Giá nhà xây sẵn ở các khu dân cư đô thị mới nằm ngoài tầm tay của người thu nhập thấp.

Theo đánh giá của ngành xây dựng thành phố, nhu cầu nhà ở cho người có thu nhập thấp ở TP Cần Thơ hiện đang rất bức xúc, nhất là đối với cán bộ công nhân viên, công nhân lao động... Tuy nhiên, giải pháp nào để triển khai các dự án nhà ở cho người thu nhập thấp, đến nay vẫn còn là bài toán nan giải...

NHU CẦU BỨC XÚC

Anh bạn công tác ở một cơ quan nhà nước đã gần mười năm, nhưng suốt thời gian đó đều ở trọ, kể: “Rất nhiều lần tôi có ý định mua nhà, nhưng không đủ tiền. Mới đây, tôi mua một nền nhà tự phân lô từ đất vườn ở rạch Bà Bộ với giá 80 triệu đồng (khoảng 80m2). Dẫu biết mua đất ở khu vực này còn nhiều rủi ro do chưa quy hoạch xong, nhưng “giá mềm” vừa túi tiền. Nếu mua gần nội ô thành phố, giá thấp nhất cũng 1,5 - 2 triệu đồng/m2, làm sao tôi kham nổi”.

“Vậy đất vườn sao anh dám xây nhà?” - tôi hỏi. Anh thẳng thắn: “Làm liều thôi, vì nếu ở được 5-10 năm mà có quy hoạch triển khai coi như cũng “hòa vốn” thuê nhà, vừa được làm chủ, lại có thể được giải quyết đền bù, tái định cư...”.

Cũng chính từ nguyên nhân “cung” đang vượt “cầu” của những người có thu nhập thấp không có nhà ở, nên “phong trào” người có đất nền tự chia lô từ đất ruộng, vườn vào thời điểm này đang khá sôi động. Tìm đến một địa chỉ rao bán đất ở cặp rạch Đầu Sấu, phường Hưng Lợi, quận Ninh Kiều, chúng tôi được chủ đất cho biết: Miếng đất cặp bờ sông có chiều dài khoảng 8m, ngang 4m kêu bán giá 60 triệu đồng, nhưng khi sử dụng được “lấn” ra phần đất bãi bồi nên kéo dài thêm được 5m nữa. Chủ đất nói, ở đây rất nhiều người mua đất rồi xây dựng nhà, nhưng cũng chẳng thấy bị phạt gì, điện, nước, điện thoại muốn vô thì chỉ cần “a-lô” là có người đến làm ngay... Như vậy, tính ra mỗi mét vuông đất vườn cặp con rạch này được bán gần 2 triệu đồng, nếu so với đất thổ cư của một số dự án khu dân cư đã có cơ sở hạ tầng hoàn chỉnh ở Nam Cần Thơ, thì giá này đã hơn một nửa (giá khoảng 3,7 triệu đồng/m2).

Tại một số chung cư ở khu dân cư 91B xuất hiện tình trạng bán “quyền sử dụng chung cư”. Một số chủ hộ đang sử dụng kêu bán lại với giá khoảng 100 - 160 triệu đồng/căn (khoảng hơn 50m2), tùy vị trí ở tầng trệt hay lầu. So ra giá thấp hơn giá thành xây dựng, nhưng đó là chuyện mua bán lòng vòng, không đúng quy định. Theo những người sang nhà chung cư, người mua sẽ được sử dụng và đến khi có đợt hóa giá thì họ sẽ chuyển sang tên cho người mua. Mặc dù, theo quy định người được xét cấp ở chung cư này không được quyền sang bán hoặc cho thuê lại bất kỳ hình thức nào(!).

Những người mua nhà chung cư, hay đất nền đều có chung ý kiến: chấp nhận rủi ro, vì nhu cầu nhà ở quá bức bách! Nhưng chắc chắn một điều, hậu quả cho xã hội sẽ lớn hơn. Đó là thành phố sẽ ngày càng có thêm nhiều khu dân cư tự phát, những khu nhà “ổ chuột” dễ bị ô nhiễm. Triển khai quy hoạch xây dựng sẽ gặp khó trong chuyện giải tỏa nhà, đền bù và tái định cư...

THIẾU NHÀ ĐẦU TƯ?

Khởi động đề án nhà ở xã hội, UBND thành phố thống nhất chủ trương giao cho Sở Xây dựng thành phố đầu tư thí điểm ngay trong năm 2008 gồm 2 block nhà chung cư tại khu Nam Cần Thơ trên phần đất của Công ty Phát triển và Kinh doanh nhà Cần Thơ, với diện tích gần 14.000m2. Theo dự kiến, 2 khu này sẽ có khoảng 530 căn hộ (60m2/căn), tổng vốn đầu tư trên 100 tỉ đồng và hoàn thành vào năm 2010. Hay tại Trung tâm Phát triển quỹ đất TP Cần Thơ có một số khu đất do nhà nước quản lý cũng đủ điều kiện để triển khai xây dựng nhà ở xã hội... Thế nhưng, đến nay dự án vẫn còn... nằm trên giấy!

Trao đổi với chúng tôi, ông Phạm Văn Nhơn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng TP Cần Thơ, cho biết: “Hiện ngành đang chờ thành phố ban hành những cơ chế chính sách cụ thể mới đủ điều kiện để triển khai những dự án này”. Còn theo kế hoạch, từ nay đến năm 2010, Sở Xây dựng sẽ tiếp tục nghiên cứu đề xuất UBND thành phố những vị trí đất ở nhiều nơi thuộc quỹ đất công hay 10% đất ở các dự án khu dân cư để tiếp tục triển khai thêm những dự án mới...

Ông Võ Thành Vạn, Giám đốc Công ty TNHH Thiên Lộc, chủ đầu tư khu dân cư lô 13A Nam Cần Thơ cũng rất quan tâm lĩnh vực nhà ở cho người thu nhập thấp. Ông Võ Thành Vạn nói: “Nhà ở cho người thu nhập thấp là một thị trường rất lớn, nhiều tiềm năng, nhiều nhà đầu tư như chúng tôi rất muốn tham gia đầu tư vào những dự án này. Đối với dự án khu dân cư lô 13A, công ty đã kiến nghị lên Sở Xây dựng thành phố chuyển một phần đất thương mại của dự án với diện tích khoảng 6.800m2 nằm ở vị trí đẹp để xây dựng chung cư (dự kiến 6-9 tầng) dành bán cho người thu nhập thấp. Theo tính toán sơ bộ của công ty, mỗi căn hộ có diện tích thấp nhất 50m2 chỉ vào khoảng 270 triệu đồng/căn, tùy vị trí. Nếu thành phố thống nhất chủ trương và có chính sách rõ ràng, hợp lý thì công ty sẽ triển khai ngay, khoảng 2 năm là có thể hình thành được dự án...”.

Ông Nguyễn Đức Linh, Phó phòng Kinh doanh Công ty 586 - chi nhánh Cần Thơ, cho biết: Để kích cầu thị trường địa ốc cũng như tạo điều kiện cho những khách hàng có thu nhập trung bình, thấp có điều kiện mua nhà, năm 2009 này công ty sẽ triển khai đầu tư một số khu chung cư có quy mô 7-9 tầng ở khu dân cư Phú An. Dự kiến sau khi hoàn thành, sẽ có khoảng 800 căn hộ diện tích 52-72m2/căn, giá bán trên dưới 300 triệu đồng/căn. Ngoài ra, công ty cũng sẽ phối hợp với một số tổ chức tín dụng để bán nhà trả góp cho những khách hàng có nhu cầu với lãi suất chấp nhận được...

Thiết nghĩ, để triển khai được các dự án nhà ở xã hội nhanh chóng và thật sự xã hội hóa lĩnh vực này, thành phố cần có những chủ trương thiết thực, kịp thời để kích thích, thu hút thêm nhiều nhà đầu tư tham gia, nhằm đáp ứng nhu cầu của người dân. Đây cũng là giải pháp góp phần hạn chế tình trạng nhà ở khu dân cư tự phát làm ảnh hưởng đến phát triển quy hoạch xây dựng của thành phố trong tương lai.

Bài, ảnh: THIỆN LÂM