Tuần rồi, bên lề một hội thảo về chuỗi giá trị nông sản tại Cần Thơ, Tiến sĩ (TS) Nguyễn Thanh Mỹ, Việt kiều Mỹ, Chủ tịch Tập đoàn Rynan Holdings JSC (ảnh) chuyên ứng dụng công nghệ cao vào nông nghiệp, đã có cuộc trao đổi riêng xoay quanh câu chuyện giúp nông dân làm nông nghiệp thông minh, với cái điện thoại di động…

* Được biết, Rynan Holdings JSC đã lập mạng lưới quan trắc nước thông minh tại tỉnh Trà Vinh để giúp nông dân làm lúa hoặc nuôi tôm thông qua điện thoại mà không cần ra đồng?

- Đang ở Cần Thơ, tôi vẫn có thể biết độ mặn của kênh Quan Chánh Bố ở Trà Vinh, hiện tại là 5.5,9 phần ngàn, tăng hơn hôm qua một ít bằng chiếc điện thoại này. Mực nước ở đó hiện đang lên chậm, vậy là tôi có thể biết được độ mặn bất cứ lúc nào. Ở Trà Vinh, chúng tôi đang có hơn mười hệ thống quan trắc nước thông minh như vậy để giúp người nông dân biết được độ mặn của sông Cổ Chiên, sông Hậu… Nếu có nước ngọt thì họ bơm vào làm lúa, nếu là nước mặn thì bơm vào nuôi tôm. Mà bơm thì cũng vô điện thoại đây làm tự động chứ đâu cần phải ra đồng làm chi. Thí dụ ở đây mình cần 1.000 lít nước thì khởi động cho nó bơm đúng 1.000 lít là nó tự tắt. Những chuyện canh tác khác, cũng làm tương tự vì ở trong điện thoại này mình có hệ thống cung cấp dịch vụ thương mại điện tử. Tất cả, Rynan miễn phí cho bà con nông dân.

* Cách phối hợp ra sao và như vậy thì Rynan Holdings JSC có lợi gì?

- Cách làm là mình hợp tác với các Phòng Nông nghiệp của địa phương để giúp nông dân cài đặt làm trên điện thoại thông minh. Tôi quê Trà Vinh nên tôi làm ở đó trước, từ 2 năm nay. Bây giờ thì đã giúp được cho cả trăm ngàn người nông dân có thể ứng phó được với xâm nhập mặn trong làm nông thích ứng với biến đổi khí hậu.

Thành công là làm gì đó cho quê hương Trà Vinh của tôi. Đó là cái lợi, đồng thời trong mạng lưới quan trắc này tôi có cái nền tảng về thương mại điện tử. Những công ty cung cấp dịch vụ trên đó họ sẽ trả tiền huê hồng và chúng tôi dùng tiền huê hồng đó tiếp tục đầu tư vào hạ tầng cơ sở để làm tốt hơn.

* Ông cũng đang hợp tác với tỉnh Đồng Tháp và một số tỉnh khác ở ĐBSCL. Theo ông, chính quyền các địa phương chia sẻ công nghệ này ra sao?

- Như ở Trà Vinh, các cơ quan ban ngành họ quan hệ với doanh nghiệp như công ty chúng tôi rất tốt. Chúng tôi thường xuyên làm việc với nhau. Nhất là với những nghị định mới của Nhà nước như về chuỗi liên kết thì Phòng Nông nghiệp, Sở Nông nghiệp, Sở Công thương và ngay cả UBND tỉnh họ rất gần gũi với doanh nghiệp làm sao để đưa được công nghệ mới vào nhằm thực hiện liên kết.

Đồng Tháp thì quá hay rồi, từ Bí thư, Chủ tịch UBND tỉnh và Giám đốc các sở ở đó ai cũng rất tâm huyết với quê hương của họ. Sóc Trăng, Bạc Liêu, Bến Tre, Tiền Giang... cũng đã có đến tham quan bàn hợp tác với công ty chúng tôi.

* Riêng với nông dân, làm sao giúp họ ứng dụng nhanh được công nghệ thông minh này?

- Người nông dân mình rất là thông minh. Vấn đề là họ phải được tiếp cận công nghệ mới. Bây giờ thì Internet, 3G, 4G đã phủ sóng mọi nơi và nông dân ai có điện thoại di động thì công nghệ này đối với họ chỉ còn là chuyện ở trên đầu ngón tay của họ thôi.

Tuy nhiên họ đang rất thiếu kiến thức về công nghệ mới. Và nhiều người quản lý làm công việc giúp nông dân thì họ cũng chưa biết về công nghệ này. Nên đòi hỏi một thời gian nữa mình mới có đủ đội ngũ người trẻ hơn, giỏi về công nghệ hơn, nhất là công nghệ 4.0. Đồng thời những công ty khởi nghiệp có thể sử dụng những thiết bị kết nối vạn vật, ứng dụng di động để giúp nông dân và giúp những doanh nhân nông nghiệp sử dụng hiệu quả công nghệ này.

* “Một thời gian nữa” là bao lâu, thưa ông?

- Ở bên Mỹ, phải tốn 115 năm mới thay đổi được công nghệ taxi truyền thống thành Uber, là nhờ có công nghệ 4.0 bây giờ. Ở Việt Nam, tôi thấy người Việt Nam mình rất là thông minh. Chỉ có điều là mình thiếu môi trường sáng tạo, nhất là với người trẻ. Cho họ môi trường phù hợp để họ sáng tạo, sáng chế thì sẽ thành công. Sáng tạo ở trong khoa học cũng giống như người viết nhạc, phải có hứng. Những người sáng tạo trong khoa học họ nhìn thấy nhu cầu tức thời và nhu cầu lâu dài của xã hội, họ thấy và cảm nhận, như người viết nhạc vậy. Phải tạo điều kiện và cơ chế thuận lợi để cho những người trẻ sáng tạo.

Thay đổi công nghệ hoặc đem công nghệ mới vào trong nông nghiệp thì cần có thời gian. Và người nông dân, người thụ hưởng về công nghệ họ phải hiểu. Kế đó mình phải có đội ngũ chuyên đi giúp nông dân sử dụng được những công nghệ mới của 4.0.

* Ông vừa nói tới chuỗi liên kết và chuỗi giá trị nông sản. Theo ông, công nghệ 4.0 giúp cho nông dân có lợi trong các chuỗi này ra sao?

- Mình đang sống trong thời đại 4.0, một thời đại mà có một công ty vận chuyển, công ty dịch vụ lớn nhất thế giới nó không làm chủ kho bãi, xe cộ gì hết, như Alibaba. Công ty Alibaba có cách làm ăn mới, đột phá, đổi mới bằng 4.0. Thì câu hỏi đặt ra là mình có thể xây dựng một chuỗi giá trị lúa gạo thông minh, lớn nhất mà không cần phải tích lũy ruộng đất như cánh đồng lớn hay không? Đó là vấn đề. Tôi nghĩ là công nghệ 4.0 sẽ làm được. Ở chuỗi này, nông dân là người đồng hành với doanh nghiệp, là người chia lời.

* Xin cảm ơn ông!.

HUỲNH KIM (thực hiện)