Bài, ảnh: LÊ VŨ

Ông Lê Quang Cường, Phó Chủ tịch Liên minh HTX tỉnh Ðồng Tháp tự hào cho rằng, ở ÐBSCL chưa có tỉnh nào làm được như Ðồng Tháp có Hội quán số lượng nhiều như thế lên đến 116, với hơn 6.192 hội viên. Ðến nay đã có 30 HTX được thành lập từ 31 Hội quán (có 1 HTX được thành lập từ 2 Hội quán đó chính là HTX Tịnh Thới, ở TP Cao Lãnh).

Anh Võ Tấn Bảo bên thành quả là những quả xoài của HTX.

HTX Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới (xã Tịnh Thới, TP Cao Lãnh, tỉnh Ðồng Tháp) cách TP Cao Lãnh chưa được 2,5km. Giám đốc HTX Tịnh Thới - Võ Tấn Bảo chia sẻ, trụ sở HTX mới và hiện đại có được như ngày hôm nay không phải dễ, mà phải trải qua một quá trình dài mới nhận được kinh phí hỗ trợ từ Nhà nước cho xây dựng trụ sở. HTX Tịnh Thới được cấp đất 2.900m2, phần đất xây dựng trụ sở hơn 1.000m2 và được hỗ trợ khoảng 90% kinh phí xây dựng, số tiền còn lại HTX tự bỏ ra, hoàn thành trụ sở phải tốn hơn 2,2 tỉ đồng.

Anh Bảo kể, trước đây được sự hỗ trợ từ ngành chức năng, chính quyền địa phương cho thành lập đầu tiên 2 Hội quán, đó là: Ðồng Tâm Hội quán, Thịnh Hưng Hội quán với mục đích tập hợp các nông dân tại địa phương ngồi lại với nhau vào một ngày giữa tháng thường kỳ ngày 15 hay ngày 19 trong tháng để sinh hoạt trao đổi về kiến thức kỹ thuật mới về cách chăm sóc trồng xoài và tìm đầu ra cho sản phẩm. Hội quán thành lập ban đầu có 30-40 nông dân, rồi tăng dần lên 70-80 và thời điểm cao nhất là 106 hội viên. Chính vì vậy dần dần các thành viên trong Hội quán có ý tưởng hình thành lên HTX, và HTX Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới ra đời vào 2018 với 156 thành viên (trong đó thành viên hội quán 95%) vốn góp ban đầu trên 624 triệu đồng.

Toàn xã Tịnh Thới hiện có diện tích đất nông nghiệp 1.144ha, diện tích trồng xoài chiếm gần 1.100ha, lớn thứ 2 về diện tích trồng xoài trong tỉnh; sản lượng xoài cung ứng cho thị trường hằng năm trên 10.000 tấn xoài các loại. Trong đó xoài cát Chu chiếm 90% diện tích, xoài Ðài Loan chiếm 5% và xoài cát Hòa Lộc chiếm 5%.

Từ khi thành lập, HTX phối hợp với Viện Cây ăn quả miền Nam triển khai 42ha sản xuất xoài đủ điều kiện xuất khẩu (tiêu chuẩn VietGAP) phục vụ các thị trường nước ngoài như Mỹ, Nga, Hà Lan, Malaysia, Hàn Quốc, Trung Quốc... Ngoài ra, đơn vị phối hợp với Trung tâm Dịch vụ nông nghiệp TP Cao Lãnh thực hiện mô hình xoài rải vụ hàng trăm héc-ta; liên kết với nhiều công ty phân thuốc hữu cơ cung cấp cho thành viên trả trong 4 tháng không tính lãi. HTX còn liên kết với Trường Ðại học Cần Thơ thực hiện mô hình sản xuất xoài theo hướng bền vững thích ứng biến đổi khí hậu gắn với hợp đồng tiêu thụ, với diện tích gần 150ha.

Ðể tiếp tục hỗ trợ các thành viên liên kết sản xuất và tiêu thụ, thời gian tới, HTX sẽ phối hợp với UBND xã xây dựng thêm nhà sơ chế đóng gói và trụ sở HTX để thuận tiện trong việc liên kết tiêu thụ. Ðồng thời xúc tiến quảng bá hình ảnh HTX và sản phẩm của HTX thông qua website của đơn vị; trồng xoài hướng hữu cơ, phối hợp với ngành chức năng thực hiện cấp mã vùng trồng xoài 174ha và chuẩn bị cấp mã số cơ sở đóng gói để tạo điều kiện thuận lợi trong tiêu thụ. Tiếp tục thỏa thuận ký hợp đồng liên kết tiêu thụ xoài với nhiều doanh nghiệp đang thực hiện trên địa bàn. Tập trung nghiên cứu thị trường, áp dụng công nghệ số để tạo ra các sản phẩm chế biến sâu từ trái xoài.

Mới đây, 3 tấn xoài cát Chu Cao Lãnh do HTX Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới sản xuất và kết hợp cùng một doanh nghiệp trong tỉnh xuất sang thị trường châu Âu. Mức giá xuất khẩu xoài là 11-13 EUR/kg, còn mức giá bán xoài tại các siêu thị châu Âu là 18 EUR/kg.

Ở Đồng Tháp, Hội quán là nơi sinh hoạt đầy ý nghĩa, không có sự cạnh tranh, không có sự triệt tiêu mà cùng chung tay xây dựng để làm ăn vươn lên hiệu quả. Việc truyền tải thông tin của Nhà nước khi thông qua các Hội quán sẽ nhanh hơn và thuận lợi để triển khai. Từ nền tảng đó rất thuận lợi để xây dựng phát triển thành lập lên HTX vì đây là con đường tiên quyết để nông dân biết liên kết và phát triển trong sản xuất nông nghiệp theo hướng bền vững.

Anh Võ Tấn Bảo chia sẻ, lô xoài 3 tấn dù không lớn nhưng đó là lô hàng đầu tiên của năm 2022. Ðặc biệt, qua lần liên kết xuất khẩu này, HTX tiếp tục mở rộng thị trường cho sản phẩm đặc trưng của địa phương, tránh phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc. Và đây cũng là định hướng của HTX ngay từ khi thành lập.

Ðồng Tháp đang có khoảng 14.000ha xoài, sản lượng trên 130.000 tấn/năm. Trong đó, riêng HTX Tịnh Thới có trên 1.100ha xoài với hơn 10 chủ vựa xoài, bình quân mỗi tháng xuất bán khoảng 600 tấn xoài. Ðiều đặc biệt nơi đây xoài được trồng theo hình thức rải vụ nên cho trái quanh năm.

Anh Võ Tấn Bảo cho biết, để xuất khẩu được sang châu Âu, HTX Dịch vụ nông nghiệp Tịnh Thới đã phải thay đổi mô hình sản xuất từ đơn lẻ sang ứng dụng khoa học công nghệ và liên kết với doanh nghiệp để sản xuất theo chuỗi. HTX cũng xúc tiến, tìm kiếm thị trường để giải quyết đầu ra cho trái xoài.

Nỗ lực của HTX đến nay đã có những kết quả cụ thể. Khi cửa khẩu xuất sang Trung Quốc đang bị ùn tắc, năm 2021, HTX đã thực hiện liên kết để xuất khẩu xoài sang Mỹ, Malaysia và gần đây là sang thị trường châu Âu. Ðây chính là minh chứng cho sự nỗ lực của HTX này trong việc triển khai các hoạt động sản xuất, kinh doanh, xuất khẩu nông sản, mở ra triển vọng trong việc tiếp tục chinh phục các thị trường khó tính theo hướng chất lượng, hiệu quả và bền vững. Ðồng thời nâng giá trị nông sản và thu nhập cho thành viên, nông dân địa phương.