Tổng thống Yushchenko tuyên bố giải tán quốc hội ngày 8-10. Ảnh: Reuters

Tổng thống Ukraina Viktor Yushchenko ngày 8-10 đã công bố quyết định giải tán quốc hội để tổ chức tổng tuyển cử trước thời hạn. Phát biểu trên truyền hình, Tổng thống Yushchenko cho biết ông buộc phải đưa ra quyết định trên bởi thời hạn 30 ngày theo luật định và thời gian 5 ngày gia hạn đã hết, song các đảng phái chính trị vẫn không đạt được thỏa thuận về thành lập liên minh chiếm đa số mới trong quốc hội. Cuộc tổng tuyển cử trước thời hạn nhiều khả năng sẽ diễn ra vào ngày 7-12 tới vì theo Hiến pháp Ukraina, cuộc bầu cử sớm được tiến hành trong vòng 60 ngày kể từ khi sắc lệnh của tổng thống về vấn đề này được công bố.

Khối chính trị cùng tên của Thủ tướng Yulia Tymoshenko cho biết sẽ kiện quyết định giải tán quốc hội của tổng thống mà khối này cho là vi hiến, vì các nghị sĩ tại nhiệm chưa được một năm. Trong khi đó, thủ lĩnh đảng “Các khu vực” đối lập, cựu Thủ tướng thân Nga Viktor Yanukovych nói rằng quyết định giải tán quốc hội đã đẩy đất nước tới nguy cơ hoảng loạn và phá sản. Tuy nhiên, ông cũng khẳng định đảng “Các khu vực” sẽ tham gia cuộc bầu cử sắp tới và cam kết nếu giành thắng lợi sẽ thực hiện chính sách đoàn kết dân tộc để phát triển kinh tế và cải thiện đời sống nhân dân. Trong quốc hội vừa bị giải tán, đảng “Các khu vực” chiếm nhiều ghế nhất nhưng do không thành lập được chính phủ liên hiệp nên phải nhường quyền này lại cho liên minh Yushchenko-Tymoshenko.

Theo các nhà quan sát, quyết định của ông Yushchenko chứng tỏ “liên minh da cam” thân phương Tây giữa tổng thống và thủ tướng không thể tiếp tục “sống chung” được nữa, bất chấp hai bên đã có rất nhiều nỗ lực cứu vãn chính phủ liên hiệp kể từ khi các nghị sĩ đảng “Ukraina của chúng ta- Tự vệ nhân dân” của ông Yushchenko rút khỏi liên minh cầm quyền hồi tháng 9 để phản đối việc bà Tymoshenko ủng hộ nỗ lực của đảng “Các khu vực” nhằm cắt giảm đáng kể quyền lực của tổng thống, trong đó có quyền giải tán quốc hội. Thật ra, cuộc đấu đá quyền lực giữa hai chính khách nhiều tham vọng này mới là nguyên nhân chính dẫn đến sự tan rã của “liên minh da cam”. Ông Yushchenko tố cáo bà Tymoshenko muốn giành chiếc ghế quyền lực nhất ở Ukraina từ tay ông trong cuộc bầu cử tổng thống dự kiến vào cuối năm 2009. Trong khi đó, bà Tymoshenko phê phán ông Yushchenko là người tham quyền cố vị.

Như vậy, từ hai đồng minh, khối “Ukraina của chúng ta - Tự vệ nhân dân” và khối Yulia Tymoshenko sẽ trở thành đối thủ trong cuộc bầu cử sắp tới. Theo hãng thông tấn Nga Interfax, Mỹ đang xem xét khả năng gởi đoàn tàu chiến đến Ukraina để tham gia “viện trợ nhân đạo”, và đây là thông điệp ngụ ý rằng nếu cử tri Ukraina chọn con đường xích lại gần phương Tây thì sẽ có cơ hội nhận được hỗ trợ vật chất từ các nước này.

PHÚC GIA AN (Theo The Time, Reuters, AP, Pravda)