Hơn một tuần qua, nhiều nông dân ở Vĩnh Thạnh, Cờ Đỏ (TP Cần Thơ) ra thăm đồng rất lo lắng khi phát hiện lúa bệnh cháy lá (đạo ôn) ngày càng nhiều. Trong khi đó, dịch rầy nâu cũng đang bộc phát ở Hậu Giang, Sóc Trăng và một số tỉnh Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Giữa lúc giá lúa đang hồi phục, dịch bệnh gây hại lúa hè thu và cả lúa thu đông (vụ 3) sớm khiến cho nông dân lo sợ bị ảnh hưởng làm giảm năng suất...

Kỹ sư Nguyễn Thị Mỹ Sơn, Chi cục Phó Chi cục Bảo vệ thực vật (BVTV), thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) TP Cần Thơ, cho biết: Tuần qua, khảo sát trên đồng có 1.444 ha lúa hè thu và 5.531 ha lúa vụ 3 nhiễm rầy nâu và các bệnh đạo ôn, bệnh cháy bìa lá... Tập trung vùng dịch nhiễm bệnh cao nhất ở các huyện Vĩnh Thạnh, Cờ Đỏ, Thới Lai. Tuy nhiên, mật số rầy nâu chỉ phổ biến 1.000-2.000 con/m2 và 4.000 con/m2 trên những vùng ruộng sạ dầy. Tại quận Thốt Nốt, bệnh đạo ôn lại xuất hiện sớm trên 377ha thuộc trà lúa đẻ nhánh tới làm đòng, chủ yếu các giống Jasmine 85, OM 1490 và do bón thừa phân đạm, với tỷ lệ bệnh 5-20% và hơn 30%. Huyện Vĩnh Thạnh có 965ha lúa nhiễm bệnh cháy bìa lá, tăng 546ha so tuần trước, trong đó có 98 ha nhiễm bệnh nặng với tỷ lệ nhiễm hơn 40%.

Hiện nay, ở hai tỉnh Sóc Trăng và Hậu Giang cũng báo động tình hình rầy nâu xuất hiện nhiều. Theo Chi cục BVTV Sóc Trăng, toàn tỉnh đã có 12.000ha bị rầy nâu tấn công chủ yếu trên lúa hè thu giai đoạn làm đòng tới trổ. Mật số rầy cao và rải đều các huyện Kế Sách, Châu Thành, Mỹ Tú, Thạnh Trị. Trong đó, một vài nơi nhiễm rầy cao mật số 10.000 con/m2. Trong khi đó tại Hậu Giang, rầy nâu xuất hiện với mật độ lớn trên lúa hè thu đang giai đoạn chín sắp thu hoạch. Chi cục BVTV Hậu Giang khuyến cáo, trong vòng 7-10 ngày sắp tới sẽ xuất hiện một đợt rầy di trú mới và lo ngại nhất là trà lúa thu đông đã xuống giống từ ngày 1 đến 10-7. Do đó bà con nông dân cần thăm đồng thường xuyên, ruộng luôn giữ nước.

Cán bộ Chi cục Bảo vệ thực vật TP Cần Thơ đang  kiểm tra sâu bệnh hại lúa trên đồng ruộng thành phố. Ảnh: ANH KHOA

Vừa qua, lúa hè thu một số tỉnh ở ĐBSCL đã thu hoạch và hiện còn gần 900.000ha đang vào giai đoạn trổ chín tới sắp thu hoạch. Dự kiến, vào cuối tháng 7-2009 sẽ thu hoạch thêm 500.000 ha. Tuy nhiên, theo Trung tâm BVTV phía Nam, tình hình rầy nâu có hiện tượng nhiễm nặng trở lại ở các tỉnh Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp... Hiện thời, tính chung toàn vùng đã có 78.000 ha lúa nhiễm rầy nâu. Mật độ nhiễm rầy nâu một số địa phương phổ biến ở mức hơn 5.000 con/m2. So với năm ngoái tuy diện tích lúa bị dịch rầy nâu không nhiều nhưng mức độ một vài nơi nhiễm nặng hơn. Bên cạnh đó còn có tới 70.000 ha lúa trong vùng bị nhiễm bệnh đạo ôn, tăng 30.000 - 40.000 ha so vụ hè thu năm ngoái.

Ông Hồ Văn Chiến, Giám đốc Trung tâm BVTV phía Nam, nhận định: “Quan sát thực tế trên đồng, trên trà lúa từ làm đòng tới trổ tương đối ổn định. Đối với trà lúa đang chín tới thu hoạch mật số rầy nâu rất cao, nông dân sợ sẽ ảnh hưởng làm giảm năng suất nên lo chạy mua thuốc phun xịt. Chúng tôi khuyến nghị bà con không nên quá lo lắng và không cần phun thuốc, bởi lúa trổ không phun được dưới gốc. Vì vậy, phun thuốc chẳng những tốn thêm chi phí, công sức mà không thể quản lý BVTV trên đồng ruộng sau này. Đối với bệnh đạo ôn, theo dõi trên một số giống lúa OM 2514, OM 2517, OM 2518, OM 5930... chúng tôi nhận thấy nhiễm bệnh đạo ôn từ trung bình tới rất nặng. Song, nhìn chung chưa thể ảnh hưởng nhiều tới năng suất. Nhưng hiện thời nông dân vẫn mua thuốc trị đạo ôn rất nhiều, thậm chí có một vài doanh nghiệp kinh doanh thuốc BVTV cho biết thuốc sản xuất không đủ bán. Chúng tôi đề nghị, ngành chức năng ở các địa phương cần có sự kiểm chứng một số cơ sở sản xuất giống nhằm tránh tình trạng một số cơ sở tự sản xuất và rồi tự kiểm định đánh giá và đưa ra giới thiệu với nông dân là giống kháng bệnh, nhưng thực tế thì ngược lại”.

Chi cục BVTV Cần Thơ khuyến cáo: Cần áp dụng biện pháp quản lý tổng hợp RN. Đối với trà lúa trên 20 ngày sau sạ không cần phun thuốc trừ rầy nâu di trú, chỉ phun thuốc khi mật độ rầy cám tuổi 2-3 cao trên 3 con/chồi, mật số thiên địch thấp, giai đoạn lúa từ đẻ nhánh rộ đến cuối giai đoạn đòng khoảng 40-45 ngày sau sạ. Với trà lúa trổ-chín-thu hoạch hạn chế không cần phun thuốc trừ rầy di trú; không phun các loại thuốc trừ sâu nhóm Acvetaminprid.

Nếu bệnh đạo ôn chớm xuất hiện trên trà lúa vụ 3 giai đoạn đẻ nhánh, bà con cần ngưng bón phân đạm (cân đối lượng phân đạm) trên ruộng lúa nhiễm bệnh. Khi phát hiện lúa nhiễm bệnh trên 10% cần phun một trong các loại thuốc đặc trị như Beam, Flash, Fuan, Filia...

HỮU ĐỨC