Máy bay của Hoa Nam Airlines được chào đón khi đáp xuống sân bay quốc tế Đào Viên của Đài Loan. Ảnh: Reuters

Hôm qua 4-7, lần đầu tiên trong gần 60 năm qua, hơn 750 du khách Trung Quốc đại lục đã tới Đài Loan trên các chuyến bay trực tiếp đầu tiên theo lịch trình thường xuyên. Đây được xem là bước tiến tiếp theo trong quá trình cải thiện quan hệ giữa Trung Quốc và Đài Loan kể từ khi ông Mã Anh Cửu trở thành lãnh đạo Đài Loan hồi tháng 5-2008. Chủ nhiệm Văn phòng các vấn đề Đài Loan (trực thuộc chính phủ Trung Quốc) Vương Nghị hoan hỷ: “Hôm nay là một sự khởi đầu mới trong lịch sử quan hệ giữa hai bờ eo biển”.

Chuyến bay từ Quảng Châu đi Đài Bắc của Hoa Nam Airlines là chuyến sớm nhất trong số 18 chuyến bay qua lại eo biển Đài Loan hôm qua. Tổng cộng có 36 chuyến bay kết nối 5 thành phố lớn ở Trung Quốc với 8 sân bay ở Đài Loan vào cuối tuần này. Ở chiều ngược lại, trong ngày 4-7, một loạt chuyến bay thẳng cũng xuất phát từ các thành phố Đài Bắc, Đài Trung, Cao Hùng, Hoa Liên và Bành Hồ tới đại lục. Từ nay, các chuyến bay trực tiếp do 6 hãng hàng không của Trung Quốc và 5 của Đài Loan sẽ hoạt động đều đặn vào 2 ngày cuối tuần để phục vụ nhu cầu của người dân. Số du khách Trung Quốc tới Đài Loan dự kiến sẽ tăng nhanh sau khi Bắc Kinh cho phép 3.000 người tới thăm vùng lãnh thổ này mỗi ngày kể từ ngày 18-7. Lãnh đạo Đài Loan hy vọng các chuyến bay trực tiếp vào cuối tuần sẽ sớm trở thành các chuyến bay hàng ngày.

Những năm gần đây, các doanh nghiệp Đài Loan tăng cường tạo sức ép lên chính quyền yêu cầu có quan hệ gần gũi hơn với Bắc Kinh nhằm tận dụng lợi ích từ nền kinh tế phát triển nhanh nhất thế giới. Theo Ngân hàng Thế giới (WB), với 3.600 tỉ USD, nền kinh tế Trung Quốc lớn gấp 9 lần Đài Loan và tỷ lệ tăng trưởng năm nay của Trung Quốc dự kiến tới 9,8% so với 4,3% của Đài Loan. Chi tiêu của du khách Trung Quốc ở nước ngoài năm 2006 lên tới 24,3 tỉ USD. Do đó, các doanh nghiệp Đài Loan hy vọng sẽ thu hút mỗi năm khoảng 1 triệu du khách Trung Quốc, so với chỉ 80.000 người năm ngoái, và đạt doanh thu khoảng 2 tỉ USD khi các chuyến bay trực tiếp qua eo biển Đài Loan được nối lại. Trong khi đó, Trung Quốc hy vọng có thể thu hút 4 triệu du khách Đài Loan mỗi năm.

Việc thực hiện các chuyến bay trực tiếp qua eo biển Đài Loan là một phần nội dung thỏa thuận mang tính bước ngoặt, đạt được tại cuộc đối thoại giữa hai bờ eo biển Đài Loan hôm 11-6. Từ năm 1949 tới nay, Trung Quốc và Đài Loan giới hạn mỗi năm chỉ có 324 chuyến bay trực tiếp trong 4 kỳ nghỉ mỗi năm, và các chuyến bay còn lại phải quá cảnh ở Hồng Công hoặc Ma Cao.

Một dấu hiệu khác cho thấy quan hệ ấm lên giữa hai bờ eo biển Đài Loan là chính quyền vùng lãnh thổ này vừa cấp phép cho công ty Vệ tinh Phoenix, hãng truyền hình do một cựu quan chức quân đội Trung Quốc điều hành, hoạt động ở Đài Loan sau 7 năm từ chối. Trung Quốc cũng cho biết các phóng viên Tân Hoa Xã và Nhân Dân Nhật Báo sẽ được phép làm việc ở Đài Loan.

Các nhà phân tích cho rằng sau nhiều năm quan hệ căng thẳng dưới thời ông Trần Thủy Biển với chủ trương đòi độc lập cho Đài Loan, việc ông Mã Anh Cửu cam kết đưa Đài Loan gần lại với Bắc Kinh tạo thuận lợi cho việc cải thiện quan hệ song phương. Hiện nay, Đài Loan là đối tác kinh tế hàng đầu của Trung Quốc với kim ngạch thương mại song phương năm 2007 đạt 125 tỉ USD. Từ năm 1990 đến nay, các doanh nghiệp Đài Loan đầu tư 100 tỉ USD vào Trung Quốc. Hiện 500.000 công ty Đài Loan đang hoạt động tại đại lục và tạo ra khoảng 10 triệu việc làm.

N.MINH (Theo THX, AP, Reuters)