng Chính phủ quy hoạch đất lúa toàn quốc đến năm 2020 và Nghị định về quản lý đất lúa; hai văn bản pháp quy quan trọng này sẽ được ban hành trong năm 2011.

* Khả năng xuất khẩu gạo năm 2011 thì sao?

- Có bốn yếu tố mới ảnh hưởng đến xuất khẩu gạo trong năm 2011. Một là sự bắt đầu tham gia của các doanh nghiệp nước ngoài theo cam kết WTO. Song, là năm đầu tiên, nên tác động của mở cửa thị trường gạo không lớn. Thứ hai là, xuất khẩu gạo sẽ chịu sự điều chỉnh của Nghị định 109 về kinh doanh xuất khẩu gạo. Trong đó quy định quan trọng nhất là xuất khẩu gạo là hoạt động kinh doanh có điều kiện. Ba là, số lượng kho tồn trữ lúa gạo trong thời gian qua được tăng cường. Và thứ tư là xuất khẩu gạo có thể đẩy mạnh mà không ảnh hưởng đến an ninh lương thực quốc gia, vì được một vụ lúa đông xuân thắng lợi.

Dự báo nhu cầu của thị trường gạo thế giới năm 2011 khoảng 30 triệu tấn, thị phần của Việt Nam sẽ chiếm khoảng 20-22%.

* Thưa thứ trưởng, việc tiêu thụ lúa gạo vụ hè thu thường không thuận lợi như vụ đông xuân, cần có giải pháp nào khắc phục một cách căn cơ hay không?

-Tồn tại lớn nhất trong xuất khẩu gạo hiện nay là tiêu thụ lúa hè thu cho nông dân ở ĐBSCL, cao điểm là tháng 8 và tháng 9. Do điều kiện thu hoạch trong mùa mưa trong khi hầu hết nông dân không có điều kiện phơi sấy, tồn trữ, kể cả doanh nghiệp cũng thiếu điều kiện này. Để khắc phục, Bộ NN&PTNT đang chỉ đạo rà soát lại thời vụ của vụ lúa hè thu ở ĐBSCL để tăng lượng lúa thu hoạch trong tháng 7, giảm lúa thu hoạch trong tháng 9 (tháng mưa nhiều). Đồng thời, đối với diện tích lúa hè thu năng suất thấp, bấp bênh có thể giảm bớt hoặc chuyển sang lúa thu đông, thúc đẩy việc thực hiện các chính sách hỗ trợ của nhà nước đối với khâu sau thu hoạch lúa cho nông dân và doanh nghiệp để tăng phương tiện phơi sấy, tồn trữ lúa.

* Thưa thứ trưởng, để hài hòa lợi ích của doanh nghiệp và nông dân trong việc mua gạo tồn trữ, cần thực hiện ra sao?

- Chính sách hỗ trợ tiêu thụ lúa cho nông dân khi lúa hàng hóa tồn đọng và giá lúa xuống thấp là cần thiết. Tuy nhiên, ngoài phần hỗ trợ lãi suất cho doanh nghiệp thu mua, có thể xem xét hỗ trợ cho các hộ nông dân tự phơi sấy, bảo quản lúa được vay vốn với lãi suất hỗ trợ (ví dụ trong thời hạn 3 tháng). Nếu áp dụng cơ chế hỗ trợ cho cả doanh nghiệp và nông dân tồn trữ lúa trong thời điểm tiêu thụ khó khăn sẽ tăng hiệu quả, quy mô tồn trữ, làm giảm sức ép giá lúa rớt và điều hòa được lượng gạo xuất khẩu theo hướng có lợi.

* Xin cảm ơn thứ trưởng!

HUỲNH KIM (thực hiện)

Chia sẻ bài viết