Quốc hội vừa thông qua Luật Công chứng năm 2024, với 8 chương, 76 điều, sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1-7-2025. Theo đó, Luật Công chứng năm 2024 có nhiều quy định mới và được dư luận quan tâm. 

Người dân làm thủ tục công chứng tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Văn Bê (ở huyện Thới Lai).

Ðối tượng phải tham gia đào tạo nghề công chứng

Nhằm góp phần nâng cao chất lượng đầu vào của đội ngũ công chứng viên, tại khoản 3, Ðiều 11, Luật Công chứng năm 2024 quy định những đối tượng được miễn đào tạo và bồi dưỡng nghề công chứng tại khoản 1, Ðiều 10, Luật Công chứng năm 2014 hiện hành sẽ vẫn phải tham gia đào tạo nghề công chứng trong thời hạn 6 tháng, gồm:

- Người có từ 5 năm trở lên làm thẩm phán, kiểm sát viên, điều tra viên, thẩm tra viên chính ngành Tòa án, chấp hành viên trung cấp, thẩm tra viên chính thi hành án dân sự, kiểm tra viên chính ngành kiểm sát, trợ giúp viên pháp lý hạng II, thanh tra viên chính ngành tư pháp, chuyên viên chính, pháp chế viên chính, nghiên cứu viên chính, giảng viên chính trong lĩnh vực pháp luật.

- Thừa phát lại, luật sư, đấu giá viên đã hành nghề từ 5 năm trở lên.

- Giáo sư, phó giáo sư chuyên ngành luật, tiến sĩ luật.

- Người đã là thẩm tra viên cao cấp ngành tòa án; kiểm tra viên cao cấp ngành kiểm sát; thẩm tra viên cao cấp thi hành án dân sự; chấp hành viên cao cấp thi hành án dân sự; trợ giúp viên pháp lý hạng I, thanh tra viên cao cấp ngành tư pháp; chuyên viên cao cấp, pháp chế viên cao cấp, nghiên cứu viên cao cấp, giảng viên cao cấp trong lĩnh vực pháp luật.

Hiện nay, những người thuộc diện được miễn đào tạo nghề công chứng chỉ phải tham gia khóa bồi dưỡng kỹ năng hành nghề công chứng và quy tắc đạo đức hành nghề công chứng tại cơ sở đào tạo nghề công chứng trước khi đề nghị bổ nhiệm công chứng viên trong thời gian 3 tháng.

Thời gian tập sự hành nghề được thống nhất chung là 12 tháng

Hiện nay, tại khoản 1, Ðiều 11, Luật Công chứng năm 2014 quy định về thời gian tập sự hành nghề công chứng như sau: người tập sự phải đăng ký tập sự tại Sở Tư pháp ở địa phương nơi có tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự. Thời gian tập sự hành nghề công chứng là 12 tháng đối với người có giấy chứng nhận tốt nghiệp khóa đào tạo nghề công chứng và 6 tháng đối với người có giấy chứng nhận bồi dưỡng nghề công chứng. Thời gian tập sự hành nghề công chứng được tính từ ngày đăng ký tập sự.

Tuy nhiên, Ðiều 12, Luật Công chứng năm 2024 quy định thống nhất thời gian tập sự hành nghề công chứng là 12 tháng tính từ ngày quyết định đăng ký tập sự có hiệu lực nhằm giúp những người tập sự đủ thời gian để trải nghiệm, vận dụng các kiến thức, kỹ năng đã học vào thực tiễn. Ðồng thời, Luật Công chứng năm 2024 cũng quy định rõ người tập sự phải bảo đảm thời gian tập sự theo ngày, giờ làm việc của tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự để bảo đảm sự nghiêm túc, thực chất của việc tập sự, tránh tình trạng chỉ ghi danh tập sự một cách “chống chế”.

Triển khai công chứng điện tử
từ ngày 1-7-2025

Luật Công chứng năm 2024 quy định một số vấn đề cơ bản nhất về công chứng điện tử nhằm tạo cơ sở pháp lý cho chuyển đổi số hoạt động công chứng (Ðiều 62, Ðiều 65, Luật Công chứng năm 2024). Theo đó, sẽ có 2 hình thức công chứng điện tử từ ngày 1-7-2025:

- Công chứng điện tử trực tiếp: người yêu cầu công chứng giao kết giao dịch trước mặt công chứng viên, sau đó công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng thực hiện chứng nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

- Công chứng điện tử trực tuyến: đây là hình thức được thực hiện khi các bên tham gia giao dịch yêu cầu công chứng không có mặt tại cùng 1 địa điểm và giao kết giao dịch qua phương thức trực tuyến trước sự chứng kiến trực tiếp của công chứng viên.

Công chứng viên và tổ chức hành nghề công chứng thực hiện nhận giao dịch bằng chữ ký số để tạo ra văn bản công chứng điện tử.

Công chứng viên chỉ hành nghề đến năm 70 tuổi