Bài, ảnh: CHẤN HƯNG

Trong quá trình sử dụng tài sản nói chung, ô tô, xe máy nói riêng, không ít trường hợp người đứng tên sở hữu tài sản qua đời. Việc thừa kế tài sản được pháp luật quy định cụ thể, rõ ràng. Song, nhiều trường hợp vẫn thắc mắc về quy định nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN) và lệ phí trước bạ, khi nhận thừa kế tài sản.

Người dân thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế tại Văn phòng Công chứng Nguyễn Văn Bê.

Đóng thuế TNCN và lệ phí trước bạ

Cách đây khoảng 6 tháng, anh C.V.T (ở phường Châu Văn Liêm, quận Ô Môn) qua  đời sau cơn bạo bệnh. Tất cả tài sản trong nhà: quyền sử dụng đất, ô tô, xe gắn máy… đều do anh T đứng tên đăng ký. Chị Ð.T.D, vợ anh T cùng 2 con suy sụp tinh thần trong nhiều tháng liền; sau đó, mới nghĩ tới chuyện làm thủ tục thừa kế, sang tên các tài sản trên. Chị D cho biết: “Mẹ con tôi vừa hoàn tất thủ tục khai nhận thừa kế tài sản là quyền sử dụng đất. Riêng tài sản là 2 chiếc xe gắn máy và 1 chiếc ô tô, tôi còn do dự, đắn đo chưa thực hiện thủ tục, vì băn khoăn: trường hợp của tôi có phải nộp lệ phí trước bạ và thuế TNCN hay không?”.

Ðiều 29, Luật Hôn nhân và Gia đình quy định nguyên tắc chung về chế độ tài sản của vợ chồng: “Vợ, chồng bình đẳng với nhau về quyền, nghĩa vụ trong việc tạo lập, chiếm hữu, sử dụng, định đoạt tài sản chung; không phân biệt giữa lao động trong gia đình và lao động có thu nhập…”. Khoản 9, Ðiều 3, Nghị định 65/2013/NÐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Thuế TNCN và Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật thuế TNCN quy định: Thu nhập chịu thuế từ thừa kế là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng.

Ngoài ra, tại Ðiều 23, Nghị định 65/2013/NÐ-CP quy định thu nhập tính thuế từ nhận thừa kế, quà tặng là phần giá trị tài sản thừa kế, quà tặng, bao gồm: bất động sản, tài sản khác phải đăng ký quyền sở hữu, quyền sử dụng, kể cả chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh vượt trên 10 triệu đồng mà người nộp thuế nhận được theo từng lần phát sinh…

Về lệ phí trước bạ, tại khoản 7, Ðiều 2, Nghị định 140/2016/NÐ-CP của Chính phủ về lệ phí trước bạ quy định đối tượng chịu lệ phí trước bạ: ô tô, rơ moóc hoặc sơ mi rơ moóc được kéo bởi ô tô, các loại xe tương tự phải đăng ký và gắn biển số do cơ quan nhà nước có thẩm quyền cấp. Ông Nguyễn Văn Bê, Trưởng Văn phòng công chứng Nguyễn Văn Bê ở huyện Thới Lai, cho biết: “Căn cứ các quy định trên, theo trình bày của bà D, trường hợp bà thực hiện sang tên tài sản nhận thừa kế 1 chiếc ô tô và 2 xe gắn máy là tài sản chung của vợ chồng, thì bà D phải nộp thuế TNCN và lệ phí trước bạ trên 50% giá trị tài sản được thừa kế”.

Thủ tục sang tên ô tô, xe máy từ chồng sang vợ

Những người được hưởng thừa kế ô tô, xe máy cần thực hiện thủ tục khai nhận di sản thừa kế. Hồ sơ cần chuẩn bị gồm các giấy tờ sau: giấy tờ đăng ký ô tô, xe máy bản chính; giấy chứng tử của chủ xe; giấy tờ chứng minh bố mẹ của chủ xe còn sống hay đã chết; chứng minh nhân dân, sổ hộ khẩu, giấy khai sinh của các con chủ xe và vợ/chồng chủ xe.

Ông Nguyễn Văn Bê cho biết: “Những người được hưởng di sản thừa kế liên hệ với văn phòng công chứng để lập thông báo về việc khai nhận di sản. Sau khi kiểm tra hồ sơ thấy đầy đủ, phù hợp quy định của pháp luật, cơ quan công chứng tiến hành niêm yết công khai tại trụ sở UBND cấp xã, nơi thường trú trước đây của người để lại di sản; trong trường hợp không có nơi thường trú, thì niêm yết tại UBND cấp xã, nơi tạm trú có thời hạn của người đó. Nếu không xác định được cả hai nơi này, thì niêm yết tại UBND cấp xã, nơi có bất động sản của người để lại di sản. Sau 15 ngày niêm yết, không có khiếu nại, tố cáo gì thì cơ quan công chứng chứng nhận văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế theo Ðiều 49, Luật Công chứng. Tất cả những người thuộc diện thừa kế mang toàn bộ bản gốc giấy tờ đã nộp đến Văn phòng công chứng để ký văn bản khai nhận hoặc phân chia di sản thừa kế và nộp lệ phí công chứng”.

Sau khi có văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đã được công chứng, người nhận thừa kế mang hồ sơ đến Ðội Cảnh sát giao thông, Công an cấp huyện, nơi đã đăng ký xe trước đây để thực hiện ngay thủ tục sang tên. Hồ sơ gồm: giấy khai đăng ký xe theo mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư 58/2020/TT-BCA; giấy tờ chuyển quyền sở hữu xe (văn bản thỏa thuận phân chia di sản thừa kế đã công chứng); giấy tờ nộp lệ phí trước bạ; giấy chứng nhận đăng ký xe. Hoàn tất hồ sơ đăng ký sang tên xe, nộp hồ sơ tại Bộ phận Tiếp nhận và Trả kết quả trụ sở Công an cấp huyện. Sau đó, Cơ quan Công an kiểm tra, hoàn thiện hồ sơ và cấp giấy đăng ký xe theo quy định.