Các nhà hoạt động chính trị đối lập bị phe thân chính phủ tấn công. Ảnh: AFP

Trong khi Ủy ban bầu cử Zimbabwe chưa thể định ngày tổ chức bầu cử tổng thống vòng 2 thì các vụ tấn công bạo lực nhằm vào những người ủng hộ phe đối lập liên tiếp xảy ra. Các nhà hoạt động nhân quyền cáo buộc đảng Liên minh Dân tộc Phi - Mặt trận yêu nước (ZANU-PF) của Tổng thống Robert Mugabe cố tình kéo dài thời gian để leo thang chiến dịch bạo lực và đe dọa nhằm làm giảm sự ủng hộ dành cho phe đối lập.

Kết quả bầu cử tổng thống vòng 1 mới được công bố hôm 2-5, tức sau hơn một tháng diễn ra cuộc bỏ phiếu, cho thấy thắng lợi nghiêng về ông Morgan Tsvangirai, Chủ tịch Phong trào vì sự thay đổi dân chủ (MDC) đối lập, với 47,9% phiếu ủng hộ so với 43,2% của Tổng thống Mugabe. Tuy nhiên, ông Tsvangirai không giành đủ 50% số phiếu cần thiết để trở thành tổng thống. Theo hiến pháp, vòng 2 sẽ được tổ chức trong vòng 21 ngày kể từ khi có kết quả bầu cử vòng 1, nhưng một quan chức cao cấp Ủy ban bầu cử Zimbabwe cho biết tình hình bạo lực gia tăng có thể dẫn đến việc hoãn bầu cử tới 1 năm. Tổng Thư ký LHQ Ban Ki-moon yêu cầu cuộc bầu cử vòng 2 phải tiến hành minh bạch dưới sự giám sát của các quan sát viên quốc tế. Hiện MDC chưa tuyên bố liệu có chấp nhận bầu cử lại hay không vì cho rằng ông Tsvangirai đã thắng cử ngay từ vòng 1. Nếu ông Tsvangirai không tham gia bầu cử vòng 2 thì mặc nhiên Tổng thống Mugabe sẽ tiếp nối 28 năm cầm quyền của mình bằng một nhiệm kỳ nữa.

Trong khi đó, bạo lực bùng phát dữ dội khi lực lượng thân Tổng thống Mugabe tìm cách gây hoang mang đối với những người ủng hộ ông Tsvangirai. Ngày 5-5, các băng nhóm thanh niên trung thành với ZANU-PF đã đánh chết 11 người ủng hộ phe đối lập, trong đó có 4 giáo viên và 2 người già, tại thị trấn Chiweshe, cách Thủ đô Harare 144 km về phía Bắc. Theo các nhân chứng, 2 thành viên chủ chốt của ZANU-PF dẫn đầu đám thanh niên đi trên 2 xe tải đến Chiweshe, dùng gậy, báng súng, dây xích xe đạp và roi da đánh những người ủng hộ MDC. Nelson Chamisa, người phát ngôn MDC, cho biết ít nhất 32 người ủng hộ họ đã thiệt mạng trong 2 tuần qua. Hàng ngàn người khác bị đánh đập, tra tấn, bắt bớ hoặc bị đuổi khỏi nhà từ sau cuộc bầu cử ngày 29-3. Hơn 2.700 giáo viên phải lánh nạn hoặc bị sa thải và hàng chục trường học bị đóng cửa. Theo Liên đoàn giáo chức Zimbabwe, 121 trường học trên cả nước đang được dùng làm căn cứ cho các nhóm thanh niên đi gây rối và đánh đập những người thuộc phe đối lập.

Khủng hoảng chính trị kéo dài khiến đời sống người dân Zimbabwe ngày càng khó khăn. Giá cả hàng hóa mỗi năm tăng gần 1.800 lần, tỷ lệ thất nghiệp 70% và ít nhất 80% dân số sống dưới mức nghèo đói.

N.MINH

(Theo Washingtonpost, AP, Reuters, NYT)