Hỏi: Những trường hợp nào không áp dụng hình phạt tử hình?

Ðáp: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự có hiệu lực thi hành ngày 1-7-2025 quy định: Tử hình là hình phạt đặc biệt chỉ áp dụng đối với người phạm tội đặc biệt nghiêm trọng thuộc một trong nhóm các tội xâm phạm an ninh quốc gia, xâm phạm tính mạng con người, các tội phạm về ma túy, tham nhũng và một số tội phạm đặc biệt nghiêm trọng khác do Bộ luật Hình sự quy định. Không áp dụng hình phạt tử hình đối với người dưới 18 tuổi khi phạm tội, phụ nữ có thai, phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi hoặc người đủ 75 tuổi trở lên khi phạm tội hoặc khi xét xử. Không thi hành án tử hình đối với người bị kết án nếu thuộc một trong các trường hợp sau đây:

- Phụ nữ có thai hoặc phụ nữ đang nuôi con dưới 36 tháng tuổi;

- Người đủ 75 tuổi trở lên;

- Người mắc bệnh ung thư giai đoạn cuối;

- Người bị kết án tử hình về tội tham ô tài sản, tội nhận hối lộ mà sau khi bị kết án đã chủ động nộp lại ít nhất 3/4 tài sản tham ô, nhận hối lộ và hợp tác tích cực với cơ quan chức năng trong việc phát hiện, điều tra, xử lý tội phạm hoặc lập công lớn.

Trong trường hợp pháp luật quy định hoặc trường hợp người bị kết án tử hình được ân giảm, thì hình phạt tử hình được chuyển thành tù chung thân.

Hỏi: Các tội danh nào được bỏ hình phạt tử hình?

Ðáp: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự quy định bỏ hình phạt tử hình đối với các tội danh: hoạt động nhằm lật đổ chính quyền nhân dân (Ðiều 109); phá hoại cơ sở vật chất - kỹ thuật của nước Cộng hòa XHCN Việt Nam (Ðiều 114); sản xuất, buôn bán hàng giả là thuốc chữa bệnh, thuốc phòng bệnh (Ðiều 194); vận chuyển trái phép chất ma túy (Ðiều 250); phá hoại hòa bình, gây chiến tranh xâm lược (Ðiều 421); gián điệp (Ðiều 110); tham ô tài sản (Ðiều 353); nhận hối lộ (Ðiều 354).

Ðối với hình phạt tử hình đã tuyên trước ngày 1-7-2025 đối với người phạm 8 tội danh nêu trên mà chưa thi hành án thì không thi hành và Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao quyết định chuyển hình phạt tử hình thành tù chung thân.

Hỏi: Hình phạt tiền đối với các tội về hàng giả, môi trường, an toàn thực phẩm, tham nhũng được sửa đổi như thế nào?

Ðáp: Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự năm 2025 quy định nâng mức hình phạt tiền đối với các tội về hàng giả, môi trường, an toàn thực phẩm, tham nhũng. Bên cạnh đó, tăng mức hình phạt tù khởi điểm đối với một số tội về môi trường, an toàn thực phẩm, ma túy, như: tội gây ô nhiễm môi trường (Ðiều 235); tội vi phạm quy định về quản lý chất thải nguy hại (Ðiều 236); tội sản xuất trái phép chất ma túy (Ðiều 248); tội tàng trữ trái phép chất ma túy (Ðiều 249); tội mua bán trái phép chất ma túy (Ðiều 251); tội vi phạm quy định về an toàn thực phẩm (Ðiều 317)...

H.Y (Thực hiện)