Chiều 27-4, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam chủ trì cuộc họp báo công bố Nghị quyết 18/NQ-CP (ngày 20-4-2009) và các Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về phát triển nhà ở cho sinh viên, công nhân khu công nghiệp, người thu nhập thấp (TNT).

Nghị quyết 18 về các cơ chế, chính sách nhằm đẩy mạnh phát triển nhà ở cho học sinh, sinh viên các cơ sở đào tạo và nhà ở cho công nhân lao động tại các khu công nghiệp (KCN) tập trung, người có TNT tại khu vực đô thị.

So với các loại hình nhà ở khác, nhà ở cho sinh viên là dự án được ưu tiên một cách toàn diện, do Nhà nước đầu tư chủ yếu. Với diện tích bình quân tối thiểu 4m2/người, mức giá thuê dành cho sinh viên chỉ tính đủ hoạt động duy tu, bảo dưỡng khu nhà chứ không bao gồm khấu hao công trình. Theo mục tiêu, đến năm 2015 Việt Nam sẽ đáp ứng chỗ ở cho khoảng 60% số sinh viên các cơ sở đào tạo. Chính phủ xác định, việc phát triển nhà ở cho sinh viên thuê phải tạo bước đột phá ngay trong năm 2009. Đặc biệt, thành phố Hồ Chí Minh và Hà Nội cùng một số địa phương trọng điểm tập trung nhiều sinh viên cần hoàn tất các thủ tục để sớm khởi công dự án ngay trong năm 2009, hoàn thành vào năm 2010 và quý II/2011. Với tổng vốn đầu tư khoảng 8.000 tỉ đồng từ nguồn trái phiếu Chính phủ, giai đoạn này sẽ tạo khoảng 200.000 chỗ ở cho học sinh - sinh viên.

Dự án nhà ở công nhân KCN do các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng để cho thuê theo phương thức xã hội hóa. Hiện nay, cả nước có trên 194 KCN, tạo việc làm cho hơn 1 triệu lao động trực tiếp và từ 1,2 đến 1,5 triệu lao động gián tiếp, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tạo động lực phát triển kinh tế - xã hội của các địa phương. Tuy nhiên, chỉ khoảng 20% tổng số công nhân lao động tại các KCN có chỗ ở ổn định, số còn lại vẫn đang phải thuê nhà trọ của tư nhân. Để khuyến khích phát triển loại nhà này, chủ đầu tư dự án được hưởng nhiều ưu đãi tối đa như miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất; được áp dụng thuế suất ưu đãi thuế VAT 0%; miễn - giảm thuế thu nhập doanh nghiệp; hỗ trợ mẫu thiết kế... Riêng với những KCN đã hình thành, cơ quan chức năng sẽ rà soát, bổ sung quy hoạch, tổ chức thu hồi và tạo quỹ đất sạch để triển khai xây dựng nhà ở cho công nhân thuê. Mục tiêu cụ thể là đến năm 2015 sẽ có 50% công nhân lao động tại các KCN tập trung có nhu cầu được giải quyết chỗ ở. Đặc biệt, nhiều khu nhà ở trong tương lai cũng sẽ được xây dựng gần các KCN để bán cho các hộ gia đình công nhân lao động tại đây.

Những năm trước đây, mô hình nhà ở xã hội ra đời và áp dụng hình thức thuê và thuê mua nhưng chưa phát huy được hiệu quả, vướng cả về cơ chế lẫn cách triển khai thực hiện. Vì vậy, nhà ở TNT nhằm khắc phục những nhược điểm đó. Theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam, nhà ở TNT thực chất là loại hình nhà ở thương mại có sự hỗ trợ của Nhà nước nên về cơ bản vẫn có sự can thiệp và kiểm soát nhất định. Tuy các chủ đầu tư dự án nhà ở TNT phải tự chuẩn bị quỹ đất sạch nhưng cũng được hưởng nhiều ưu đãi khác như: miễn tiền sử dụng đất và thuế đất, miễn và giảm thuế thu nhập doanh nghiệp, được hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật ngoài hàng rào dự án (giao thông, cấp điện, cấp thoát nước); được chỉ định thầu để rút ngắn thời gian; tăng mật độ xây dựng và hệ số sử dụng đất... Nhà nước khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư xây dựng nhà ở để bán, cho thuê, thuê mua đối với các đối tượng có thu nhập thấp tại khu vực đô thị theo phương thức xã hội hóa.

Hiện nay, nhà ở TNT là căn hộ chung cư có diện tích tối đa không quá 70m2 và giá bán do chủ đầu tư dự án quyết định theo nguyên tắc tính đủ chi phí đầu tư (không được tính các ưu đãi của Nhà nước) và cộng thêm tối đa 10% lãi định mức trên chi phí đầu tư. Đối tượng mua loại nhà này chỉ phải trả không quá 20% tổng giá trị căn hộ trong lần nộp tiền đầu tiên; thời hạn với nhà thuê mua có thể do 2 bên tự thỏa thuận nhưng tối thiểu là 10 năm... Để được mua nhà TNT, các đối tượng phải đáp ứng 4 điều kiện: chưa có nhà ở hoặc có nhà ở nhưng diện tích bình quân dưới 5m2/người; chưa được Nhà nước hỗ trợ về nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức; trường hợp mua, thuê mua nhà ở TNT phải có hộ khẩu thường trú hoặc tạm trú dài hạn tại nơi có dự án; có mức thu nhập thấp, không có khả năng tự cải thiện chỗ ở. Bộ Xây dựng khẳng định sẽ có chế tài để quản lý quỹ nhà này đối với cả chủ đầu tư và người mua (thuê) để hạn chế việc sử dụng sai mục đích. Bộ Xây dựng sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan ban hành khoảng 10 Thông tư kèm theo để hướng dẫn cụ thể vấn đề này.

THU HẰNG (TTXVN)