Công tác hòa giải ở cơ sở trên địa bàn thành phố đạt nhiều kết quả đáng ghi nhận, mâu thuẫn, tranh chấp nhỏ trong cộng đồng dân cư cơ bản được giải quyết kịp thời, giảm thiểu những vụ việc khiếu nại vượt cấp. Qua đó, vừa góp phần bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội, vừa nâng cao ý thức chấp hành pháp luật của người dân.

Đại biểu thảo luận tại buổi tập huấn công tác hòa giải ở cơ sở do Sở Tư pháp thành phố tổ chức. Ảnh: CTV

Nâng cao tỷ lệ hòa giải thành

Theo Sở Tư pháp TP Cần Thơ, từ đầu năm đến nay, các địa phương tiếp nhận hơn 4.700 vụ việc hòa giải, trong đó hòa giải thành 4.100 vụ, đạt trên 87%. Theo ông Nguyễn Quốc Lai, Trưởng Phòng Phổ biến, theo dõi thi hành pháp luật và Quản lý xử lý vi phạm hành chính, thành phố luôn quan tâm công tác hòa giải ở cơ sở, thường xuyên ban hành các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn triển khai thực hiện kịp thời, đúng tiến độ. Thành phố đã ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở giai đoạn 2024-2030” trên địa bàn; trên cơ sở đó, UBND các xã, phường ban hành kế hoạch phổ biến, giáo dục pháp luật, hòa giải ở cơ sở, cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật... 

Các địa phương quan tâm, chỉ đạo, hướng dẫn xây dựng, củng cố đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở. 100% tổ hòa giải đã được củng cố, kiện toàn. Công tác tập huấn, bồi dưỡng, nâng cao kiến thức pháp luật, nghiệp vụ, kỹ năng của các hòa giải viên được quan tâm. Từ đầu năm đến nay, Sở Tư pháp thành phố tổ chức 24 hội nghị tập huấn nghiệp vụ và bồi dưỡng kiến thức pháp luật cho đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở, công chức Tư pháp - Hộ tịch phụ trách công tác hòa giải ở cơ sở, phó chủ tịch Ủy ban MTTQVN cấp xã, với 4.676 lượt người tham dự. Thành phố còn trang bị tài liệu cho các tủ sách pháp luật địa phương, tủ sách tại các điểm Quán cà phê pháp luật trên địa bàn; biên soạn, phát hành miễn phí các tờ rơi pháp luật góp phần nâng cao hiểu biết pháp luật của người dân.

Tại phường Thới An Đông, trong 9 tháng năm 2025, các tổ hòa giải nhận 57 vụ, hòa giải thành 51 vụ, đạt 89,47%. Ông Nguyễn Ngọc Vinh, Phó Chủ tịch UBND phường Thới An Đông, cho biết: "UBND phường bố trí hòa giải viên là những người có phẩm chất đạo đức, uy tín, có tinh thần trách nhiệm, nhiệt tình. Đồng thời, chỉ đạo các phòng chuyên môn, cơ quan Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và thành viên trong tổ hòa giải phối hợp chặt chẽ".

Xã Vĩnh Trinh cũng thường xuyên tuyên truyền, phổ biến, giáo dục pháp luật trong nhân dân với nhiều hình thức. Ông Hà Thanh Nhựt, Phó Chủ tịch UBND xã Vĩnh Trinh, cho biết: "Từ đầu năm đến nay, xã tổ chức tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật được 16 cuộc, với 497 người tham dự; tuyên truyền trên sóng phát thanh được 41 lượt, thời lượng 230 phút. Những vụ tranh chấp, mâu thuẫn nhỏ trong nhân dân luôn được hòa giải viên tìm hiểu rõ, gặp gỡ các bên thuyết phục có lý, có tình, giúp xóa bỏ mọi hiềm khích, giữ gìn mối quan hệ xóm giềng với nhau".

Am hiểu pháp luật, linh hoạt xử lý... 

Vụ việc tranh chấp ranh đất giữa gia đình ông Mã Gì Mành (ngụ khu vực Thới Thuận, phường Thới An Đông) và bà Mã Thùy Linh (ngụ khu vực Mỹ Hòa, phường An Bình), được hòa giải thành, địa phương và hai bên đều hài lòng. Bà Trần Thị Bé (vợ ông Mành) vui vẻ nói: "Gia đình đã hoàn tất hồ sơ làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, sắp được nhận giấy rồi".

Theo bà Bé, ranh đất của hai nhà đã có nhiều năm, nay gia đình bà Linh nói ranh không đúng nên cự cãi thường xuyên, phải nhờ địa phương can thiệp. Qua các buổi nói chuyện với cán bộ khu vực, hai gia đình hiểu ra mỗi bên nhường nhịn một chút cho mọi việc êm xuôi. Ngày hòa giải, các hòa giải viên tiếp tục phân tích thiệt hơn, đưa ra phương án đảm bảo hài hòa lợi ích của hai bên. Từ đó, bà Mã Thùy Linh thống nhất theo ranh đất, giữ nguyên hiện trạng sử dụng tường rào đã hình thành. Hai gia đình cũng thống nhất hỗ trợ nhau trong quá trình làm giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đồng ý ký tên ranh đất trong hồ sơ đo đạc.

Bà Nguyễn Ngọc Lành, Bí thư Chi bộ, Trưởng khu vực Thới Thuận, phường Thới An Đông, cho biết: "Khi nắm vụ việc, khu vực tìm hiểu rõ nguyên nhân, đề ra giải pháp cụ thể rồi mới tiến hành mời bà con đến hòa giải. Bà con ở đây sống với nhau nhiều năm nên cán bộ biết vận dụng mối quan hệ tình làng nghĩa xóm khuyên ngăn, từ đó những bất hòa được hóa giải". Ông Nguyễn Ngọc Vinh, Phó Chủ tịch UBND phường Thới An Đông, đánh giá các hòa giải viên rất sâu sát trong từng vụ việc, tìm hiểu nguyên nhân phát sinh mâu thuẫn, từ đó có biện pháp tuyên truyền, vận động, thuyết phục người trong cuộc, tháo gỡ vướng mắc.

Hiện nay, các vụ việc thuộc phạm vi hòa giải không chỉ tăng về số lượng mà còn đa dạng về tính chất, liên quan đến nhiều lĩnh vực, đòi hỏi đội ngũ hòa giải viên ở cơ sở phải có kiến thức pháp luật sâu rộng, kỹ năng xử lý tình huống linh hoạt và am hiểu đời sống xã hội của địa phương. Từ đó có cách thuyết phục hợp lý, không để dẫn đến xung đột, gây mất an ninh trật tự tại địa phương.

Ông Nguyễn Quốc Lai, Trưởng Phòng Phổ biến, theo dõi thi hành pháp luật và Quản lý xử lý vi phạm hành chính, cho biết, yêu cầu của công tác hòa giải ở cơ sở ngày càng cao trong khi đội ngũ được giao làm nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở đa số đều kiêm nhiệm, nên việc tham mưu đôi lúc chưa kịp thời, ảnh hưởng đến hiệu quả thực hiện nhiệm vụ. Bên cạnh đó, phạm vi hòa giải rộng, nhiều vụ việc liên quan đến nhiều lĩnh vực nhạy cảm, phức tạp như: quan hệ gia đình, đất đai... dẫn đến các hòa giải viên đôi lúc còn lúng túng.

"Sở Tư pháp sẽ tăng cường tập huấn, bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kỹ năng hòa giải ở cơ sở để nâng cao trình độ, năng lực, kỹ năng hòa giải cho hòa giải viên, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ tại địa phương. Đồng thời, tăng cường phổ biến pháp luật về hòa giải ở cơ sở nhằm nâng cao nhận thức của người dân về vị trí, vai trò và ý nghĩa quan trọng của công tác này. Tiếp tục củng cố, kiện toàn, nâng cao năng lực đội ngũ công chức thực hiện nhiệm vụ quản lý nhà nước về hòa giải ở cơ sở, đồng thời quan tâm nâng cao hiệu quả hoạt động hòa giải ở cơ sở theo quy định" - ông Nguyễn Quốc Lai nhấn mạnh.

PHI YẾN