17/01/2010 - 20:06

VỤ LÚA ĐÔNG XUÂN 2009-2010 TẠI ĐBSCL

Đảm bảo lợi nhuận cho người trồng lúa

Ngành nông nghiệp khuyến cáo, nông dân cần sử dụng thuốc BVTV một cách hiệu quả (trong ảnh: nông dân đang phun thuốc trên lúa ở Long An). Ảnh: Thu Hà

Theo thống kê của Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA), năm 2009, cả nước xuất khẩu hơn 6,052 triệu tấn gạo các loại, với giá trị 2,464 tỉ USD. Hiện các doanh nghiệp (DN) xuất khẩu gạo đã ký hợp đồng trên 2,3 triệu tấn, giá thấp nhất của gạo 25% tấm là 480 USD/tấn, cao nhất là 664,7 USD/tấn. Theo dự báo của VFA và ngành nông nghiệp, khả năng trúng mùa của vụ đông xuân 2009-2010 ở Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL) khá cao, giá xuất khẩu cũng tăng so với năm 2009, nông dân sẽ tăng lợi nhuận cao hơn với điều kiện giá lúa ổn định. Tuy nhiên, Trung tâm Bảo vệ thực vật (BVTV) phía Nam đưa ra cảnh báo, dịch bệnh vẫn còn tiềm ẩn, dù sản xuất đang thuận lợi, nhưng phải cảnh giác cao…

Nhiều thuận lợi...

Thông tin từ ngành nông nghiệp các tỉnh, thành vùng ĐBSCL, các địa phương trong vùng thu hoạch dứt điểm vụ thu đông và đang xuống giống vụ đông xuân, diện tích gần 1,5 triệu ha (kế hoạch khoảng 1,6 triệu ha). Theo VFA, giá lúa gạo trong thượng tuần của tháng 1-2010 giảm khoảng 50 – 100 đồng/kg so với tháng trước, giá lúa hiện khoảng 5.600 – 5.700 đồng/kg tùy theo chất lượng, địa phương; gạo nguyên liệu loại 1 dao động ở mức 7.200 - 7.300 đồng/kg, giá gạo nguyên liệu loại 2 khoảng 7.000 - 7.100 đồng/kg... Còn giá gạo thành phẩm 5% tấm hiện ở mức 8.600 – 8.700 đồng/kg, gạo 25% tấm 8.100 - 8.200 đồng/kg tùy chất lượng... Tình hình sản xuất vụ đông xuân đến thời điểm này nhiều thuận lợi, nên diện tích gieo sạ ở một số địa phương vượt kế hoạch đề ra như: TP Cần Thơ, tỉnh Hậu Giang...

Giám đốc Sở NN&PTNT TP Cần Thơ Phạm Văn Quỳnh, cho biết: “Đến nay, tình hình sản xuất có thuận lợi hơn vụ đông xuân năm trước. Sau Tết Nguyên đán, nông dân trồng lúa bắt đầu thu hoạch vụ đông xuân. Ngành nông nghiệp thành phố đã yêu cầu cán bộ ngành bám sát cơ sở, tuyên truyền cho bà con nông dân những biện pháp phòng trừ sâu bệnh, đạo ôn trên cây lúa, nhất là trong dịp Tết. Bởi theo dự báo của Cục BVTV, Trung tâm BVTV phía Nam sẽ có đợt rầy nâu di trú mới trong dịp Tết, bà con không được chủ quan để đảm bảo vụ đông xuân thắng lợi”. Vụ đông xuân 2009-2010, diện tích gieo sạ toàn thành phố đạt trên 89.500 ha, vượt kế hoạch đề ra, trong đó hơn 70% là lúa chất lượng cao. Theo ước tính của ngành nông nghiệp, khả năng sản lượng vụ đông xuân đạt khoảng 700.000 tấn (năng suất khoảng 7 tấn/ha), tương đương với sản lượng năm trước, do diện tích trồng lúa giảm.

Còn tại tỉnh Hậu Giang, diện tích xuống giống vụ đông xuân đến thời điểm này đã trên 83.000 ha (kế hoạch là 82.000 ha). Theo dự báo của ngành nông nghiệp tỉnh này, năng suất vụ đông xuân có khả năng đạt trên 6 tấn/ha, tương đương vụ trước. Ông Phạm Hoài An, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Diện tích xuống giống tăng và vượt kế hoạch, đa số nông dân đều tuân thủ lịch thời vụ, nên dịch bệnh- rầy nâu, vàng lùn, lùn xoắn lá vẫn trong tầm kiểm soát của ngành. Giá lúa cũng đang ở mức cao, bà con nông dân rất phấn khởi và hứa hẹn vụ mùa bội thu...

Theo ngành nông nghiệp một số địa phương trong vùng, diễn biến thời tiết năm nay thuận lợi hơn cho người trồng lúa, nhưng nếu không có biện pháp kiểm soát dịch bệnh và khuyến cáo nông dân sử dụng phân, thuốc BVTV cũng sẽ tác động đến năng suất lúa. Ước tính của Cục Trồng trọt, vụ đông xuân 2009-2010, sản lượng lúa toàn vùng có khả năng đạt trên 10 triệu tấn lúa hàng hóa. Tuy nhiên, Tiến sĩ Phạm Văn Dư, Cục phó Cục Trồng trọt khuyến cáo: “Sản lượng vụ lúa đông xuân mấy năm gần đây không tăng nhiều, mà đang có nguy cơ chựng lại do việc kiểm soát mùa vụ chưa tốt. Tình trạng nông dân bón thừa phân đạm còn khá phổ biến. Đây là nguy cơ dẫn đến một số dịch bệnh và làm ảnh hưởng đến năng suất của vùng”. Đồng thời, Tiến sĩ Dư yêu cầu, các địa phương trong vùng cần cân đối giống sản xuất phù hợp từng vùng, có tính toán đầy đủ về giá thành sản xuất ngay 40 ngày sạ để ngành nông nghiệp trình Chính phủ đề xuất giá sàn nhằm đảm bảo cho người trồng lúa có lợi nhuận.

Đảm bảo lợi nhuận cho nông dân

Vụ đông xuân 2009-2010, Cục trồng trọt khuyến cáo nông dân vùng ĐBSCL gieo sạ một số giống lúa chủ lực chất lượng cao gồm: OM 4498, OM 2717, OM 2517, AS 996, OM 6561, OM 2395, OM 6162, OM 6561, VND 95-20, OMCS 2000, OM 3536, Jasmine 85, OM 4900. Song, diện tích gieo sạ không được vượt quá 20% diện tích, trừ trường hợp nhu cầu trên thị trường cần có thể tăng diện tích nhưng cũng không quá 30%. Mặc dù, theo thống kê của Trung tâm BVTV phía Nam, mật số rầy nâu không cao bằng vụ trước, nhưng tình trạng bệnh cháy lá lại cao gấp 2 lần. Nếu không kiểm soát và khuyến cáo nông dân áp dụng “1 phải, 5 giảm” hay “4 đúng” trong sử dụng giống, phân, thuốc BVTV thì khi dịch bệnh bùng phát sẽ khó kiểm soát.

Theo thống kê của Trung tâm BVTV phía Nam, diện tích lúa đông xuân bị nhiễm rầy nâu toàn vùng ĐBSCL trên 48.512 ha, vàng lùn 177 ha, đạo ôn 29.215 ha, diện tích lúa bị chuột cắn phá 3.149 ha, ốc bươu vàng 20.647 ha. Tập trung tại các địa phương như: Đồng Tháp, Long An, Tiền Giang, Sóc Trăng, Kiên Giang, TP Cần Thơ, Bạc Liêu... Diện tích nhiễm rầy nâu vụ đông xuân năm nay tương đương với năm trước và mật số không đáng kể, nhưng diện tích bị chuột phá hại tăng gấp 3 lần, ốc bươu vàng cũng tăng gấp 2 lần, diện tích lúa bị cháy lá tăng 2 lần... Ông Hồ Văn Chiến, Giám đốc Trung tâm BVTV phía Nam, cảnh báo: “Bà con nông dân cần thăm đồng thường xuyên và không bón thừa phân đạm, không phun thuốc ngừa rầy nâu. Hiện tại, bệnh cháy lá và cháy bìa lá xuất hiện nhiều là do bón dư đạm và bệnh sẽ trầm trọng hơn. Rầy nâu đang ở tuổi 1, 2 và sẽ trưởng thành trước và sau Tết Nguyên đán sắp tới, cho nên các địa phương cần theo dõi sát đồng ruộng”. Theo ông Chiến, hiện lúa đông xuân 2009-2010 đang trong giai đoạn đẻ nhánh và các trà lúa phát triển tốt, dịch bệnh xuất hiện không bùng phát như năm trước. Đến nay, toàn vùng ĐBSCL gieo sạ gần 1,5 triệu ha (kế hoạch khoảng 1,6 triệu ha).

Ông Phạm Hoài An, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT tỉnh Hậu Giang, cho biết: “Những ngày giữa tháng 1-2010, có sương mù xuất hiện, nên khả năng gây ra bệnh cháy lá lúa là rất lớn nếu không cảnh giác. Thêm vào đó, nông dân trồng lúa còn chủ quan, bón thừa phân đạm cũng có nguy cơ ảnh hưởng đến năng suất lúa của vụ đông xuân này. Rồi do điều kiện biến đổi khí hậu, một số diện tích lúa của tỉnh có khả năng bị hạn vào cuối vụ. Hiện nay, độ mặn đo được tại vùng giáp Kiên Giang ở mức 0,020/00 chưa đáng ngại, vì mức cảnh báo giới hạn tối đa là 20/00”. Song, ngành nông nghiệp luôn cảnh giác và đưa ra nhiều phương án phòng tránh cho nhà nông, nhằm đảm bảo vụ mùa thắng lợi. Hiện nay, giá lúa ở Hậu Giang dao động ở mức 4.900- 5.000 đồng/kg (lúa thường), lúa chất lượng cao trên 6.000 đồng/kg. Ông An cho rằng, nếu giá lúa ổn định ở mức này đến khi thu hoạch, nông dân sẽ đạt lợi nhuận 30-40%.

Thêm vào đó, trong sản xuất, nhiều nông dân vùng ĐBSCL không ngừng tìm hiểu, cải tiến kỹ thuật và thích ứng nhanh với biến động thị trường. Anh Nguyễn Anh Dũng, nông dân sản xuất giỏi ở ấp An Lạc, xã Định An, huyện Lấp Vò, tỉnh Đồng Tháp, cho biết: “Tôi làm được 8,7ha lúa, thời tiết năm nay nhiều thuận lợi, ít sâu rầy, nhưng bệnh đạo ôn nhiều hơn những năm trước. Hiện nay, giá lúa ở Đồng Tháp khoảng 5.700- 5.800 đồng/kg (lúa thường), lúa chất lượng cao trên 6.000 đồng/kg. Giá lúa này ổn định đến thu hoạch thì nông dân năm nay lời nhiều, vì tiền phun thuốc, bón phân không nhiều như năm trước. Ước tính giá thành sản xuất năm nay khoảng 1.500 đồng/kg (thấp hơn 200 đồng/kg so với vụ đông xuân 2008-2009)”. Theo anh Dũng, dự kiến năng suất vụ đông xuân năm nay có khả năng đạt trên 8 tấn/ha, bệnh đạo ôn tuy xuất hiện nhiều hơn trước, nhưng cũng không đáng ngại. Ngoài sản xuất, anh Dũng còn tham gia vào Câu lạc bộ (CLB) sản xuất lúa giống Định An với vai trò chủ nhiệm. Vụ đông xuân 2009-2010, CLB gieo sạ khoảng 55 ha lúa (giống OM 2514), trà lúa gần 50 ngày tuổi đang phát triển tốt, chỉ có 1,5 ha bị nhiễm bệnh đạo ôn cấp 5, nhưng nông dân đã biết cách phòng trị.

Sản xuất lúa nhiều rủi ro do phụ thuộc nhiều yếu tố như: dịch bệnh, diễn biến thời tiết, giá cả thị trường. Cho nên, gần đây, Chính phủ rất quan tâm chỉ đạo các bộ, ngành phối hợp cùng doanh nghiệp đưa ra phương án nhằm đảm bảo nông dân đạt lợi nhuận trên 30%. Mới đây, Chính phủ giao Bộ Tài chính xây dựng đề án hỗ trợ nông dân trồng lúa, dự kiến sẽ trình Chính phủ xem xét, phê duyệt trong quí I/2010. Theo đề án, nông dân sẽ được hỗ trợ lãi suất sản xuất từ đầu vào đến đầu ra, tập trung nhất vào vụ hè thu, vì đây là vụ thường xảy ra cảnh “trúng mùa, rớt giá”. Như vậy, nông dân sẽ được bảo hiểm về sản xuất lúa.

Bài, ảnh: Gia Bảo

Chia sẻ bài viết