Với đặc trưng sông nước cùng nét văn hóa độc đáo, ÐBSCL đã tạo nên nét đặc thù với những sản phẩm bản địa tiềm năng. Nhận thấy tiềm năng này, nhiều startup đã mạnh dạn khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (ÐMST) từ tài nguyên bản địa. Tuy nhiên, trong xu thế hội nhập quốc tế, để một sản phẩm địa phương tồn tại và phát triển bền vững, yêu cầu cấp thiết đặt ra là phải không ngừng ÐMST, từ đó nâng cao giá trị, tạo được "tên tuổi và chỗ đứng" trên thị trường trong và ngoài nước.

Các sản phẩm làm từ mật hoa dừa Sokfarm quảng bá tại một sự kiện do TP Cần Thơ tổ chức.

Điểm sáng

Chia sẻ về câu chuyện khởi nghiệp của bản thân, chị Ðoàn Thị Hồng Thắm, Giám đốc Công ty TNHH MTV Hygie & Panacee, bộc bạch: "Ý tưởng khởi nghiệp của mình từ bối cảnh "giải cứu" nông sản diễn ra thường trực. Mình nhận thấy, nông sản càng "giải cứu" thì càng xuống giá. Và từ đó nảy ra ý tưởng phải làm thế nào để nâng tầm nông sản thay vì "giải cứu". Nếu nói về tài nguyên bản địa, đặc biệt là về nông nghiệp, không nơi nào trù phú và đa dạng như ở ÐBSCL. Ðặc biệt, trong từng loại nông sản đều có giá trị dược liệu. Và đây là điểm mấu chốt cho dự án khởi nghiệp "Sản xuất dược trà - Khai thác giá trị dược liệu từ nông sản" của mình. Kể từ năm 2019 đến nay, công ty đã cho ra thị trường 14 sản phẩm trà hòa tan và được sự đón nhận nồng hậu từ khách hàng".

Hành trình khởi nghiệp của anh Phạm Ðình Ngãi, Giám đốc Công ty TNHH Trà Vinh Farm gắn chặt với cây dừa vùng đất Trà Vinh, với các dòng sản phẩm từ mật hoa dừa. Theo anh Phạm Ðình Ngãi, từ khóa "khởi nghiệp" được tìm kiếm rất nhiều trong 5 năm trở lại đây nhưng gần đây từ khóa "khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa" được đặc biệt quan tâm. "Trong tiếng Khmer "Sok" có nghĩa là hạnh phúc, với tên gọi Sokfarm, chúng tôi muốn mang đến niềm hạnh phúc về sinh kế bền vững cho người trồng dừa và sản phẩm sạch, thuần thiên nhiên cho người tiêu dùng. Sokfarm là doanh nghiệp tạo tác động xã hội và hướng đến 6 giá trị: ngành nghề truyền thống, sinh kế bền vững, thuần thực vật, sản phẩm hữu cơ, thích ứng biến đổi khí hậu, hương vị phù sa. Cũng chính vì vậy, sản phẩm mật hoa dừa của công ty không chỉ tiêu thụ trong nước mà còn xuất khẩu chính ngạch sang các thị trường khó tính như Mỹ, Hà Lan, Hàn Quốc, Nhật" - anh Phạm Ðình Ngãi nói.

Không ngừng học hỏi, ĐMST

Theo các doanh nghiệp khởi nghiệp từ tài nguyên bản địa, ÐBSCL đang đối mặt với nhiều thách thức, bất cập nhưng cũng có rất nhiều cơ hội mở ra. Vấn đề đặt ra là các bạn trẻ, doanh nghiệp phải trên tinh thần không ngừng ÐMST; cùng với đó là hình thành tâm thế dám nghĩ, dám làm và bản lĩnh vươn lên khi vấp ngã. Anh Phạm Ðình Ngãi, nhấn mạnh: "Tôi luôn tin vào giá trị bản địa, năng lực của con người bản địa. Khi đối mặt với thách thức, đe dọa thì năng lực con người nơi đây, nhất là người trẻ sẽ phát huy để gìn giữ, nâng chất những nguồn tài nguyên vô giá. Chúng ta có nhiều chuyên gia, nhà khoa học nhưng tôi tin rằng không ai hiểu Mekong Delta bằng con người nơi đây". Theo anh Phạm Ðình Ngãi, khởi nghiệp ÐMST phải theo bám sát và đón đầu xu hướng tiêu dùng của thế giới. Chẳng hạn, nếu thời điểm hiện tại, các bạn trẻ chọn sản phẩm khởi nghiệp từ nước uống có gas thì có thể bán được hôm nay nhưng trong những năm tới sẽ là sự lên ngôi của các thức uống tự nhiên, tốt cho sức khỏe.

Chị Ðoàn Thị Hồng Thắm chia sẻ: "Quá trình khởi nghiệp, bản thân có ưu thế là dược sĩ, nhiều năm kinh nghiệm nghiên cứu trong lĩnh vực dược liệu. Nhưng điểm yếu là mình không giỏi về kinh tế, bán hàng, marketing. Nhận thấy điểm yếu này mình ra sức học hỏi để hoàn thiện bản thân. Ðó là lý do vì sao khi khởi nghiệp mình là dược sĩ nhưng sau thời gian thì trở thành thạc sĩ quản trị kinh doanh". Theo chị Ðoàn Thị Hồng Thắm, thế giới hiện nay là thế giới phẳng, doanh nghiệp không thể đem hàng ra chợ bán hay tiếp thị theo lối truyền thống mà phải đa dạng kênh bán hàng. Ðó là tích cực tham gia mô hình kinh doanh qua sàn thương mại điện tử trong nước và quốc tế, các nền tảng mạng xã hội. Cùng với đó, tích cực tham gia các chương trình quốc gia như OCOP chẳng hạn; tham gia cộng đồng khởi nghiệp để học hỏi, chia sẻ kinh nghiệm...

Theo các chuyên gia, các doanh nghiệp khởi nghiệp nên mạnh dạn ứng dụng công nghệ để rút ngắn thời gian, hạn chế thất bại; đồng thời kết nối với sở ngành, địa phương để tận dụng chính sách và phát huy sức mạnh tổng hợp. Bà Lê Thị Thúy Hằng, Phó Chủ tịch Hội LHPN TP Cần Thơ, cho biết: Hội LHPN thành phố tiếp tục đẩy mạnh và đa dạng các hình thức tuyên truyền về chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về khởi nghiệp sáng tạo, phát triển kinh doanh; vai trò, vị trí của phụ nữ đối với sự phát triển kinh tế. Cùng với đó, bản thân chị em phụ nữ cũng cần nắm bắt tình hình, biết tận dụng kinh nghiệm, điều kiện có sẵn và cùng với sự hỗ trợ của tổ chức hội phụ nữ các cấp, chị em phải tự tin, đổi mới tư duy, cách làm, xây dựng mô hình kinh tế hiệu quả, mang lại thu nhập ổn định cho gia đình, tạo việc làm cho nhiều phụ nữ địa phương. Ngoài ra, cần cái nhìn rộng mở và những chia sẻ tiếp sức của nam giới từ gia đình đến xã hội nhằm giúp chị em phụ nữ nuôi lớn khát vọng, tự tin khởi nghiệp, cống hiến, sáng tạo".

Ông Ngô Anh Tín, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ TP Cần Thơ, cho biết: Sở tiếp tục tập trung vào các giải pháp như khơi thông, khuyến khích phát triển nguồn tài chính khởi nghiệp, đầu tư mạo hiểm; chủ động đề xuất, tháo gỡ một số "điểm nghẽn" trong huy động nguồn lực, tạo điều kiện thuận lợi để các doanh nghiệp khởi nghiệp tiếp cận nguồn vốn tín dụng ngân hàng... Đồng thời, mở rộng tiếp cận thị trường cho doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST; đẩy mạnh đầu tư, nâng cấp hệ thống kết cấu hạ tầng cho khởi nghiệp và ĐMST, xúc tiến  thành lập Trung tâm khởi nghiệp và ĐMST TP Cần Thơ. Xây dựng quy chế phối hợp đầu tư, khai thác, sử dụng cơ sở vật chất cho khởi nghiệp sáng tạo giữa Sở Khoa học và Công nghệ với các trường đại học, các cơ sở ươm tạo… tạo điều kiện cho các doanh nghiệp khởi nghiệp ĐMST hiện thực hóa ý tưởng của mình. 

Bài, ảnh: MỸ THAN