Thời gian qua, bên cạnh công tác tuyên truyền, tư vấn, Trung tâm Trợ giúp pháp lý (TGPL) Nhà nước TP Cần Thơ đã tập trung hơn vào hình thức tham gia tố tụng. Qua đó, trợ giúp cho nhiều trường hợp, củng cố niềm tin, trở thành điểm tựa vững chắc bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp cho nhiều người yếu thế trong cộng đồng.

Bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người yếu thế tại các cơ quan tiến hành tố tụng, được Trung tâm xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm trong công tác TGPL. Nhiều vụ việc về hình sự, dân sự, hôn nhân gia đình, hành chính có liên quan đến người yếu thế được giải quyết thấu tình đạt lý thông qua TGPL. 

Trường hợp ông N.V.D, ngụ xã Tân Phước Hưng, TP Cần Thơ, bị khởi tố tội cố ý gây thương tích. Nguyên do là bà H (vợ ông D) trong lúc đi bán vé số tại bệnh viện, đã xảy ra cự cãi và xô xát với gia đình bà M. Khi đó, bà H gọi ông D đến giúp đỡ. Trong lúc can ngăn, ông D đạp trúng L.C.T (con bà M), hậu quả T xảy thai khi 6,5 tuần tuổi. Theo kết quả giám định, tỷ lệ thương tích của T là 13%. Ông D bị khởi tố và đưa ra tòa xét xử.

Biết gia đình ông D thuộc hộ cận nghèo, tòa án đã gửi công văn yêu cầu Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ cử trợ giúp viên pháp lý hỗ trợ cho ông D. Trung tâm tiến hành xác minh hoàn cảnh của ông D. Trong hồ sơ bào chữa tại tòa, trợ giúp viên pháp lý phân tích và đề xuất các tình tiết giảm nhẹ cho ông D như thành khẩn khai báo, tự nguyện khắc phục hậu quả, bị hại có đơn xin rút yêu cầu khởi tố vụ án hình sự. Đồng thời, ông D nhân thân tốt, là lao động chính trong gia đình cận nghèo. 

Trợ giúp viên pháp lý tham gia tranh tụng tại tòa án.

Ông D nói: “Gia đình tôi nghèo đâu có tiền nhờ luật sư, may mà có cán bộ Trung tâm TGPL nhiệt tình giúp đỡ. Các con tôi đi làm thuê nhưng cũng cố gắng chạy vạy mượn tiền để tôi bồi thường cho bị hại nên bị hại đã có đơn yêu cầu rút khởi tố vụ án hình sự đối với tôi”.

Hôm Tòa án Nhân dân TP Cần Thơ tuyên đình chỉ xét xử vụ án cố ý gây thương tích, ông D mừng khôn xiết vì không phải lãnh án tù cho phút bốc đồng thiếu kiểm soát.

Phía bị hại, chị T nói: “Tôi thấy hoàn cảnh chú D rất khó khăn và chú chân thành trong khắc phục hậu quả nên tôi rút đơn yêu cầu khởi tố hình sự. Sự việc này không ai mong muốn xảy ra. Trong lúc cãi nhau, ai cũng có phần lỗi vì không kiềm chế được cơn nóng giận của mình”.

Vụ án của ông D là 1 trong 202 vụ, việc Trung tâm TGPL Nhà nước thành phố tham gia bào chữa, bảo vệ từ đầu năm đến nay. Trong đó, có 190 vụ hình sự, 10 vụ dân sự và 2 vụ hành chính. 

Hiệu quả đạt được trên là từ sự phối hợp chặt chẽ, đồng bộ giữa Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ và các cơ quan tiến hành tố tụng, nhằm bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho người được trợ giúp khi họ có yêu cầu hoặc được cơ quan tiến hành tố tụng đề nghị.

Bên cạnh đó, Trung tâm còn triển khai hiệu quả chương trình phối hợp giữa Sở Tư pháp và Tòa án Nhân dân về việc người thực hiện TGPL trực tại tòa án. Hình thức trực qua điện thoại giúp tòa án dễ dàng yêu cầu Trung tâm cử người bào chữa, bảo vệ, với 11 vụ việc được Tòa án thông tin và đề nghị Trung tâm cử người. Hoạt động truyền thông và cải cách thủ tục hành chính cũng được Trung tâm đẩy mạnh, đã cấp phát miễn phí 6.500 tờ gấp pháp luật cho người dân để mở rộng diện bao phủ của TGPL.

Ông Lê Văn Hận, Giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ, cho biết: “Trung tâm sẽ tiếp tục tăng cường phối hợp với các cơ quan, ban, ngành, đoàn thể địa phương và các cơ quan tiến hành tố tụng trong thực hiện TGPL. Tăng cường đào tạo, bồi dưỡng chuyên môn, nghiệp vụ và kỹ năng tranh tụng (hình sự, dân sự, hành chính) cho trợ giúp viên pháp lý và người thực hiện TGPL. Đồng thời, ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực TGPL, đẩy mạnh thực hiện các quy trình tiếp nhận, xử lý, trả kết quả các thủ tục hành chính trên hệ thống một cửa TGPL. Phối hợp với UBND các xã, phường tổ chức truyền thanh về TGPL; tăng cường truyền thông về TGPL để nâng cao nhận thức của người dân về vai trò của công tác TGPL”.

Công tác TGPL thông qua hoạt động tố tụng không chỉ hỗ trợ trực tiếp cho người yếu thế mà còn góp phần quan trọng trong việc bảo đảm quyền con người, quyền công dân và sự công bằng trong tiếp cận công lý.

Bài, ảnh: PHI YẾN