Thất bại trong việc bình định Iraq và Afghanistan, chính quyền Mỹ quyết định áp dụng đòn chiến tranh tâm lý mới, lôi các nhà nhân chủng học vào cuộc. Các hãng tin AP và Amherstbulletin vừa có bài viết về vấn đề này như sau:

Giáo sư nhân chủng học David Matsuda (mặc quân phục, không đội mũ) đang trò chuyện với một phụ nữ Iraq. Ảnh: Reuters

David Matsuda, giáo sư nhân chủng học thuộc Đại học bang California, tự nhận mình là người yêu chuộng hòa bình và phản đối cuộc chiến tranh của Mỹ tại Iraq. Ông yêu chủ nghĩa tự do, không thích mặc áo lính và chưa bao giờ cầm súng.

Thế nhưng, thật trớ trêu khi ông vừa được (đúng hơn là bị) Lầu Năm Góc đưa tới Iraq để hỗ trợ quân đội Mỹ trong chiến dịch bình định quốc gia vùng Vịnh giàu dầu mỏ này, với danh nghĩa tìm hiểu văn hóa của người địa phương. Lầu Năm Góc hy vọng Matsuda cùng những nhà nhân chủng học khác sẽ giúp các tư lệnh chiến trường của Mỹ tại Iraq và Afghanistan thực hiện tham vọng chinh phục “khối óc và trái tim” của người Hồi giáo bản địa. Cụ thể, quân đội Mỹ thành lập các nhóm hỗ trợ, mỗi nhóm gồm 5 người, trong đó có 2 nhà nhân chủng học hoặc khoa học xã hội khác. Các nhóm này được tăng cường cho các lữ đoàn chiến đấu của Mỹ. Họ có nhiệm vụ thu thập thông tin văn hóa về cộng đồng dân cư nơi lữ đoàn đóng quân và báo cáo với các viên chỉ huy. Tới nay, quân đội Mỹ đưa được 4 nhóm như vậy đến Iraq và 1 nhóm đến Afghanistan. Lầu Năm Góc dự kiến sẽ triển khai thêm nhiều nhóm nữa vào mùa hè năm nay.

Chương trình do Cục Tình báo Trung ương Mỹ (CIA) khởi xướng này thật ra là bản sao của kế hoạch Hoạt động dân sự và hỗ trợ phát triển (CORDS) từng được quân đội Mỹ áp dụng hồi cuối những năm 1960 nhằm giúp họ hiểu hơn về người Việt Nam. Vì thế, một số quan chức quân sự Mỹ mô tả chương trình trên là “CORDS cho thế kỷ 21”. Mục tiêu của kế hoạch CORDS ở thế kỷ trước là nhằm bình định Việt Nam, tiêu diệt ý chí chống Mỹ của nhân dân ta. Lầu Năm Góc từng hô hào rằng CORDS là một chương trình thành công, trong khi các nhà nhân chủng học Mỹ tố cáo CORDS dẫn tới việc sát hại khoảng 26.000 người Việt Nam.

Cũng chính bởi điều đó, Hiệp hội Nhân chủng học Mỹ cực lực phản đối chương trình mới của Lầu Năm Góc ở Iraq và Afghanistan vì lo ngại các đồng nghiệp có thể tiếp tay cho các hành động quân sự của lính Mỹ, làm ảnh hưởng đến thanh danh của tổ chức khoa học dân sự này. Mặt khác, các nhà nhân chủng học có thể trở thành mục tiêu của quân nổi dậy và các thế lực khủng bố quốc tế khác.

PHÚC NGUYÊN (Theo AP, Amherstbulletin)