Trong bối cảnh đất nước ta đang bước vào kỷ nguyên phát triển mới, khi mà an ninh mạng, chủ quyền số, niềm tin xã hội trở thành những thành tố quan trọng cấu trúc nên sức mạnh quốc gia thì mới đây, ngày 11-11-2025, tại TP Cần Thơ diễn ra Hội nghị “Gặp mặt, kết nối KOL, quản trị viên các trang, kênh, hội, nhóm thành phố Cần Thơ lan tỏa niềm tin số xây dựng môi trường mạng an toàn, lành mạnh”. Sự kiện này cho thấy, nếu như trước đây, “trận địa tư tưởng” chủ yếu diễn ra trên lĩnh vực báo chí, văn hóa nghệ thuật, giáo dục thì giờ đây trọng tâm của trận địa đó đã dịch chuyển mạnh mẽ sang không gian mạng. Ở đó, KOLs (người có ảnh hưởng trên mạng xã hội) đang nổi lên như một nhân tố, một lực lượng có vai trò quan trọng.
Thực tiễn cho thấy, sức mạnh mềm của quốc gia trong thời đại số không chỉ được tạo nên từ văn hóa hay truyền thống dân tộc mà còn từ khả năng định hướng dư luận, kiểm soát thông tin, tăng cường niềm tin xã hội, nhất là trên không gian mạng. Trong bối cảnh đó, KOLs - với tầm ảnh hưởng ngày càng lớn - đang có tầm ảnh hưởng không nhỏ trên trận địa bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng.
Tuy không phải là lực lượng chính trị chuyên nghiệp, nhưng mỗi nội dung mà KOLs tạo ra lại tác động không nhỏ đến thái độ và tâm trạng xã hội; mỗi giá trị mà họ lan tỏa có thể khuếch đại niềm tin hoặc làm nứt gãy nhận thức của cộng đồng nếu không được định hướng đúng. Đây cũng chính là tính chất “hai mặt” của KOLs: hoặc trở thành nhân tố tích cực trong việc củng cố niềm tin xã hội hoặc biến thành điểm yếu chiến lược dễ bị các thế lực thù địch lợi dụng để phá hoại nền tảng tư tưởng của Đảng. Vì vậy, vấn đề đặt ra đối với cả hệ thống chính trị không chỉ là quản lý mà là phải kiến tạo, định hướng và huy động KOLs vào thế trận bảo vệ Tổ quốc trên không gian mạng.
Đặt lực lượng KOLs vào tổng thể các nguy cơ hiện nay, dễ thấy họ đang đứng ở trung tâm của một cuộc cạnh tranh mềm, nơi thông tin trở thành công cụ, mạng xã hội trở thành chiến trường, dư luận trở thành mục tiêu. Việc truyền tải các thông tin xuyên tạc, kích động, làm suy yếu niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước, chế độ không còn diễn ra bằng các phương thức bình thường mà được che giấu dưới dạng “nội dung hấp dẫn”, “chia sẻ nghi vấn”, “bàn luận vô thưởng vô phạt”… và len lỏi khắp các nền tảng số.
Đó cũng là lý do mà nhiều quốc gia đã nâng vị trí của KOLs, của “người sáng tạo nội dung số” lên như một thành phần quan trọng trong cấu trúc an ninh phi truyền thống. Trong bối cảnh đó, KOLs ở nước ta không chỉ cần có năng lực truyền thông mà cần phải có bản lĩnh chính trị, cần được trang bị kiến thức về an ninh mạng, cần ý thức đầy đủ rằng thông tin họ lan tỏa là một phần trong sức mạnh quốc gia.
Hội nghị “Gặp mặt, kết nối KOL, quản trị viên các trang, kênh, hội, nhóm thành phố Cần Thơ” đã thể hiện một tầm nhìn của lãnh đạo thành phố đối với lực lượng KOLs. Đó không chỉ là yêu cầu phải tuân thủ các quy định pháp luật trên không gian mạng mà còn là tạo ra một cơ chế bảo vệ an ninh mạng và xây dựng niềm tin số trên cơ sở thiết lập một mô hình kết nối chiến lược giữa Nhà nước và KOLs, thông qua “Liên minh niềm tin số”, Fanpage - nhóm Zalo “Niềm tin số - Cần Thơ”, ký cam kết chuẩn mực ứng xử và trách nhiệm xã hội trong hoạt động số. Đây là cách tiếp cận phù hợp với định hướng “xây dựng thế trận lòng dân trên không gian mạng” - một chủ trương phù hợp với quan điểm của Đảng là bảo vệ Tổ quốc “từ sớm, từ xa”.
Ở tầm chính sách, vấn đề đặt ra là để lực lượng KOLs thực sự trở thành một nhân tố tích cực trên trận địa tư tưởng - văn hóa, góp phần quan trọng bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, trước hết, cần xây dựng Khung chuẩn đạo đức và văn hóa số áp dụng cho KOLs. Đó phải là một bộ quy tắc đủ rõ, đủ mạnh, đủ khả thi, làm nền tảng cho hoạt động truyền thông xã hội có trách nhiệm. Đây là “chuẩn mềm” nhưng mang tính ràng buộc xã hội và tạo đồng thuận cộng đồng.
Tiếp theo, cần định hình cơ chế đối thoại - phối hợp - đồng hành giữa KOLs và các cơ quan quản lý theo mô hình “hợp tác đa trung tâm” gồm: cơ quan công an - các nền tảng số - báo chí - doanh nghiệp - KOLs, trong đó mỗi bên là một mắt xích của hệ sinh thái an ninh thông tin. Song song đó, phải đầu tư xây dựng năng lực dự báo truyền thông xã hội, phát hiện sớm xu hướng lệch chuẩn, nhận diện “điểm nóng thông tin” để chủ động hỗ trợ KOLs trong việc lan tỏa thông tin tích cực, phản bác luận điệu sai trái trên không gian mạng ngay từ thời điểm mới manh nha.
Cần ưu tiên phát triển một cộng đồng KOLs chiến lược, không chỉ giỏi về kỹ năng truyền thông mà còn có tri thức chính trị, có khả năng phản biện xã hội, có năng lực phản bác những thông tin xấu, độc. Cộng đồng này có thể xem như “đội quân dự bị” có nhiệm vụ góp phần giữ vững trận địa tư tưởng của Đảng trong môi trường số. Về lâu dài, cần bổ sung các nội dung liên quan đến kỹ năng số, đạo đức số, công dân số vào chương trình giáo dục và đào tạo thanh thiếu niên - lực lượng sẽ trở thành KOLs trong tương lai. Đây là một sự đầu tư mang tính căn cơ, tạo ra thế chủ động chiến lược để bảo vệ an ninh quốc gia trên không gian mạng trong những thập niên tới.
Sự tham gia của KOLs - với tri thức, trách nhiệm và bản lĩnh chính trị - sẽ góp phần tạo nên “bức tường mềm” bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng, giữ gìn sự ổn định xã hội và củng cố, tăng cường niềm tin của nhân dân vào Đảng, Nhà nước. Niềm tin ấy được bảo vệ mỗi ngày, bởi mỗi dòng thông tin tử tế, mỗi tiếng nói trách nhiệm của KOLs, góp phần đưa cộng đồng đến gần hơn với những giá trị nhân văn. Trong kỷ nguyên số, bảo vệ Tổ quốc không chỉ diễn ra ở biên giới, trên biển đảo, trên không, trên đất liền mà còn diễn ra ngay trên từng nền tảng mạng xã hội. Khi KOLs nhận thức đúng và chung tay xây dựng “niềm tin số”, không gian mạng sẽ trở thành không gian lành mạnh, nhân văn, giàu sức đề kháng và khi đó Tổ quốc cũng sẽ được bảo vệ vững chắc từ chính trong lòng mỗi người dân.
GIA HƯNG
