Cử tri thành phố phản ánh: Nước ta đang đối mặt với tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh, tỷ lệ nam cao hơn nữ, sẽ làm nảy sinh nhiều vấn đề xã hội trong tương lai. Cử tri đề nghị Chính phủ, các bộ, ngành có giải pháp can thiệp nhằm thay đổi hành vi của mỗi cá nhân, mỗi gia đình và cộng đồng dân cư. Nội dung công văn trả lời của Bộ Y tế như sau:
- Trước thực trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (GTKS), dưới sự chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Y tế đã khẩn trương xây dựng, cụ thể hóa các chính sách, pháp luật và triển khai các hoạt động nhằm khống chế tốc độ gia tăng tỷ số GTKS. Cụ thể:
- Năm 2003, sau khi Ủy ban Thường vụ Quốc hội khóa XII ban hành Pháp lệnh dân số, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 104/2003/ND-CP quy định chi tiết và hướng dẫn thi hành một số điều của Pháp lệnh dân số; Nghị định số 114/2006/NĐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về dân số và trẻ em; Chính phủ cũng đã ban hành Chiến lược Quốc gia về Bình đẳng giới giai đoạn 2011-2020. Trong các văn bản này đều quy định "nghiêm cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi".
Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 2013/2011/QĐ-TTg phê duyệt chiến lược dân số và sức khỏe sinh sản Việt Nam giai đoạn 2011-2020. Trong đó, có đề ra mục tiêu giảm tốc độ tăng tỷ số GTKS, tiến tới đưa tỷ số này trở lại mức 105-106 trẻ sơ sinh/100 trẻ sơ sinh gái vào năm 2025.
- Thực hiện chức năng quản lý nhà nước về công tác DS-KHHGĐ, trong những năm qua, Bộ Y tế đã ban hành nhiều văn bản hướng dẫn và tích cực triển khai nhiều hoạt động can thiệp. Cụ thể đã ban hành các văn bản, như: Công văn số 5476/BYT-TCDS, Công văn 3121/BYT-BMTE. Ngoài ra, hằng năm đều có hướng dẫn các quy định về cấm các hành vi lựa chọn giới tính thai nhi và can thiệp để làm giảm tình trạng mất cân bằng GTKS. Đồng thời, tổ chức nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra các nhà xuất bản, các trang thông tin điện tử, các nhà sách; thanh tra, kiểm tra các cơ sở y tế, cơ sở siêu âm, các phòng khám sản phụ khoa- kế hoạch hóa gia đình để phát hiện, thu hồi những ấn phẩm hoặc yêu cầu dỡ bỏ những nội dung quảng bá, tuyên truyền, hướng dẫn việc sinh con theo ý muốn và phát hiện, xử lý những trường hợp chẩn đoán giới tính thai nhi, phá thai vì lý do giới tính. Bên cạnh đó, từ năm 2009, Bộ Y tế đã xây dựng đề án "Can thiệp giảm thiểu mất cân bằng GTKS" để thực hiện ở các tỉnh, thành. Bộ Y tế cũng đã phối hợp với các cơ quan có liên quan tổ chức nhiều cuộc tọa đàm, hội thảo, trả lời trên báo chí về mất cân bằng GTKS,
nhằm nâng cao nhận thức của người dân về mất cân bằng GTKS
Mặc dù Bộ Y tế đã triển khai đồng bộ, quyết liệt các hoạt động nhằm hạn chế tình trạng lựa chọn GTKS, nhưng do tâm lý thích con trai trong xã hội vẫn còn phổ biến, các quy định hiện hành vẫn còn bất cập và chế tài xử lý vi phạm chưa đủ răn đe, nên việc phát hiện và xử lý trong thời gian qua còn hạn chế. Bộ Y tế đã trình Chính phủ Nghị định xử phạt hành chính về dân số thay Nghị định số 114/2006/NĐ-CP; trong đó quy định rất cụ thể về những hành vi lựa chọn giới tính thai nhi và tăng cường lực lượng tham gia nhằm phát hiện và xử lý hành vi vi phạm.
Để thay đổi hành vi, phong tục, tập quán đã có từ lâu là không dễ dàng và không thể thực hiện được trong thời gian ngắn mà là công việc đòi hỏi phải bền bỉ, kiên trì, lâu dài. Với sự chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, sự tham gia của cả hệ thống chính trị và sự hợp tác của nhân dân, chúng ta tin tưởng sẽ khống chế tốc độ gia tăng GTKS, tiến tới đưa chỉ số này về mức sinh học bình thường.
