Mục tiêu tổng quát của quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội của TP Cần Thơ đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030 là: Xây dựng Cần Thơ trở thành thành phố văn minh hiện đại, mang đặc trưng sông nước, cơ bản trở thành thành phố công nghiệp trước năm 2020; là trung tâm kinh tế - xã hội, giáo dục – đào tạo, khoa học và công nghệ, trung tâm y tế và văn hóa, thể thao của vùng ĐBSCL; là đầu mối quan trọng về giao thông vận tải nội vùng và liên vận quốc tế, là địa bàn trọng điểm giữ vị trí chiến lược về quốc phòng an ninh của ĐBSCL và cả nước. TP Cần Thơ đóng vai trò động lực mạnh mẽ cho sự phát triển công nghiệp toàn vùng ĐBSCL.

Một góc đô thị sông nước Cần Thơ.

Tầm nhìn đến năm 2030, xây dựng và phát triển TP Cần Thơ thành đô thị trung tâm vùng ĐBSCL; đô thị hạt nhân gắn với dịch vụ chất lượng cao, công nghiệp công nghệ cao của vùng Kinh tế trọng điểm vùng ĐBSCL và khu vực. Vào năm 2030, TP Cần Thơ sẽ là một đô thị xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại, trình độ tiên tiến. Thành phố hình thành các trục kinh tế đô thị và các trục cảnh quan đô thị, có những kiến trúc đặc trưng của một đô thị sông nước. Kinh tế thành phố về cơ bản là kinh tế tri thức. Là trung tâm dịch vụ lớn về đào tạo, khoa học công nghệ, y tế chuyên sâu, chất lượng cao hàng đầu của vùng ĐBSCL. Kết cấu hạ tầng đô thị được xây dựng đồng bộ, hiện đại, với nhiều loại hình vận tải quy mô lớn; hạ tầng thông tin và truyền thông, mạng lưới cấp điện, cấp nước, thoát nước và các công trình bảo vệ môi trường, các công sở, khu dân cư…, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế- xã hội và nhu cầu của người dân thành phố. Là thành phố an toàn, thanh bình, cộng đồng gắn kết hài hòa và thân thiện, đảm bảo trật tự an toàn xã hội, quốc phòng an ninh được giữ vững.

Để thực hiện mục tiêu trên trong bối cảnh biến đổi khí hậu, nước biển dâng, chắc chắn thành phố sẽ đối mặt với nhiều vấn đề. Ông Phạm Văn Nhơn, Chủ tịch Hội Xây dựng Cần Thơ, cho biết: Tương lai bất định đang là vấn đề của cả trái đất và nhất là các thành phố, trong đó có thành phố trong vùng đồng bằng địa hình thấp như TP Cần Thơ. Đó là sự gia tăng dân số đô thị không kiểm soát được có thể làm cho tất cả các nỗ lực phát triển theo quy hoạch bị phá vỡ. Vấn đề thiếu chỗ ở, tiếp cận nước sạch, vệ sinh môi trường, giao thông… đều bất ổn. Các quy hoạch kém chất lượng, làm cho sự phát triển kinh tế không hiệu quả. Những tác hại của biến đổi khí hậu có lẽ không còn quá xa lạ: cạn kiệt nguồn tài nguyên, ô nhiễm môi trường, thiếu năng lượng, vấn đề nước sạch, vấn đề lương thực…

TP Cần Thơ tham gia chương trình "100 thành phố thích ứng" (100RC) trên thế giới, trong số 1.000 thành phố xin tham gia được Quỹ Rockefeller lựa chọn. Theo đó, thành phố sẽ được hỗ trợ tài chính, kỹ thuật để phát triển và thực hiện "Chiến lược thích ứng của thành phố". Để thực hiện chiến lược này, trước hết, cần xác định đúng những vấn đề của thành phố trong tương lai gần và xa. Trong đó, bao gồm những cú sốc (thiên tai, sự cố môi trường...) hoặc các áp lực (nhiệt độ tăng, kinh tế yếu kém, phát triển tự phát nhỏ lẻ gây ô nhiễm môi trường...). Để phát triển đúng mục tiêu, đồng thời khắc phục những "vấn đề", tạo ra sự phát triển bền vững lâu dài, vai trò quản lý Nhà nước mang tính chất quyết định trong quản lý đô thị. Theo ông Phạm Văn Nhơn, cần quan tâm đến chất lượng các lĩnh vực cốt lõi, như: xây dựng, phát triển đô thị theo quy hoạch, tài chính đô thị, sử dụng đất đai đô thị, bất động sản, khai thác tài nguyên, môi trường, y tế , giáo dục… Tìm ra những vấn đề thách thức trong từng lĩnh vực vừa nêu để có những giải pháp ưu tiên phù hợp, từ đó đạt hiệu quả tối thuận cho các mục tiêu và sử dụng các nguồn lực. Việc đánh giá thành tựu có thể dựa vào các tiêu chí cụ thể, như: Hệ thống tiêu chí đánh giá đô thị rà soát để thực hiện mục tiêu. Việc quản lý quy hoạch và quản lý tốt các dịch vụ công đô thị, thể hiện vai trò quản lý nhà nước tham gia thị trường. Lấy các nguyên tắc xanh làm nền cho quy hoạch, thiết kế. Xây dựng mô hình tăng trưởng xanh. Quản lý chi tiêu công hướng tới dịch vụ công cho đa số người dân.

100RC đã khởi động tại TP Cần Thơ. Chiến lược thích ứng của thành phố với những thách thức và hướng khắc phục đã và đang được các ngành hữu quan tích cực xây dựng. "Chúng ta không cần chần chờ, mà hành động ngay bằng những giải pháp thiết thực để xây dựng đô thị TP Cần Thơ là một đô thị xanh, sạch, đẹp, văn minh, hiện đại, trình độ tiên tiến như kỳ vọng" – ông Phạm Văn Nhơn nói.

Bài, ảnh: Quang Đăng