Trong các cuộc hội đàm với giới lãnh đạo Nga nhân chuyến thăm 2 ngày tới Mát-xcơ-va kết thúc hôm qua 23-7, Tổng thống Venezuela Hugo Chavez cho biết ông muốn thiết lập liên minh đối tác chiến lược với Nga, mà theo ông là nhằm bảo đảm “chủ quyền của Venezuela vốn đang bị Mỹ đe dọa”. Nhiều thỏa thuận mua vũ khí và năng lượng cũng được ông Chavez ký với các đối tác Nga trong dịp này.

Tổng thống Hugo Chavez (trái) và người đồng cấp Nga Dmitry Medvedev. Ảnh: Reuters

Theo các thỏa thuận vừa đạt được, 3 công ty năng lượng lớn của Nga gồm tập đoàn Lukoil, liên doanh TNK-BP (Nga - Anh) và hãng khí đốt số 1 thế giới Gazprom sẽ được phép thăm dò và khai thác ở vành đai Orinoco giàu dầu khí của Venezuela. Caracas cũng quan tâm đến việc thành lập ngân hàng liên doanh giữa hai nước nhằm thúc đẩy kim ngạch thương mại song phương vốn đang tăng mạnh (hồi năm ngoái vượt mức 1 tỉ USD, gấp đôi năm 2006). Tuy nhiên, có lẽ được chú ý nhiều nhất là các thỏa thuận mua xe tăng, trực thăng, hệ thống phòng không và tàu ngầm có giá trị lên tới 2 tỉ USD mà ông Chavez ký với Nga trong chuyến đi này. Trong 5 chuyến thăm Nga từ năm 2003 tới nay của ông Chavez, Venezuela mua tổng cộng hơn 4,4 tỉ USD vũ khí của Nga. Năm 2006, Mỹ bắt đầu ngừng các hợp đồng bán vũ khí cho Venezuela, từ chối cung cấp các phụ tùng thay thế của máy bay chiến đấu F-16 do cho rằng chính phủ của Tổng thống Chavez “không hợp tác đầy đủ” trong cuộc chiến chống khủng bố. Từ đó đến nay, Venezuela đẩy mạnh việc mua vũ khí của Nga. Tháng trước, quân đội nước này lần đầu tiên bắn thử tên lửa từ máy bay chiến đấu Sukhoi của Nga. Caracas còn có ý định hợp tác với Mát-xcơ-va xây dựng nhà máy sản xuất súng AK và một trung tâm huấn luyện phi công lái máy bay lên thẳng ở Venezuela.

Trước nay, quan hệ giữa Nga với Venezuela chủ yếu là về kinh tế, chứ không mặn lắm về chính trị. Thế nhưng, trước những căng thẳng leo thang giữa Mát-xcơ-va và phương Tây xung quanh việc Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) mở rộng tới sát biên giới nước Nga và Mỹ dự định triển khai lá chắn tên lửa ở Đông Âu, cũng như việc chính quyền Tổng thống George Bush liên tục tỏ thái độ không hài lòng ông Chavez, nên mối bang giao giữa Venezuela và Nga có thể sẽ thay đổi. Nhiều nhà phân tích cho rằng Nga có thể xem xét tăng cường hợp tác quân sự với Venezuela ở khu vực Nam Mỹ. Trong cuộc họp báo ngày 23-7, Tổng thống Chavez tuyên bố “nếu quân đội Nga muốn có mặt ở Venezuela thì họ luôn được chào đón”.

Việc Venezuela thắt chặt quan hệ với Nga không chỉ gây khó chịu cho Mỹ mà còn làm đau đầu Colombia, đồng minh thân cận của Washington và có quan hệ không mấy êm đẹp với nước láng giềng Venezuela, do nghi ngờ Tổng thống Chavez hỗ trợ nhóm phiến quân Các lực lượng vũ trang cách mạng Colombia (FARC).

N.MINH (Theo Guardian, Reuters, AFP)