Cuộc đua nhằm thống lĩnh lĩnh vực trí tuệ nhân tạo (AI) được cho đang bước vào giai đoạn mới khi 2 công ty AI gồm DeepSeek (Trung Quốc) và Nvidia (Mỹ) bứt tốc dẫn đầu cuộc đua toàn cầu này.

Tổng thống Trump và các đại diện của đối tác trong liên doanh dự án Stargate. Ảnh: WP

DeepSeek khiến Mỹ quan ngại

Dù là một công ty mới nhưng DeepSeek đã gây chấn động trong giới AI và khiến Mỹ quan ngại. Theo Thời báo Tài chính, DeepSeek đang tạo dấu ấn lớn tại xứ cờ hoa lẫn toàn cầu nhờ mẫu mô hình DeepSeek-R1, được cho là có khả năng cạnh tranh với các mô hình ngôn ngữ lớn nguồn mở như ChatGPT. DeepSeek-R1 có thể phản hồi nhanh chóng và đòi hỏi ít năng lực tính toán hơn. Ðáng chú ý, DeepSeek-R1 còn vượt qua đối thủ ChatGPT để trở thành ứng dụng miễn phí được đánh giá cao nhất trên App Store tại Mỹ, qua đó gửi đi thông điệp cảnh tỉnh tới Thung lũng Silicon và cả giới chức ở Washington rằng Trung Quốc đang làm xói mòn vị thế dẫn đầu của Mỹ trong một chiến trường công nghệ quan trọng.

Chưa kể, “đứa con tinh thần” nói trên của Lương Văn Phong, nhà đồng sáng lập High-Flyer, một quỹ đầu cơ tập trung vào AI tại Trung Quốc, đã thu hút sự chú ý trong giới AI toàn cầu sau khi cho biết công ty này chỉ mất chưa đến 6 triệu USD để phát triển và vận hành hệ thống AI, trong khi các hãng công nghệ Mỹ đã “đốt” hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ USD. DeepSeek cho hay, hệ thống máy chủ của công ty sử dụng bộ xử lý đồ họa (GPU) H800 của Nvidia, với hiệu suất thấp và chi phí rẻ. Ðây là loại chip Nvidia vẫn được phép bán cho các công ty của Trung Quốc.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết DeepSeek vận hành một hệ thống điện toán quy mô lớn, gồm khoảng 50.000 GPU Hopper, 10.000 GPU H800, 10.000 GPU H100 cùng với nhiều GPU H20. Con số này trái ngược với tuyên bố chỉ sử dụng 2.048 GPU Nvidia mà DeepSeek đưa ra trước đó. Ngoài ra, tổng chi phí cho máy chủ ước tính khoảng 1,6 tỉ USD và chi phí hoạt động lên tới 944 triệu USD. Một báo cáo được công bố mới đây còn cho thấy, DeepSeek bị tình nghi thực hiện các biện pháp “lách” lệnh cấm thương mại của Mỹ đang áp lên Bắc Kinh nhằm mua được những bộ vi xử lý AI tiên tiến của Nvidia và đưa vào nội địa.

Ðặc biệt, ngày càng có nhiều nước đã quyết định ngăn chặn đối với ứng dụng AI giá rẻ của DeepSeek do lo ngại về bảo mật thông tin và dữ liệu cá nhân.

Lãnh đạo Nvidia gặp ông Trump

Từ lâu, Nvidia đã là “gã khổng lồ” trong lĩnh vực phần cứng AI, chuyên sản xuất các GPU cung cấp năng lượng cho nhiều ứng dụng AI. Các GPU của Nvidia thống trị thị trường chip AI tại Mỹ. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của DeepSeek đã khiến giới đầu tư phải cân nhắc lại các chiến lược đầu tư, dẫn đến việc bán tháo cổ phiếu Nvidia, khiến vốn hóa thị trường của Nvidia “bốc hơi” gần 600 tỉ USD trong ngày 27-1, tức 1 tuần sau màn ra mắt của DeepSeek-R1. Ðây là mức giảm lớn chưa từng có trong một ngày đối với một doanh nghiệp Mỹ. Cụ thể, giá cổ phiếu của nhà sản xuất chip AI này giảm 17%, xuống còn 118,58 USD/cổ phiếu. Con số này đánh dấu ngày tồi tệ nhất của Nvidia trên thị trường chứng khoán kể từ ngày 16-3-2020, thời điểm bắt đầu đại dịch COVID-19. Theo CNBC, đợt bán tháo này xuất phát từ lo ngại rằng DeepSeek đang tạo ra sự cạnh tranh mạnh chưa từng có trong cuộc chiến AI toàn cầu.

DeepSeek đang khiến Mỹ lo lắng. Ảnh: Reuters

Các nhà phân tích tại công ty nghiên cứu Cantor đánh giá, sự xuất hiện của DeepSeek đã gây ra “nỗi lo lớn”, bởi cùng với Nvidia, cổ phiếu của hàng loạt đối thủ và khách hàng lớn của công ty này cũng giảm mạnh. Cổ phiếu Broadcom, một nhà sản xuất chip lớn khác của Mỹ chứng kiến ​​mức giảm 17% vào ngày 27-1, kéo vốn hóa thị trường của công ty giảm 200 tỉ USD. Các công ty sở hữu trung tâm dữ liệu phụ thuộc vào GPU của Nvidia để bán phần cứng cũng chứng kiến ​​đợt bán tháo lớn. Cụ thể, cổ phiếu Dell, Hewlett Packard Enterprise và Super Micro Computer đã giảm ít nhất 5,8%. Cổ phiếu Oracle, một phần trong dự án ​​AI mới nhất của Tổng thống Mỹ Donald Trump, đã giảm 14%.

Song, việc các nhà đầu tư bán tháo cổ phiếu của Nvidia không nhất thiết có nghĩa là công ty này đang mất dần vị thế trong cuộc đua thống lĩnh lĩnh vực AI. Theo giới phân tích, động thái này chỉ có thể phản ánh việc các nhà đầu tư đang cố gắng phòng ngừa rủi ro, chuyển một ít tiền của họ sang các công ty mới hơn như DeepSeek trong khi vẫn giữ Nvidia trong danh mục đầu tư.

Giữa cơn bão AI từ Trung Quốc, Tổng thống Mỹ Donald Trump ngày 27-1 đánh giá đây là “điều tích cực” và là hồi chuông cảnh tỉnh với ngành công nghiệp xứ cờ hoa khi bất cứ ai cũng mong muốn bỏ ra ít tiền nhưng thu được kết quả tương tự. Vì thế, Tổng thống Trump hôm 31-1 đã có buổi gặp riêng với Tổng Giám đốc Nvidia Jensen Huang tại Nhà Trắng nhằm thảo luận về việc thắt chặt xuất khẩu chip AI của Nvidia và đặc biệt là sự “trỗi dậy” của DeepSeek.

TRÍ VĂN (Tổng hợp)