Một phụ nữ Afghanistan đang ôm di ảnh đứa con trai thiệt mạng trong một vụ không kích của liên quân. Ảnh: AFP

Hãng tin Anh Reuters cho biết trên chiến trường Afghanistan, nếu các lực lượng của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) giết chết một thường dân nào đó, mọi thứ sẽ được thanh toán bằng tiền. Có điều không phải “mạng người được quy thành tiền” ấy có giá như nhau. Theo điều tra của tổ chức nhân quyền phi chính phủ CIVIC, quân Đức trả cho “một vụ” khoảng 25.000 USD, nhưng quân Anh chỉ trả 210 USD. CIVIC chỉ rõ “một vụ” chứ không phải là “một người”, tức có vụ nhiều người chết. Điều tra của CIVIC cho biết Anh bồi thường cho mỗi vụ (không kể bao nhiêu người chết) trong khoảng từ 210 đến 7.000 USD, trong khi Đức bồi thường vụ bắn chết 3 người ở một trạm kiểm soát năm 2008 là 20.000 USD tiền mặt và một chiếc xe hơi trị giá 5.000 USD. Còn với Mỹ, theo điều tra của CIVIC, số tiền mà quân đội Mỹ bỏ ra để bồi thường cho gia đình thường dân thiệt mạng trong các cuộc không kích của Mỹ tối đa là 2.500 USD, trong khi quân Ý hỗ trợ gia đình bé gái 14 tuổi bị bắn chết năm 2009 là 13.500 USD.

Thực tế nghiệt ngã và đầy xót xa ấy được Reuters kết bằng một câu hết sức chua cay: “Ở Afghanistan, nếu có chết thì chết trong tay quân Đức hoặc quân Ý, hơn là chết trong tay quân Mỹ hay quân Anh”. Reuters cho rằng chính việc coi thường mạng người và tình trạng thương vong của dân thường do các lượng NATO gây ra ngày càng tăng đã khiến làn sóng chống quân đội nước ngoài càng trỗi dậy dữ dội. Việc lính Mỹ đốt kinh koran và thảm sát 16 dân thường ở Afghanistan mới đây chỉ là thêm những mồi lửa thổi bùng lên cơn phẫn nộ của người dân nơi này đối với quân đội nước ngoài. Reuters đặt câu hỏi: “Mỹ sẽ bồi thường bao nhiêu cho vụ lính Mỹ giết chết 16 dân thường Afghanistan, trong đó có 11 người là thành viên của một gia đình? Và liệu nó có xoa dịu được nỗi đau của người dân Afghanistan?”. Reuters viết: “Không có nỗi đau đớn nào hơn khi mất người thân. Nỗi đau ấy sẽ không sao tả hết khi phải tiễn đưa 11 người thân của mình đến nơi yên nghỉ cuối cùng trong cùng một thời điểm. Tiền hay lời xin lỗi không thể bù đắp được những nỗi đau ấy”.

TRÍ VĂN (Theo Reuters)