Ông Obama và phu nhân dưới Đài tưởng niệm Lincoln hôm 19-1. Ảnh: AFP

Hôm nay 20-1, ông Barack Obama chính thức nhậm chức Tổng thống thứ 44 của Mỹ. Dự kiến khoảng 2 triệu người sẽ tham gia buổi lễ tuyên thệ nhậm chức ở Washington, đông nhất từ trước tới nay. Trong khi đó, tại quảng trường Thời đại ở New York và các công viên ở thành phố Chicago, quê hương ông Obama, số người tập trung cũng sẽ lên mức kỷ lục.

Lo sợ xảy ra tấn công khủng bố, 58 cơ quan khác nhau, trong đó có lục quân, không quân và lính thủy đánh bộ, đã triển khai hàng ngàn nhân viên nhằm đảm bảo an ninh cho thủ đô. Các hàng rào an ninh, máy phát hiện kim loại và màn hình tivi lớn được lắp đặt dọc theo phố mua sắm dài hơn 3 km từ tòa nhà Quốc hội, nơi diễn ra lễ nhậm chức, tới Đài tưởng niệm Lincoln. Vào thời điểm này, người dân Mỹ dường như quên đi cuộc suy thoái kinh tế và hai cuộc chiến ở Iraq và Afghanistan để hướng tới tương lai với niềm hy vọng lạc quan. Khảo sát của tờ New York Times cho thấy có tới 79% người được hỏi cho rằng ông Obama sẽ cải thiện nước Mỹ, cao hơn bất kỳ tổng thống sắp nhậm chức nào ở Mỹ trong 3 thập niên qua. Theo Thư ký báo chí Nhà Trắng Rob Gibbs, nêu cao tinh thần trách nhiệm và kêu gọi người Mỹ xây dựng một kỷ nguyên mới về ứng xử đẹp, đưa nước Mỹ trở lại đúng hướng, đó sẽ là chủ đề chính trong bài diễn văn nhậm chức của ông Obama.

Theo các trợ lý hàng đầu của ông Obama, tân Tổng thống sẽ không lãng phí thời gian khi vào Nhà Trắng, mà bắt tay ngay vào hành động. Thư ký báo chí Nhà Trắng Robert Gibbs cho biết công việc đầu tiên của ông Obama là gặp nhóm cố vấn kinh tế, xem xét kế hoạch khôi phục kinh tế để nhân dân Mỹ có thể cảm thấy an tâm rằng mọi việc đang đi đúng hướng. Cố vấn chủ chốt David Axerod nói rằng ông Obama đang làm việc cật lực để thuyết phục Quốc hội sớm thông qua gói kích thích kinh tế 825 tỉ USD nhằm đưa nước Mỹ thoát khỏi suy thoái. Theo Chủ tịch Hạ viện Nancy Pelosi, không có gói kích thích, nền kinh tế lớn nhất thế giới sẽ tiếp tục mất 500.000 việc làm mỗi tháng. Song song đó, tân tổng thống sẽ giám sát một nửa còn lại trong gói giải cứu thị trường tài chính trị giá 700 tỉ USD do người tiền nhiệm George Bush khởi xướng. Chính quyền Bush bị chỉ trích là lãng phí 350 tỉ USD đầu tiên cho các ngân hàng, vì họ khư khư ôm tiền mà không chịu cho vay.

Trong tuần đầu tiên, ông Obama có thể cũng sẽ ban hành sắc lệnh đóng cửa nhà tù Guantanamo. “Cuộc chiến chống khủng bố” do ông Bush phát động sẽ được điều chỉnh. Dự kiến ông Obama sẽ sớm có cuộc họp với Chủ tịch Hội đồng tham mưu trưởng liên quân Mỹ để bàn về việc rút quân khỏi Iraq. Ông Obama từng cam kết rút hết binh sĩ Mỹ khỏi Iraq trong vòng 16 tháng nắm quyền và tăng quân tới Afghanistan. Với cuộc xung đột ở Dải Gaza giữa phong trào Hồi giáo Hamas ở Palestine và Israel, sau thỏa thuận ngừng bắn một tuần hôm 18-1, ông Obama cam kết tăng cường các nỗ lực ngoại giao nhằm giải quyết vấn đề.

Chính quyền mới cũng chuẩn bị cấm sử dụng các kỹ thuật thẩm tra tàn nhẫn và yêu cầu Cục tình báo trung ương Mỹ (CIA) tuân thủ các quy định của pháp luật khi tra xét tù nhân.

N.MINH
(Theo AFP, Guardian, The Time)