Thủ tướng Nhật Taro Aso đến Maryland (Mỹ) ngày 23-2. Ảnh: Xinhua

Thủ tướng Nhật Taro Aso trở thành nhà lãnh đạo nước ngoài đầu tiên đến làm khách tại Nhà Trắng hôm 24-2. Nội dung chính trong cuộc hội đàm giữa ông với Tổng thống Mỹ Barack Obama là tìm giải pháp chung đối phó với tình trạng suy thoái kinh tế toàn cầu, cuộc chiến chống khủng bố, cũng như củng cố quan hệ đồng minh truyền thống.

Nhật có mối quan hệ nồng ấm với Mỹ dưới thời cựu Tổng thống George Bush, nhưng liên minh này gặp trục trặc vào cuối năm ngoái khi ông Bush quyết định loại CHDCND Triều Tiên khỏi danh sách các nước tài trợ khủng bố theo hiệp ước giải giáp hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên. Nhật phản đối động thái trên vì cho rằng CHDCND Triều Tiên chưa làm rõ số phận của những công dân Nhật bị Bình Nhưỡng bắt cóc hồi thập niên 1970-1980. Ngoài ra, hồi năm ngoái, với tư cách là ứng viên tổng thống, bà Hillary Clinton (hiện là ngoại trưởng Mỹ) từng nói rằng trong thế kỷ này Mỹ và Trung Quốc sẽ có “mối quan hệ song phương quan trọng nhất trên thế giới”. Tuy nhiên, như để xoa dịu Tokyo, tuần rồi, bà Clinton đã chọn Nhật làm điểm đến đầu tiên trong chuyến xuất ngoại đầu tiên trên cương vị mới. Cũng trong chuyến đi này, bà Clinton đã mời ông Aso đến Washington, mà theo báo giới Nhật là không được dự tính trước đó.

Afghanistan cũng là chủ đề quan trọng trong cuộc gặp giữa lãnh đạo hai cường quốc kinh tế lớn nhất thế giới. Tuần rồi, ông Obama quyết định tăng thêm 17.000 quân tới chiến trường Afghanistan và đề nghị các đồng minh tăng cường hỗ trợ hơn nữa. Theo nhật báo Yomiuri, Tokyo hưởng hứng lời kêu gọi đó bằng cách chấp thuận trả lương cho 80.000 cảnh sát Afghanistan trong vòng 6 tháng, và tài trợ xây 200 trường học cùng 100 bệnh viện.

Thủ tướng Aso kỳ vọng cuộc gặp với Tổng thống Obama sẽ giúp ông vực dậy uy tín đang sa sút. Khảo sát của tờ Mainichi hồi đầu tuần này cho thấy gần 80% cử tri xứ hoa anh đào muốn ông từ chức ngay lập tức hoặc sau khi thông qua ngân sách năm nay vào tháng 4 tới. Suy thoái kinh tế ngày càng nghiêm trọng, cùng với việc Bộ trưởng Tài chính Shoichi Nakagawa từ chức do say rượu trong cuộc họp G7 hồi tuần rồi, đã khiến tỷ lệ ủng hộ ông Aso chỉ còn 11%, mức thấp nhất đối với một thủ tướng Nhật từ năm 2001 tới nay. Các vấn đề trên có thể buộc đảng Dân chủ Tự do (LDP) cầm quyền chọn lãnh đạo mới trước cuộc tổng tuyển cử vào tháng 10 tới. Hiện số nghị sĩ LDP ủng hộ ông Aso cũng giảm đáng kể.

Có thể giành được “vé vàng” để trở thành lãnh đạo nước ngoài đầu tiên gặp Tổng thống Obama ở Nhà Trắng, nhưng chỉ với 1 tuần chuẩn bị và kết quả đạt được gần như không có gì, khiến cho kỳ vọng vực dậy uy tín của ông Aso là rất mong manh. Các nhà phân tích còn cho rằng ông Obama muốn đảm bảo Nhật vẫn là đồng minh quan trọng, chứ không phải với cá nhân Thủ tướng Aso.

N.MINH (Theo AFP, Bloomberg, Reuters)