Bà Lê Thị Bích Trâm ngụ phường 13, quận Tân Bình, TP Hồ Chí Minh, có đơn khiếu nại Phòng Tư pháp quận Bình Thủy vì từ chối yêu cầu xin cải chính hộ tịch của bà.

Thông tin về người cha của bà Trâm không trùng khớp, nên bà yêu cầu xin được cải chính.

Theo đơn trình bày của bà Trâm, trước đây, bà được UBND xã Long Hòa, TP Cần Thơ cũ (nay là phường Long Hòa, quận Bình Thủy) cấp 2 bản sao khai sinh có thông tin khai về cha không trùng khớp nhau. Cụ thể, bản sao giấy khai sinh số 167, quyển số I/90 theo mẫu TP/HT3 được UBND phường Long Hòa cấp cho bà Trâm ngày 16-7-1993, với thông tin khai về cha trong giấy khai sinh là "vô danh" (do bà La Thị Mười, bà ngoại của bà Trâm, đi khai sinh). Bản sao giấy khai sinh số 167, quyển số I/90 theo mẫu TP/HT 1999-A.2.a được UBND phường Long Hòa cấp cho bà Trâm ngày 21-2-2005 với thông tin khai về cha được ghi là ông Nguyễn Văn Hai, sinh năm 1959, quê quán: Long Tuyền; thường trú/tạm trú: chết (vẫn do bà La Thị Mười đi khai sinh). Do đó, bà Trâm có đơn yêu cầu Phòng Tư pháp quận Bình Thủy xem xét, hủy bản sao giấy khai sinh số 167, quyển số 1/90 mẫu TP/HT-1999-A.2.a được UBND phường Long Hòa cấp năm 2005 và chỉnh lý trong sổ đăng ký khai sinh thông tin khai về cha của bà Trâm là "vô danh". Đến nay, UBND phường Long Hòa vẫn chưa giải quyết.

Theo ông Nguyễn Văn Thảo, Trưởng Phòng Tư pháp quận Bình Thủy, theo sổ đăng ký khai sinh năm 1990 số 167/1990 của xã Long Hòa, TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang cũ thể hiện bà Lê Thị Bích Trâm có cha là ông Nguyễn Văn Hai, sinh năm 1959. Theo quy định tại khoản 2, Điều 57, Luật Hộ tịch năm 2014, "Cơ sở dữ liệu hộ tịch bao gồm sổ hộ tịch và Cơ sở dữ liệu hộ tịch điện tử là căn cứ để cấp bản sao trích lục hộ tịch". Việc bản sao Giấy khai sinh số 167, quyển số I/90 theo mẫu TP/HT3 được UBND phường Long Hòa cấp ngày 16-7-1993 có ghi thông tin cha "vô danh" là không đúng theo sổ hộ tịch. Do đó, Phòng Tư pháp quận Bình Thủy không thể căn cứ vào bản sao nói trên để chỉnh lý vào sổ đăng ký khai sinh cho bà Lê Thị Bích Trâm với thông tin về cha là "vô danh" như bà yêu cầu.

Theo quy định tại khoản 2, Điều 7, Nghị định số 123/2015/NĐ-CP ngày 15-11-2015 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Hộ tịch: "Cải chính hộ tịch theo quy định của Luật Hộ tịch là việc chỉnh sửa thông tin cá nhân trong sổ hộ tịch hoặc trong bản chính giấy tờ hộ tịch và chỉ được thực hiện khi có đủ căn cứ để xác định có sai sót do lỗi của công chức làm công tác hộ tịch hoặc của người yêu cầu đăng ký hộ tịch". Khoản 1, Điều 17, Thông tư số 04/2020/TT-BTP ngày 28-5-2020 của Bộ Tư pháp quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Hộ tịch và Nghị định số 123/2015/NĐ-CP, quy định "việc cải chính hộ tịch chỉ được giải quyết sau khi xác định có sai sót khi đăng ký hộ tịch; không cải chính nội dung trên giấy tờ hộ tịch đã được cấp hợp lệ nhằm hợp thức hóa thông tin trên hồ sơ, giấy tờ cá nhân khác". Các giấy tờ (bản sao giấy khai sinh, thẻ học sinh, thông báo số định danh cá nhân) do bà Trâm cung cấp không đủ căn cứ chứng minh có sai sót trong quá trình đăng ký khai sinh của bà, nên Phòng Tư pháp không có cơ sở thực hiện cải chính thông tin về người cha (từ "ông Nguyễn Văn Hai, sinh năm 1959" thành "vô danh", như bà Trâm yêu cầu).

Ngoài ra, tại khoản 2, Điều 101, Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014 quy định: "Tòa án có thẩm quyền giải quyết việc xác định cha, mẹ, con trong trường hợp có tranh chấp hoặc người được yêu cầu xác định là cha, mẹ, con đã chết và trường hợp quy định tại Điều 92 của Luật này. Quyết định của Tòa án về xác định cha, mẹ, con phải được gửi cho cơ quan đăng ký hộ tịch để ghi chú theo quy định của pháp luật về hộ tịch; các bên trong quan hệ xác định cha, mẹ, con; cá nhân, cơ quan, tổ chức có liên quan theo quy định của pháp luật về tố tụng dân sự".

Không đồng ý với hướng giải quyết trên, bà Trâm có đơn khiếu nại. Ông Nguyễn Văn Thảo, Trưởng Phòng Tư pháp quận Bình Thủy, cho biết: "Ngày 9-9-2024, chúng tôi có Công văn số 457/PTP trả lời đơn xin cải chính của bà Trâm. Sau đó, bà Trâm không đồng ý và có đơn khiếu nại. Tuy nhiên, hình thức đơn khiếu nại của bà không đúng quy định, nên chúng tôi đã có văn bản hướng dẫn. Đến ngày 22-1-2025, Phòng đã tiếp nhận đơn khiếu nại của bà Trâm. Ngày 12-2-2025, chúng tôi đã có Thông báo số 78/TB-PTB về việc không thụ lý giải quyết đơn khiếu nại của bà Trâm, lý do thời hiệu khiếu nại (90 ngày theo quy định pháp luật) đã hết mà không có lý do chính đáng. Không đồng ý với hướng giải quyết này, bà Trâm có thể khởi kiện đến tòa án để được xem xét, giải quyết theo quy định pháp luật".

Bài, ảnh: Hiển Dương