Bài, ảnh: HOÀNG YẾN

Người dưới 18 tuổi là người chưa phát triển đầy đủ về thể chất cũng như về tâm, sinh lý. Do đó, pháp luật hình sự Việt Nam đã đặt ra những nguyên tắc riêng khi xử lý hành vi phạm tội của người chưa thành niên. Các đối tượng này cũng nằm trong đối tượng được trợ giúp pháp lý (TGPL).

Bị cáo N.T.L.T và các bị cáo khác tại phiên tòa sơ thẩm. 

Quy định tại Luật TGPL, một trong những đối tượng thuộc diện được TGPL miễn phí là người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Việc tham gia của trợ giúp viên pháp lý trong quá trình tố tụng, góp phần quan trọng trong việc xác định sự thật khách quan của vụ án có người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi. Ðồng thời giúp hội đồng xét xử đưa ra bản án khách quan, công bằng, dân chủ và đúng quy định pháp luật, bảo vệ tốt quyền và lợi ích hợp pháp cho đối tượng đang được TGPL.

Theo Trung tâm TGPL Nhà nước TP Cần Thơ, khi tham gia vào vụ án, trợ giúp viên pháp lý tích cực tham gia bào chữa cho người bị buộc tội từ đủ 16 tuổi đến dưới 18 tuổi ở ngay giai đoạn đầu của vụ án, tìm hiểu hoàn cảnh, tâm tư nguyện vọng của gia đình bị cáo. Trợ giúp viên pháp lý tham gia tranh tụng ở phiên tòa, đưa những lập luận bào chữa có lý, có tình, phù hợp với quy định pháp luật. Từ đó, hội đồng xét xử có thể cân nhắc đưa ra bản án công tâm, giúp người phạm tội nhận thức được hành vi vi phạm, nhưng cũng cho các bị cáo cơ hội sửa sai, làm lại cuộc đời.

Ngày 30-8-2023, Hội đồng xét xử - Tòa án Nhân dân quận Ninh Kiều đã đưa ra xét xử đối với 10 bị cáo về tội cố ý gây thương tích. Trong đó, bị cáo N.T.L.T (sinh năm 2006) chưa đủ 16 tuổi. Giữa các bị cáo và bị hại H.L.D không quen biết và không có mâu thuẫn. Nhưng chỉ vì quá trình nghe điện thoại không rõ ràng và muốn thể hiện bản thân, các bị cáo đã cầm dao chém H.L.D vào tối 6-7-2022. Hậu quả, bị hại H.L.D bị đứt cánh tay.

Tại phiên tòa, các bị cáo đã ý thức được hành vi phạm tội và xin hội đồng xét xử giảm án để sớm về với gia đình. Kiểm sát viên đề nghị khung hình phạt cho bị cáo N.T.L.T - với vai trò đồng phạm giúp sức, từ 3 năm 6 tháng đến 4 năm tù giam. Bị cáo N.T.L.T thuộc đối tượng được TGPL. Do đó, trong quá trình xét xử, trợ giúp viên pháp lý đã bào chữa cho bị cáo N.T.L.T, đưa ra các tình tiết giảm nhẹ: có nhân thân tốt; chưa có tiền án, tiền sự; lần đầu phạm tội. Bên cạnh đó, trong thời gian điều tra, bản thân bị cáo đã thành khẩn khai báo, ăn năn hối cải, nhận thức rõ được hành vi sai trái mà bản thân đã gây ra cho bị hại. Trợ giúp viên pháp lý cũng nêu ra hoàn cảnh khó khăn của gia đình bị cáo N.T.L.T. Thời điểm phạm tội bị cáo chưa đủ 16 tuổi, chỉ mới 15 tuổi 10 tháng - một lứa tuổi mà nhận thức chưa phát triển đầy đủ, suy nghĩ còn nông cạn, dễ bị sa ngã, xúi giục. 

Hội đồng xét xử nhận định hành vi của các bị cáo có tính chất côn đồ, trực tiếp xâm phạm đến sức khỏe của người khác được pháp luật bảo vệ, gây ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự tại địa phương. Các bị cáo cần bị xử lý nghiêm, một bản án đúng người, đúng tội, mang tính răn đe, giáo dục phòng ngừa chung. Vì vậy, Hội đồng xét xử tuyên phạt các bị cáo mức án từ 3-11 năm tù về tôi cố ý gây thương tích. Trong đó, bị cáo N.T.L.T bị xử 3 năm tù. Hội đồng xét xử nhận định, đây là mức án nghiêm khắc, đủ để răn đe, đồng thời để bị cáo N.T.L.T có cơ hội làm lại cuộc đời, trở thành công dân có ích cho xã hội.