Trong bối cảnh nền kinh tế số ngày càng phát triển, hàng hóa lưu thông nhanh chóng, nguy cơ hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng cũng gia tăng, đặc biệt là trên môi trường thương mại điện tử. Công tác phòng, chống các hành vi vi phạm này không chỉ là nhiệm vụ của các cơ quan thực thi pháp luật mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội, nhằm bảo vệ quyền lợi chính đáng của người tiêu dùng và uy tín của những doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Chi cục Quản lý thị trường TP Cần Thơ phối hợp Hiệp hội chống hàng giả và bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ của các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài tại Việt Nam (VACIP) tập huấn cán bộ, công chức, viên chức quản lý thị trường về phân biệt hàng thật, hàng giả nhãn hiệu và xử lý xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Ảnh: NAM HƯƠNG

Khung pháp lý về phòng, chống sản xuất, buôn bán hàng gian, hàng giả, hàng kém chất lượng của nước ta đang ngày càng hoàn thiện, tạo hành lang pháp lý vững chắc cho việc xử lý nghiêm minh các hành vi vi phạm. Nếu vi phạm về hành chính, tổ chức, cá nhân có thể bị phạt tiền, bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung như tịch thu tang vật, phương tiện, buộc tiêu hủy hoặc tước quyền sử dụng giấy phép kinh doanh trong một thời hạn nhất định. Đối với các vụ việc nghiêm trọng, quy mô lớn, hậu quả lớn, cơ quan chức năng sẽ chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra để truy cứu trách nhiệm hình sự.  

Những năm gần đây, các đối tượng làm hàng giả, hàng nhái sử dụng nhiều chiêu thức, công nghệ cao để che giấu hành vi vi phạm của mình. Nhiều đối tượng sử dụng các tài khoản ẩn danh, hội nhóm kín trên mạng xã hội, thậm chí là các trang web giả mạo thương hiệu lớn để quảng cáo và bán hàng với giá “siêu hời”, nhưng chất lượng hoàn toàn không được kiểm chứng, gây tổn hại lớn cho người tiêu dùng. 

Trước tình hình trên, mới đây Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 397/NQ-CP về Kế hoạch hành động về đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến năm 2030. Mục tiêu tổng quát của Kế hoạch là kiên quyết phòng ngừa, đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi, tiến tới chấm dứt, quét sạch tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ với tinh thần quyết tâm, quyết liệt, “tuyên chiến không khoan nhượng” đối với hoạt động buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, kinh doanh, buôn bán hàng giả... để bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng của nhân dân, doanh nghiệp; bảo vệ an ninh, an toàn sức khỏe cho nhân dân, góp phần bảo đảm an ninh, an toàn, trật tự xã hội, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh, bền vững.

Theo đó, Chính phủ yêu cầu các bộ, ngành và địa phương đẩy mạnh hoàn thiện cơ chế, chính sách, khắc phục chồng chéo, bất cập; phân định rõ chức năng, nhiệm vụ và quyền hạn của từng lực lượng thực thi. Đồng thời, huy động sự tham gia của doanh nghiệp, tổ chức xã hội và người dân để hình thành mặt trận toàn dân trong phòng, chống buôn lậu và hàng giả.

Nghị quyết nhấn mạnh việc xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức liêm chính - chuyên nghiệp - đủ năng lực. Chính phủ đặt mục tiêu 100% cán bộ thực thi phải đáp ứng tiêu chuẩn đạo đức nghề nghiệp, có tinh thần trách nhiệm cao, không để xảy ra tình trạng bao che, tiếp tay hoặc bị chi phối trong quá trình thực thi nhiệm vụ. Mọi hành vi vi phạm đều bị xử lý nghiêm theo tinh thần “không có vùng cấm, không có ngoại lệ”.

Song song với đó, công tác thanh tra, kiểm tra phải được thực hiện đúng quy định pháp luật, bảo đảm không chồng chéo và không gây cản trở hoạt động sản xuất - kinh doanh hợp pháp. Công tác tuyên truyền, phổ biến pháp luật cần được đẩy mạnh thường xuyên, giúp người dân và doanh nghiệp nâng cao nhận thức về tác hại của buôn lậu, hàng giả và các hành vi gian lận thương mại.

Nghị quyết số 397/NQ-CP cũng yêu cầu các lực lượng thực thi được trang bị đầy đủ máy móc, công nghệ và phương tiện hiện đại, đáp ứng yêu cầu giám sát thị trường, nhận diện hàng hóa và truy xuất nguồn gốc. Đồng thời, 100% sàn thương mại điện tử, mạng xã hội lớn và cơ quan báo chí - truyền thông phải ký cam kết không kinh doanh, quảng cáo hay tiếp tay tiêu thụ hàng giả, hàng kém chất lượng và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Để đạt được mục tiêu trên, Kế hoạch hành động xác định các nhóm nhiệm vụ và giải pháp trọng tâm để đấu tranh ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ đến năm 2030. Cụ thể là hoàn thiện tổ chức, bộ máy đủ mạnh, phân định cụ thể chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của các bộ, ngành, chính quyền địa phương 2 cấp; huy động sức mạnh cả hệ thống chính trị, sức mạnh của nhân dân, doanh nghiệp tham gia công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ.

Đồng thời, xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm cao trong quá trình thực thi công vụ. Nâng cao hiệu quả công tác phối hợp giữa các bộ, ngành, địa phương, chính quyền địa phương 2 cấp. Đẩy mạnh việc ứng dụng khoa học, công nghệ, trang thiết bị hiện đại trong quản lý, giám sát, kiểm soát hàng hóa; tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, doanh nghiệp về những nguy hại của buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, hàng kém chất lượng, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế trong công tác đấu tranh chống buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm sở hữu trí tuệ.

Với việc ban hành và tổ chức triển khai Nghị quyết số 397/NQ-CP, Chính phủ kỳ vọng tạo chuyển biến rõ nét, thực chất trong đấu tranh phòng, chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả; góp phần ổn định thị trường, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển bền vững và nâng cao năng lực cạnh tranh của nền kinh tế trong giai đoạn tới.

PHI YẾN (tổng hợp)