Ðiều dễ nhận thấy khi đến các xã xây dựng nông thôn mới (XDNTM) ở TP Cần Thơ là hạ tầng giao thông có bước phát triển mạnh mẽ. Nhiều tuyến đường được đầu tư nâng cấp, làm mới, đưa diện mạo nông thôn khang trang, sạch đẹp; đáp ứng nhu cầu đi lại của người dân và có vai trò quan trọng thúc đẩy giao thương, góp phần phát triển kinh tế - xã hội ở nông thôn.

Đầu tư làm đường giao thông nông thôn trên địa bàn huyện Cờ Đỏ.

► Nhà nước và nhân dân cùng làm

Ông Lê Văn Tính, Phó Chánh chuyên trách Văn phòng điều phối XDNTM TP Cần Thơ, cho biết: “Hằng năm, các huyện đầu tư xây dựng đường, cầu giao thông tuyến huyện nối với các xã; tranh thủ các nguồn vốn của thành phố, của huyện xây dựng đường, cầu giao thông liên ấp. Đồng thời, với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm”, huyện hỗ trợ xi măng, nhân dân đóng góp cát, đá, ngày công lao động xây dựng đường ngõ xóm. Có thể nói, tiêu chí giao thông là một trong những tiêu chí nhận được sự đồng thuận cao từ phía người dân. Đến nay, thành phố có 34/36 xã hoàn thành tiêu chí số 2 về giao thông trong XDNTM”. Giai đoạn 2016-2018, tổng kinh phí hoàn thành, nâng chất tiêu chí số 2 của thành phố hơn 842,54 tỉ đồng. Nguồn vốn này phục vụ khởi công xây mới 384,4km đường và sửa chữa nâng cấp 396,7km đường giao thông nông thôn; xây mới, sửa chữa  và nâng cấp 439 cầu giao thông nông thôn.

Theo ông Đỗ Sĩ Nhường, Phó Chủ tịch UBND huyện Vĩnh Thạnh, bắt tay vào thực hiện tiêu chí giao thông, phát huy tính dân chủ trong nhân dân được các xã của huyện đặt lên hàng đầu. Xã tổ chức nhiều cuộc họp để người dân tham gia đóng góp ý kiến, cùng nhau bàn bạc việc nào nên làm, không nên làm; việc nào cần làm trước, việc nào cần làm sau... Nhờ đó, thời gian qua, tại nhiều địa phương xuất hiện nhiều gương tập thể, cá nhân điển hình tự nguyện “giải phóng mặt bằng” phục vụ phong trào xây dựng cầu, đường... Ông Lê Văn Phúc, Chủ tịch UBND xã Thới Tân, cho biết: “Tại Thới Tân, tiêu chí giao thông thực hiện theo cơ chế: nhân dân đóng góp phần nền hạ đủ điều kiện đầu tư, Trung ương hỗ trợ vốn 100% các tuyến đường chính đến trung tâm xã; thành phố, huyện đầu tư tuyến đường liên xã; nhân dân đóng góp thực hiện các tuyến đường liên ấp, liên xóm. Với cách làm này, hiện 100% các tuyến đường xã và đường trung tâm xã đến huyện đã nhựa hóa, đảm bảo ô tô đi lại thuận tiện quanh năm; 100% đường ngõ, xóm đảm bảo sạch và không lầy lội vào mùa mưa”.

Thực tế cho thấy, phong trào làm đường giao thông nông thôn gắn với phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” đã và đang mang lại những hiệu ứng tích cực. Đây không chỉ là giải pháp huy động nguồn lực từ nhân dân, mang lại lợi ích thiết thực mà còn phát huy vai trò chủ thể của người dân trong trong XDNTM. Ông Lê Văn Tâm, người dân xã Thới Tân, huyện Thới Lai, bộc bạch: “Tôi là dân kỳ cựu ở đây nên biết rõ lắm. Trước đây, đường sá cũng được Nhà nước quan tâm đầu tư, sửa chữa nhưng làm lẻ tẻ, không tạo được phong trào. Khi Chương trình XDNTM được triển khai rộng rãi thì việc đầu tư xây dựng làm đường, làm cầu mới trở thành phong trào mạnh mẽ, lan rộng. Từ khi xã thực hiện XDNTM, các tuyến đường trên địa bàn xã dần được bê tông không còn cảnh nắng bụi, mưa lầy. Bà con đi lại, mua bán cũng dễ dàng, tụi nhỏ đi học quần áo không bị lấm lem như trước. Nhà nhà đều có ý thức trồng hoa trước ngõ, làm hàng rào, trồng cột cờ tạo cảnh quan tươm tất, khang trang…”.

► Vượt qua cản ngại

Theo nhận định của lãnh đạo một số xã, mặc dù nhận thức rõ tầm quan trọng của hạ tầng giao thông trong việc thúc đẩy kinh tế-xã hội phát triển nhưng sau hơn 8 năm triển khai XDNTM, giao thông vẫn là một tiêu chí khó đạt. Bởi đây là tiêu chí cần nguồn vốn đầu tư ban đầu lớn và phải duy tu, bảo dưỡng thường xuyên. Bên cạnh đó, một bộ phận người dân coi XDNTM là nhiệm vụ của Đảng, Nhà nước nên chưa tích cực cùng chính quyền địa phương thực hiện các tiêu chí XDNTM trong đó có tiêu chí giao thông. Đặc biệt, việc triển khai thực hiện tiêu chí này đòi hỏi sự khéo léo, tâm lý từ chính quyền địa phương vì ảnh hưởng đến đất đai, quyền lợi trực tiếp của nhiều người dân…

Nhận diện được những tồn tại trong việc đầu tư xây dựng hạ tầng giao thông, nhiều xã XDNTM của thành phố tập trung tháo gỡ khó khăn và đề ra lộ trình thực hiện tiêu chí. Ông Lê Văn Phúc, Chủ tịch UBND xã Thới Tân, cho biết: “Xã tiếp tục bám sát phương châm “Nhà nước và nhân dân cùng làm” trong thực hiện tiêu chí về giao thông. Đồng thời, vạch rõ lộ trình, phân kì đầu tư hợp lý cho việc nâng chất tiêu chí này. Theo đó, xã tiếp tục hoàn thiện hệ thống giao thông trên địa bàn thông qua việc nâng cấp và mở rộng các tuyến đường xuống cấp (tuyến kênh Thị Đội); đầu tư mở rộng lộ 4m (tuyến Xáng Ô Môn-bên phải, tuyến KH7). Song song đó, kết hợp với nạo vét kênh nội đồng và kênh tạo nguồn nhằm đảm bảo phục vụ nhu cầu sản xuất, đi lại và vận chuyển hàng hóa nông sản của bà con”.

Từ thực tế cho thấy, phần lớn người dân nhận thức XDNTM nói chung và hoàn thành tiêu chí giao thông nói riêng mang lại nhiều lợi ích. Tuy nhiên, để có sự hưởng ứng của người dân thì cần phải qua quá trình tuyên truyền, vận động. Do đó, theo ông Lê Văn Tính, Phó Chánh chuyên trách Văn phòng điều phối XDNTM TP Cần Thơ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể của xã cần tiếp tục đẩy mạnh cuộc vận động “Chung sức cùng cả nước XDNTM” và phong trào “Toàn dân tham gia xây dựng đường đẹp ngõ đẹp, hiến đất để mở đường giao thông”. Trong bối cảnh khó khăn chung, ngoài nguồn vốn đầu tư và hỗ trợ đầu tư từ nguồn ngân sách nhà nước, các địa phương đẩy mạnh xã hội hóa với phương thức huy động vốn trên cơ sở thực hiện lồng ghép các chương trình, dự án tại địa phương. Song song đó, các xã phối hợp với sở, ban, ngành có liên quan thực hiện các chính sách hỗ trợ thiết thực nhằm khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, nông dân, nông thôn tạo điều kiện thực hiện các tiêu chí về giao thông cũng như các tiêu chí khác trong XDNTM.

Bài, ảnh: MỸ THANH