Phóng sự * HOÀNG TRANG

Bài cuối: CHO EM MÁI ẤM

Thời gian qua, nhiều trẻ bị bỏ rơi đã may mắn được phát hiện kịp thời và cứu sống. Những tấm lòng nhân hậu, vòng tay rộng mở của xã hội đã dang tay bảo bọc, nuôi dưỡng các em, để các em có một mái ấm gia đình...

Những vòng tay ấm

Bé Bảo Ngọc được gia đình chị Thủy Tiên nhận nuôi dưỡng và chăm sóc. Ảnh: T.H

Nhiều năm qua, Mái ấm Thiên Ân ở phường Long Hòa, quận Bình Thủy đã trở thành ngôi nhà chung của nhiều trẻ em bất hạnh. Những người phụ nữ không họ hàng, thân thích đã chăm sóc, nuôi dạy các em bằng tất cả tình yêu thương của một người mẹ dành cho con trẻ. Không gian thoáng mát, ấm áp của mái ấm Thiên Ân đã mang đến cho những mảnh đời trẻ thơ bất hạnh tình cảm gia đình thật sự. Các bé ở đây được các cô chăm sóc từng cữ sữa, giấc ngủ. Trẻ em đến tuổi đi học đều được đến trường, có em theo học ở các trường đại học hoặc học nghề theo năng khiếu của bản thân.

Bác sĩ Đặng Thanh Quang, Giám đốc Trung tâm nuôi trẻ mồ côi và nhiễm chất độc Dioxin TP Cần Thơ, cho biết: “Bình quân mỗi năm, Trung tâm đón nhận khoảng 25 trẻ từ vài ngày tuổi đến khoảng 3 tuổi bị bỏ rơi ở các bệnh viện hoặc bỏ rơi trước cổng Trung tâm. Những trường hợp này, chúng tôi cùng chính quyền địa phương tiến hành làm thủ tục thông báo tìm cha mẹ cho bé và nhận chăm sóc bé nếu sau thời gian thông báo mà gia đình không đến nhận. Tại đây, các em được học chữ, học nghề, được chăm sóc sức khỏe...”.

Không những các trung tâm bảo trợ xã hội, mái ấm, nhà chùa... dang rộng vòng tay đón nhận những mảnh đời bất hạnh mà còn có những gia đình có tấm lòng yêu trẻ. Những ngày diễn ra các hoạt động chăm sóc trẻ em ở TP Cần Thơ vừa qua cũng chính là thời gian bé Bảo Ngọc được gia đình chị Nguyễn Thị Thủy Tiên ở quận Cái Răng đón về nuôi dưỡng. Khi hay tin có một bé gái sơ sinh bị bỏ rơi ở bụi cây ven đường thuộc khu vực Thạnh Phú, phường Phú Thứ, quận Cái Răng, chị Tiên cùng chồng đến nơi và ẵm bé về nhà chăm sóc. Chị Tiên chia sẻ: “Vợ chồng tôi kết hôn đã lâu mà chưa có con, gặp được cháu, chúng tôi mừng lắm, coi cháu là viên ngọc quý được ban tặng cho gia đình nên cả hai vợ chồng thống nhất đặt tên cho bé là Bảo Ngọc”. Trong lần chúng tôi đến thăm gia đình chị Tiên, chị đã dẫn tôi đi khoe căn phòng dành riêng cho cô con gái cưng. Căn phòng dành cho bé Bảo Ngọc nhỏ nhắn, xinh xắn, thoáng mát với nhiều đồ chơi trẻ con. Bé Bảo Ngọc đang ngồi trên giường vừa ăn bột, vừa nghịch thú bông. Được chăm sóc, yêu thương nên bé Bảo Ngọc bụ bẫm, kháu khỉnh. Nhìn chị Tiên vỗ về, đút từng muỗng bột cho bé Bảo Ngọc, còn chồng chị thì lăn xăn chạy lấy khăn, lấy bình nước, pha trò chọc cho con ăn, tôi biết Bảo Ngọc đã tìm được “mái ấm” của mình.

Ngăn chặn nạn bỏ rơi trẻ em

Thực trạng trẻ em bị bỏ rơi đang gióng lên hồi chuông báo động, đòi hỏi cả cộng đồng phải lên tiếng và có giải pháp mạnh mẽ để ngăn chặn. Ở Malaysia, để đối phó với tình trạng trẻ sơ sinh bị bỏ rơi ngày càng tăng, chính phủ đã có những biện pháp răn đe mạnh tay. Theo Bộ luật hình sự của nước này, người bỏ rơi trẻ khiến đứa trẻ chết sẽ bị xử phạt về tội giết người, mức hình phạt có thể đến tử hình; trường hợp đứa trẻ còn sống thì bị xử về tội có ý định giết người. Mặc dù Việt Nam là nước thứ hai trên thế giới và nước đầu tiên ở châu Á phê chuẩn Công ước quốc tế về quyền trẻ em (được Đại hội đồng Liên Hiệp Quốc thông qua 20-11-1989, nhưng theo ý kiến của nhiều người, quy định của pháp luật nước ta đối với hành vi bỏ rơi trẻ em còn khá nhẹ. Cụ thể, điều 94 Bộ luật Hình sự năm 1999 quy định người mẹ nào do ảnh hưởng nặng nề của tư tưởng lạc hậu hoặc trong hoàn cảnh khách quan đặc biệt mà giết con mới đẻ hoặc vứt bỏ đứa trẻ đó dẫn đến hậu quả đứa trẻ chết, thì bị cải tạo không giam giữ đến 2 năm hoặc phạt tù từ 3 tháng đến 2 năm. Còn theo Nghị định 114/2006/NĐ-CP ngày 3-10-2006, với hành vi cha, mẹ bỏ mặc con; người giám hộ bỏ mặc trẻ em được mình giám hộ tự sinh sống, không quan tâm chăm sóc, nuôi dưỡng và giáo dục để trẻ em này rơi vào hoàn cảnh đặc biệt, cũng chỉ bị phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.

Bên cạnh việc đề nghị nâng cao mức xử phạt đối với hành vi bỏ rơi trẻ, điều mà mọi người cùng quan tâm là làm thế nào để những “đấng sinh thành” ý thức được trách nhiệm làm cha mẹ của mình; để họ hiểu rằng việc chối bỏ tình mẫu, phụ tử thiêng liêng không chỉ vi phạm về mặt đạo đức mà còn vi phạm pháp luật về bảo vệ quyền trẻ em. Trước thực trạng ngày càng nhiều bạn gái thiếu hiểu biết dẫn đến có thai ngoài ý muốn, chịu nhiều áp lực từ phía gia đình, xã hội, nên tìm cách che giấu quá trình mang thai, khi sinh xong thì vứt bỏ ngay; nhiều người cho rằng vấn đề trang bị kiến thức sinh sản và quan hệ tình dục an toàn cho thanh niên là giải pháp chiến lược. Bạn Phạm Thị Thúy Nga, sinh viên khóa 36, Trường Đại học Cần Thơ, chia sẻ: “Bản thân tôi và không ít sinh viên khác cũng chưa thật sự hiểu rõ những vấn đề liên quan đến tình dục an toàn và sức khỏe sinh sản. Dù hiện nay quan niệm về vấn đề này đã thoáng hơn so với trước, nhưng nhiều người vẫn xem đây là vấn đề tế nhị và nhạy cảm, ngại hỏi, tìm hiểu nên đôi khi dẫn đến hậu quả đáng tiếc. Theo tôi, bên cạnh việc tăng cường trang bị kiến thức về tình dục an toàn cho thanh niên nên có một tổ chức hỗ trợ, thực hiện nhiệm vụ tư vấn, giúp đỡ về vật chất lẫn tinh thần cho những phụ nữ chẳng may mang thai ngoài ý muốn để chị em có chỗ dựa, không phải rơi vào hoàn cảnh bế tắc, phải vứt bỏ đứa con của mình”.

Bỏ rơi con trẻ không những là vấn đề vi phạm về pháp luật, mà đó còn là đạo đức làm người. Có trường hợp khi bỏ rơi con, sau khi có cuộc sống ổn định, người mẹ đã phải ân hận và câm lặng chịu nỗi giày vò vì đã bỏ con trong quãng đời còn lại. Trung tá Tăng Văn Hùng, Trưởng công an phường Phú Thứ, quận Cái Răng, địa bàn phát hiện nhiều vụ trẻ sơ sinh bị bỏ rơi trong thời gian gần đây, bày tỏ quan điểm: “Tôi nghĩ thời gian tới, ngành chức năng, nhà trường, địa phương, doanh nghiệp cần phối hợp đẩy mạnh công tác tuyên truyền giáo dục pháp luật cho người dân; trong đó có giáo dục về lối sống lành mạnh, kỹ năng sống cho học sinh, sinh viên, công nhân nữ. Về phía ngành công an, chúng tôi sẽ tăng cường công tác nắm tình hình, xem những hộ nào có biến động về mặt kinh tế để đề nghị hỗ trợ kịp thời, ngăn chặn tình trạng vì cuộc sống khó khăn mà gia đình bỏ rơi con trẻ”. Đối với việc chăm sóc, nuôi dạy trẻ em bị bỏ rơi, bà Võ Thị Thanh Nga khi đương nhiệm chức vụ Phó Giám đốc Sở Lao động-Thương binh & Xã hội TP Cần Thơ, cho biết: Ngành Lao động-Thương binh & Xã hội thành phố đang cùng với chính quyền địa phương rà soát lại những trường hợp trẻ em bị bỏ rơi để có những biện pháp hỗ trợ các cháu song song với việc tăng cường tuyên truyền về quyền trẻ em, trách nhiệm của phụ huynh với con trẻ, nâng cao nhận thức của toàn xã hội về công tác chăm sóc và bảo vệ trẻ em...