Cao Bằng và Cà Mau - những vùng đất cách mạng ở hai đầu đất nước đang quyết tâm làm đường cao tốc. Lãnh đạo hai địa phương cũng đã có cuộc gặp gỡ tại Cao Bằng để trao đổi kinh nghiệm xây dựng hạ tầng giao thông. PGS.TS Trần Đình Thiên, thành viên Tổ tư vấn kinh tế của Thủ tướng Chính phủ, nguyên Viện trưởng Viện Kinh tế Việt Nam, chia sẻ: “Hai tỉnh nghèo nhất “xung phong” làm đường trong bối cảnh đầu tư cao tốc gặp khó. Đây là chuyện đặc thù. Khó khăn nhưng cùng nhau đương đầu thì tạo nên sức mạnh”.

Ông Nguyễn Tiến Hải - Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, phát biểu tại hội nghị.

“Chỉ bàn tiến, không bàn lùi”

Ngày 21-8-2020, trước cuộc gặp gỡ giữa lãnh đạo tỉnh Cao Bằng và Cà Mau vài giờ, Ban chỉ đạo dự án Đồng Đăng - Trà Lĩnh tổ chức cuộc họp lần thứ 9. Ông Lại Xuân Môn, Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng, Trưởng Ban chỉ đạo dự án đường cao tốc này, mở đầu: “Hôm nay chúng ta chỉ bàn tiến, không bàn lùi”. Tinh thần “chỉ bàn tiến” không chỉ tại thời điểm hiện tại, khi dự án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư, mà đã được ông Lại Xuân Môn nêu ra từ những cuộc họp trước của Ban chỉ đạo dự án.

Bởi địa hình bị chia cắt mạnh, độ dốc lớn dẫn tới hạ tầng giao thông của tỉnh gặp nhiều khó khăn, nên mạng lưới giao thông liên kết với Cao Bằng chỉ có 2 tuyến: Quốc lộ 3 và Quốc lộ 4A. Vì thế, tuyến đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh sẽ kết nối Cao Bằng nhằm đảm bảo an ninh quốc phòng, vừa gỡ nút thắt trong phát triển kinh tế - xã hội cho tỉnh. Ông Lại Xuân Môn từng chia sẻ: “Cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh là khát vọng từ lâu của người dân, của nhiều thế hệ lãnh đạo Cao Bằng”.

Tuy đã cấp “giấy khai sinh” nhưng với một dự án có tổng vốn đầu tư hơn 20.000 tỉ đồng ở một địa phương còn nghèo như Cao Bằng, vẫn còn muôn trùng khó khăn phía trước trong thực hiện hoàn thành dự án. Vì thế tinh thần “chỉ bàn tiến” của Bí thư Tỉnh ủy Cao Bằng thể hiện quyết tâm rất lớn của lãnh đạo và đồng bào các dân tộc tại Cao Bằng. “Chúng ta kiên trì 2 năm qua, có những lúc nản lòng, có những lúc tưởng như thất bại. Nhưng chúng ta thể hiện khát vọng, quyết tâm đúng với bản lĩnh quê hương cách mạng và có kết quả bước đầu, khi ngày 10-8-2020 Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư dự án”, ông Lại Xuân Môn nói.

Để đẩy nhanh tiến độ chuẩn bị đầu tư dự án, UBND tỉnh Cao Bằng và Tập đoàn Đèo Cả - đơn vị đề xuất đầu tư dự án, đã có biên bản làm việc để chủ động triển khai ngay việc khảo sát địa hình, khảo sát địa chất công trình, khảo sát địa vật lý và tiến hành lập báo cáo nghiên cứu khả thi dự án, lập hồ sơ cắm mốc phân giới. Đến nay, khối lượng công việc lập báo cáo nghiên cứu khả thi đã hoàn thành. Đồng thời, tỉnh cũng phối hợp với doanh nghiệp mời đối tác là Tập đoàn Leonhardt, Andrä und Partner nghiên cứu, khảo sát thực hiện thiết kế kiến trúc cảnh quan một số công trình trên tuyến đường.

Tại cuộc họp, ông Lại Xuân Môn yêu cầu lãnh đạo các sở, ngành, thành phố, huyện nêu những khó khăn vướng mắc để khắc phục, lập các tổ công tác lên kế hoạch hành động sẵn sàng khởi công công trình Dự án đường cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh trong đầu tháng 10-2020.

“Phải chọn nhà đầu tư giàu khát vọng”

Trở lại buổi trao đổi kinh nghiệm triển khai làm đường cao tốc giữa Cao Bằng và Cà Mau, ông Nguyễn Tiến Hải, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, chia sẻ: “Trong vùng ĐBSCL, Cà Mau hết sức khó khăn về giao thông khi gần như có 1 đường độc đạo. Đường quốc lộ từ TP Hồ Chí Minh về Cà Mau rất hẹp, lưu lượng đông. Trong khi đây là vựa lúa, vựa trái cây, vựa thủy hải sản của cả nước. Trong những năm qua, đoạn tuyến TP Hồ Chí Minh - Trung Lương xuống cấp; đoạn tuyến Trung Lương - Mỹ Thuận chậm tiến độ đã 10 năm; đoạn Mỹ Thuận - Cần Thơ về đến Cà Mau theo kế hoạch ban đầu thì sau năm 2030 mới làm. Điều đó gây khó khăn cho Cà Mau. Trong cuộc làm việc với Thủ tướng đầu tháng 8-2020, tỉnh Cà Mau đã mạnh dạn đề xuất rút ngắn thời gian thực hiện. Chúng tôi thấy cần thiết phải kéo thời gian thực hiện về giai đoạn 2021-2025 và Thủ tướng đã đồng ý”.

Trước đó, ngày 31-7-2020, chứng kiến những khởi sắc tại Trung Lương - Mỹ Thuận (tỉnh Tiền Giang), Thủ tướng Chính phủ đã có những chỉ đạo vượt khuôn khổ dự án này: Yêu cầu Bộ Giao thông Vận tải phải tiếp tục triển khai cầu Mỹ Thuận 2 sớm nhất vì đã có tiền. Bộ đảm nhận việc triển khai công trình từ Mỹ Thuận đến Cần Thơ, giải ngân hết số vốn, đồng thời nghiên cứu tuyến Cần Thơ - Cà Mau, đưa vào kế hoạch 2021-2025 để hoàn thiện tuyến từ TP Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận - Cần Thơ - Cà Mau.

Không lâu sau, ngày 18-8-2020, Văn phòng Chính phủ có thông báo kết luận của Thủ tướng tại hội nghị với lãnh đạo các tỉnh, thành vùng ĐBSCL, giao UBND tỉnh Cà Mau là cơ quan nhà nước có thẩm quyền đoạn Bạc Liêu - Cà Mau của dự án đường cao tốc Cần Thơ - Cà Mau, trong đó nghiên cứu phương án xã hội hóa đầu tư giai đoạn 2021-2025 theo quy định của pháp luật về đầu tư PPP. Theo kết luận này, đoạn cao tốc Cần Thơ - Bạc Liêu sẽ thực hiện bằng nguồn vốn ngân sách nhà nước trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025.

Tuy Cà Mau đã có những bước khởi đầu triển khai dự án khá thuận lợi khi có sự quan tâm của Chính phủ, nhưng PGS.TS. Trần Đình Thiên cho rằng: “Phương án tài chính cho dự án vùng chưa phát triển là khó. Cà Mau cần tìm doanh nghiệp “yểm trợ”, phải chọn được nhà đầu tư và cần phải có một nhà đầu tư có kinh nghiệm, giàu khát vọng song hành”.

Cuộc gặp gỡ tháng 8 giữa lãnh đạo địa phương ở hai đầu đất nước càng cho thấy quyết tâm, chủ động của Cao Bằng và Cà Mau, tất cả cho tuyến đường cao tốc làm động lực phát triển kinh tế - xã hội, cho Cà Mau gần hơn với Cao Bằng và mọi vùng Tổ quốc, góp phần phát triển toàn diện mọi mặt đời sống.

Bài, ảnh: MINH ANH