Cảnh sát Trung Quốc truy bắt các nghi can bạo loạn ở Tân Cương. Ảnh: Reuters

Trong hai ngày 30 và 31-7, bạo lực bùng phát tại thành phố Kashgar, gần biên giới Pakistan, làm ít nhất 14 người thiệt mạng và 42 người bị thương. Cảnh sát đã buộc phải nổ súng tiêu diệt tổng cộng 6 nghi can và bắt được một tên. Những vụ tấn công này diễn ra chưa đầy 2 tuần sau khi cảnh sát bắn chết 14 phần tử bạo loạn người Duy Ngô Nhĩ ở thành phố Hòa Điền thuộc Tân Cương, sau khi chúng tấn công đồn cảnh sát làm 4 người chết.

Lần đầu tiên, Bắc Kinh chỉ trích đồng minh Islamabad khi cáo buộc những kẻ vạch ra kế hoạch khủng bố đã được huấn luyện các kỹ năng gây nổ và nhận súng tại các trại của nhóm khủng bố mang tên Phong trào Hồi giáo Đông Turkestan (ETIM) đóng tại Pakistan. ETIM ra đời vào đầu thập niên 1990 và đòi thành lập nhà nước Đông Turkestan (tên gọi khu vực Tân Cương của người Duy Ngô Nhĩ), cũng như lôi kéo người địa phương vào đạo Hồi.

Trung Quốc từ lâu đã lên án các nhóm người Duy Ngô Nhĩ kích động chiến dịch bạo lực đòi độc lập cho Tân Cương là một phần của ETIM, tổ chức có liên hệ với al-Qaeda và các nhóm khủng bố khác, và đã gởi một số người tới tập huấn cũng như chiến đấu tại Pakistan và Afghanistan. Tuy nhiên, Trung Quốc hiếm khi chỉ trích trực tiếp và công khai nhằm vào Pakistan. Vì vậy, theo các nhà phân tích, động thái mới cho thấy Bắc Kinh hoặc không hài lòng với những nỗ lực chống khủng bố của Islamabad hoặc lo ngại về tình hình bạo lực khởi nguồn từ bên ngoài. Tuyên bố của Bắc Kinh cũng khá bất ngờ khi xảy ra vào thời điểm Giám đốc cơ quan tình báo Pakistan (ISI) Ahmed Shuja Pasha đang có chuyến thăm Trung Quốc. Ông Pasha đã đi qua Tân Cương hôm 31-7, trong lúc bạo lực bùng phát.

Cáo buộc của Trung Quốc khiến Pakistan “đau đầu”, nhất là trong lúc nước này đang hục hặc trong quan hệ với Mỹ kể từ khi Washington đơn phương tiêu diệt trùm khủng bố Osama bin Laden ở Abbottabad hồi tháng 5. Chính quyền Islamabad đã nỗ lực thúc đẩy mối quan hệ với Bắc Kinh, xem Trung Quốc như là “người bạn trong mọi hoàn cảnh” và là nguồn viện trợ dân - quân sự thay thế Mỹ. Hồi tháng 5, các quan chức Pakistan tuyên bố Trung Quốc đã nhất trí tiếp quản hải cảng Gwadar, vốn có vị trí chiến lược tại Pakistan và Islamabad yêu cầu Bắc Kinh xây dựng căn cứ hải quân ở đây. Do vậy, trước những diễn biến mới, Bộ Ngoại giao Pakistan đã cố gắng xoa dịu bằng cách nói rằng họ tin tưởng các cấp chính quyền Trung Quốc sẽ “thành công trong việc triệt phá những âm mưu tội lỗi của các phần tử khủng bố, cực đoan và ly khai, những kẻ thiết lập thế lực tội ác”. Tuyên bố cũng nêu rõ Pakistan sẽ “tiếp tục tăng cường hợp tác toàn diện” với Trung Quốc tiêu diệt ETIM. Một quan chức an ninh chủ chốt của Pakistan thì nhắc lại việc trong mấy năm qua, nước này đã trao cho chính quyền Trung Quốc nhiều thủ lĩnh nổi dậy hoạt động tại Pakistan.

THIÊN QUỐC
(Theo WSJ, Times of India)