Mới đây, tại TP Cần Thơ, Bộ Công thương phối hợp với Tổng Công ty Cổ phần Bưu chính Viettel (Viettel Post) tổ chức Hội thảo "Đồng hành cùng doanh nghiệp: Đơn giản hóa thủ tục – Tăng hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu". Các ngành chức năng, các chuyên gia hậu cần xuất khẩu khuyến cáo các doanh nghiệp xuất khẩu cần quan tâm hơn đến lĩnh vực hậu cần xuất khẩu nhằm nâng cao hiệu quả hoạt động để tăng sức cạnh tranh…

Hội thảo "Đồng hành cùng doanh nghiệp: Đơn giản hóa thủ tục – Tăng hiệu quả trong hoạt động xuất nhập khẩu" nằm trong khuôn khổ hoạt động của Chương trình "Nâng cao năng lực cạnh tranh xuất khẩu cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thông qua hệ thống xúc tiến thương mại địa phương" - đây là dự án ODA do Chính phủ Thụy Sĩ tài trợ, Bộ Công thương là cơ quan quản lý (Cục Xúc tiến Thương mại chủ trì thực hiện), Viettel Post được chọn đồng hành cùng chương trình, với mục tiêu hỗ trợ doanh nghiệp xây dựng giải pháp hậu cần xuất khẩu. Trong dài hạn, các hoạt động đào tạo và huấn luyện chuyên sâu hơn sẽ được Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công thương) phối hợp với các đối tác và chuyên gia tư vấn thực hiện đồng bộ và bài bản, đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp.

Theo ông Đỗ Kim Lang, Phó Cục trưởng Cục Xúc tiến Thương mại (Bộ Công thương), trước đây, trong hoạt động xuất nhập khẩu chúng ta rất quan tâm đến kim ngạch, đến thị trường, sản phẩm hàng hóa, tuy nhiên dịch vụ hậu cần lĩnh vực chúng ta ít nhắc đến và chưa được quan tâm, mặc dù có kim ngạch rất lớn. Lĩnh vực hậu cần phục vụ xuất khẩu và tổ chức các hoạt động hỗ trợ cho doanh nghiệp xuất khẩu thông qua các phương tiện vận tải, vận chuyển, cũng như các dịch vụ kèm theo, các hoạt động làm thủ tục hải quan vẫn còn là vấn đề gặp nhiều thách thức. Trong cách tiếp cận chương trình hỗ trợ doanh nghiệp theo phương hướng chuỗi giá trị, một trong những nội dung chính cần quan tâm đến là hậu cần xuất khẩu, nếu chúng ta làm tốt thì lợi thế cạnh tranh của hàng hóa xuất khẩu rất mạnh và tăng lên rất nhiều, đặc biệt nếu doanh nghiệp sử dụng nhiều hơn nữa các dịch vụ do chính các công ty, doanh nghiệp trong nước có thể cung cấp cho doanh nghiệp xuất khẩu thay vì để dịch vụ này rơi vào tay các doanh nghiệp nước ngoài. Khu vực ĐBSCL xuất khẩu rất mạnh hàng hóa nông sản, thủy sản, trái cây… những mặt hàng rất cần đến lĩnh vực hậu cần xuất khẩu.

Hiện nay Viettel Post là doanh nghiệp có mạng lưới phủ 63 tỉnh, thành trên cả nước. Có hệ thống các kho lớn tại các vị trí cửa ngõ giao thương của Việt Nam (tại Hà Nội, Đà Nẵng, Đồng Nai, TP Hồ Chí Minh) và hơn 250 xe vận tải. Ông Hoàng Quốc Anh, Tổng Giám đốc Viettel Post cho rằng: Trong bối cảnh Việt Nam thời kỳ hội nhập với các hiệp định đối tác chiến lược xuyên Thái Bình Dương – TPP, các hiệp định song phương và đa phương thị trường thương mại tự do – FTA, Viettel Post chung tay đồng hành cùng các doanh nghiệp -  các cơ quan quản lý nhà nước nhằm thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp, trong đó việc đơn giản hóa thủ tục hải quan là một trong những giải pháp cụ thể và có tác động tích cực, nhanh chóng hỗ trợ các doanh nghiệp xuất nhập khẩu. Để tận dụng được những ưu đãi từ FTA , TPP và các hiệp định khác, trước tiên cần có sự liên kết chặt chẽ giữa các doanh nghiệp và các ngành chức năng. Doanh nghiệp xuất nhập khẩu cần cải thiện năng lực kinh doanh, markerting, xây dựng thương hiệu, dịch vụ khách hàng, cần hiểu rõ chuỗi cung ứng của  mình  trong đó chú trọng quản lý logistics, làm chủ quyền thuê và kiểm soát  vận tải - logistics… Đồng thời, cần chủ động nghiên cứu quy tắc xuất xứ, mức cắt giảm thuế quan, các hàng rào kỹ thuật… một cách thấu đáo và chuẩn bị đàm phán hợp đồng ngoại thương hiệu quả, thành công. Đồng hành cùng chương trình và doanh nghiệp xuất khẩu, Viettel Post sẽ lo hậu cần trọn gói từ tư vấn, thực hiện, bảo lãnh để doanh nghiệp có được các thủ tục hành chính nhanh nhất…

Các chuyên gia cho rằng các doanh nghiệp xuất khẩu cần quan tâm hơn đến lĩnh vực hậu cần xuất khẩu nhằm nâng cao hiệu quả trong hoạt động xuất khẩu, tăng sức cạnh tranh. Hậu cần xuất khẩu chính là chìa khóa cạnh tranh cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam, logistics là hệ thống kiểm soát dòng chảy các nguồn nguyên liệu đầu vào và đầu ra của doanh nghiệp xuất khẩu, chi phí logistics quốc tế dao động từ 10-25% trong tổng chi phí hậu cần của sản phẩm. Một bộ phận doanh nghiệp Việt Nam chưa nhận thức đúng vai trò quan trọng của logistics trong cạnh tranh xuất khẩu, do đó chưa đưa ra được các giải pháp hiệu quả, giảm chi phí. Đối với các doanh nghiệp của ĐBSCL có thế mạnh là xuất khẩu số lượng lớn mặt hàng gạo, trái cây, thủy sản đi nhiều thị trường Nhật, Mỹ, EU… Các doanh nghiệp Việt Nam hầu hết là doanh nghiệp nhỏ và vừa nên có sự năng động, dễ thích nghi với môi trường kinh doanh, tận dụng tiềm lực vốn và lao động sẵn có để kinh doanh, dễ thâm nhập các thị trường… Tuy nhiên, các doanh nghiệp nhỏ và vừa ĐBSCL cũng tồn tại nhiều điểm yếu như: cơ cấu tổ chức công ty chưa thật sự chuyên nghiệp, sản xuất phân tán và nhỏ lẻ nên sản xuất hàng loạt và qui mô lớn khó khăn, sự hỗ trợ từ bên ngoài còn hạn chế, hệ thống kho bãi chưa hiện đại. Các doanh nghiệp cũng gặp hạn chế về nguồn nhân lực, về quản trị chi phí logistics, hiểu biết về kiến thức giao thương quốc tế… Các lộ trình hội nhập, song phương và đa phương sẽ mở ra nhiều cơ hội về thị trường, nhất là thị trường Nhật, ASEAN… nhưng áp lực cạnh tranh cũng rất lớn. Các doanh nghiệp cần dùng các điểm mạnh để hạn chế các điểm yếu, tận dụng các cơ hội; quan tâm đào tạo nguồn nhân lực kế cận, xây dựng phương án kinh doanh cụ thể và chi tiết, xây dựng liên minh – hiệp hội ngành nghể để phát huy hiệu quả…

Bà Cao Cẩm Linh, chuyên gia hậu cần xuất khẩu của Viettel Post, cho biết: Các doanh nghiệp nhỏ và vừa thường mắc phải những lỗi trong xuất khẩu gây cản trở về chi phí, đó là bộ đồng nhất về hợp đồng, Invoice, Packing (chứng từ xuất nhập khẩu). Bên cạnh đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa chưa tận dụng được hết các thế mạnh, đó là về qui tắc xuất xứ, mới chỉ sử dụng được 30% về các thông lệ quốc tế để có thể đáp ứng được về Hiệp định TPP. Viettel Post đồng hành, hướng dẫn cho những doanh nghiệp nhỏ và vừa trong công tác chuẩn bị hồ sơ xuất khẩu làm sao đúng theo tiêu chuẩn của xuất khẩu Việt Nam và nước xuất khẩu. Ngoài ra, Viettel Post đồng hành, cam kết tư vấn cho những doanh nghiệp về phương thức tiếp cận đối với những doanh nghiệp xuất khẩu, những hàng rào phi thế quan, những hàng rào kỹ thuật để có thể xuất khẩu, tăng lợi thế cạnh tranh của doanh nghiệp nhỏ và vừa. Để hạn chế mức tối thiểu về chi phí, các doanh nghiệp nhỏ và vừa phải có một nền tảng kiến thức cơ bản về ngành xuất khẩu và các thủ tục như: quy tắc xuất xứ, các hiệp định… Các doanh nghiệp nhỏ và vừa cũng cần tiếp xúc với các doanh nghiệp làm dịch vụ logistics trọn gói để nhận được sự đồng nhất trong công việc cũng như là tăng hiệu quả về mặt chi phí quản trị logistics…

Bài, ảnh: ANH KHOA