An ninh đang được thắt chặt ở Thủ đô Beirut của Liban. Ảnh:AP

Tổng thống Mỹ George Bush hôm nay (14-5) bắt đầu chuyến công du 5 ngày tới Israel, Arabie Séoudite và Ai Cập. Đây là chuyến thăm Trung Đông lần thứ hai của ông chủ Nhà Trắng kể từ đầu năm 2008. Dự tính ban đầu của ông Bush là giục Israel và Palestine thực hiện các cam kết tại hội nghị Annapolis hồi cuối năm ngoái. Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng tình hình chính trị nội bộ hiện nay tại cả Israel và Palestine khiến việc thực thi thỏa thuận Annapolis hết sức khó khăn. Tại Palestine, các nỗ lực hòa giải giữa Fatah và Hamas do Ai Cập đứng ra làm trung gian chưa mang lại kết quả. Trong khi đó, chính phủ Israel có thể sụp đổ bất cứ lúc nào vì Thủ tướng Ehud Olmert sẽ buộc phải từ chức nếu bị kết tội tham nhũng. Thật ra, vị thế của ông Olmert đã bắt đầu lung lay kể từ khi Israel thất bại nặng nề trong cuộc chiến 34 ngày chống lực lượng Hezbollah ở Liban mùa Hè năm 2006.

Cho nên, nhiều nguồn tin Trung Đông dự đoán Tel Aviv có thể một lần nữa xua quân tấn công Hezbollah nhằm lấy lại thể diện đã mất. Để chuẩn bị kế hoạch đó, báo chí Israel mới đây cho biết chính quyền Olmert đã bí mật tiếp xúc với Syrie với lời hứa trao trả Cao nguyên Golan, đổi lại Damas phải chấm dứt ủng hộ Hezbollah cũng như không để Iran mượn lãnh thổ viện trợ cho phong trào này. Tuy nhiên, Syrie tỏ ra cảnh giác với đề nghị đó.

Không thể “dụ dỗ” Syrie cô lập và làm suy yếu Hezbollah nên chính quyền Olmert có lẽ phải tính đến kế hoạch quân sự mạo hiểm cho mùa Hè tới với sự hỗ trợ của đồng minh Mỹ. Theo hãng tin AFP, máy bay chiến đấu của Israel thời gian gần đây liên tục xâm phạm bầu trời miền Nam Liban và điều này vi phạm nghị quyết 1701 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc. Sự gây hấn này báo hiệu Israel sẵn sàng tấn công Hezbollah ở thời điểm thích hợp. Trong khi đó, Ngoại trưởng Condoleezza Rice cho biết Mỹ đang triển khai một tàu chiến đến Địa Trung Hải nhằm “bảo vệ lợi ích của các đồng minh trong khu vực”. Đại biện lâm thời Mỹ tại Liban cũng vừa có cuộc gặp Thủ tướng thân phương Tây Fouad Siniora với lời cam kết Washington đứng về phía chính phủ Liban. Theo người phát ngôn Nhà Trắng, trong chuyến thăm Trung Đông lần này, Tổng thống Bush sẽ thuyết phục Arabie Séoudite và Ai Cập ủng hộ các biện pháp cô lập chống Hezbollah, lực lượng mà ông cho rằng đang câu kết với các thế lực bên ngoài (ám chỉ Syrie và Iran) để gây mất ổn định và tìm cách thống trị Liban. Trả lời phỏng vấn hãng tin BBC, ông Bush tuyên bố Washington sẵn sàng tăng cường giúp đỡ quân đội Liban để họ có thể giải giáp vũ khí của Hezbollah. Dự kiến, Thủ tướng Siniora sẽ sang Ai Cập gặp trực tiếp với ông Bush.

Những động thái trên của Mỹ diễn ra đúng vào lúc các cuộc đụng độ giữa lực lượng an ninh chính phủ và các tay súng Hezbollah đang diễn ra quyết liệt làm hàng trăm người thương vong, đẩy Liban vào nguy cơ nội chiến. Dư luận cho rằng hành động đó chẳng khác nào “đổ dầu vào lửa”.

Theo tờ Le Figaro và The Guardian, Hezbollah đóng vai trò chính trị ngày càng lớn và chiếm giữ nhiều vị trí chiến lược tại Liban nên một cuộc nội chiến nổ ra sẽ rất khốc liệt. Và nếu lập lại một cuộc tấn công của Israel như hồi mùa Hè năm 2006 cũng sẽ gây hậu quả khôn lường.

PHÚC NGUYÊN

(Tổng hợp từ BBC, AFP, Reuters, AP, Le Figaro, The Guardian)