Lực lượng “Mũ nồi xanh” của LHQ tại CHDC Congo. Ảnh: AP

Phát biểu tại phiên họp bàn về ngân sách năm 2009 của Ủy ban gìn giữ hòa bình Liên Hiệp Quốc (LHQ) mới đây, ông Alain Le Roy, người đứng đầu cơ quan này cảnh báo sứ mạng gìn giữ hòa bình của LHQ ở một số nước trên thế giới đang quá tải. Nhà ngoại giao người Pháp cho biết ủy ban gìn giữ hòa bình bao gồm gần 140 quốc gia thành viên LHQ này đang đứng trước khả năng thất bại vì không thể tìm đâu ra đủ các nguồn lực về con người và trang thiết bị, trong khi các sứ mạng thì ngày càng phức tạp và nguy hiểm.

Theo báo cáo trước đó của Trung tâm Hợp tác Quốc tế, 2008 là năm tồi tệ nhất đối với lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ từ hơn một thập niên qua. Hiện nay, lực lượng này có tổng cộng 112.000 quân được triển khai tại 18 “điểm nóng” trên thế giới với chi phí hơn 7 tỉ USD. Theo ông Le Roy, lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ không đảm bảo chất lượng, một phần do sự “phân hóa” giữa phương Tây và các nước thực thi nhiệm vụ. Phương Tây đưa ra quyết định và tài trợ cho các sứ mạng hòa bình, còn các nước châu Phi và châu Á cung cấp nhân lực và thực hiện những trọng trách nguy hiểm nhất. Có một thực tế là phương Tây và một số nước muốn “tạo quan hệ” với phương Tây thường thích đóng góp quân cho các chiến dịch quân sự của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) do Mỹ dẫn đầu hơn là của LHQ. Trong khi đó, Liên minh châu Âu (EU) thì có sứ mạng duy trì hòa bình riêng, và Liên minh châu Phi (AU) cũng vậy.

Trong hoàn cảnh như thế, Tổng Thư ký Ban Ki-moon lại vừa tuyên bố LHQ sẽ triển khai một lực lượng gìn giữ hòa bình tại Somalie nếu các điều kiện an ninh và chính trị được đảm bảo. Hiện chỉ có 2.850 binh sĩ Uganda và Burundi được phái tới Somalie với tư cách là lực lượng duy trì hòa bình AU, và chưa có nước nào tuyên bố tình nguyện gởi quân tham gia sứ mạng của LHQ tại đây. Ngoài ra, ông Ban Ki-moon còn kêu gọi các nước thành viên LHQ đóng góp thêm 3.000 binh sĩ để hỗ trợ cho 17.000 quân đang có mặt ở CHDC Congo theo nghị quyết của Hội đồng Bảo an hồi năm ngoái. CH Chad cũng có thể sẽ là mặt trận duy trì hòa bình mới của LHQ.

Với trọng trách cũ chưa hoàn thành và sứ mạng mới đang đặt ra, ông Le Roy cho rằng năm 2009 có ý nghĩa sống còn đối với lực lượng gìn giữ hòa bình LHQ, và sự thất bại là điều có thể báo trước.

KIẾN HÒA
(Theo Le Monde, Reuters, Bloomberg, UN.org)