Ngày mai 20-3 là tròn 5 năm ngày liên quân do Mỹ cầm đầu tấn công Iraq, mở màn cuộc chiến hao tiền tốn của bậc nhất trong lịch sử nước Mỹ. Bên cạnh những cuộc biểu tình phản chiến khắp nơi trên thế giới, lễ “kỷ niệm” năm nay còn được làm nóng bởi những cuộc tranh luận gay gắt giữa ba ứng cử viên tổng thống Mỹ (chính thức lẫn tiềm năng) là John McCain, Hillary Clinton và Barack Obama nhằm mục đích ghi điểm cũng như công kích lẫn nhau.

Ngày 16-3, ứng viên tổng thống đảng Cộng hòa John McCain đến Baghdad để gặp gỡ giới lãnh đạo Iraq và các quan chức quân đội Mỹ. Đây là một phần trong chuyến thăm Trung Đông và châu Âu của ông nhằm khẳng định lại lập trường ủng hộ việc lật đổ chế độ Saddam Hussein, đồng thời phô trương kinh nghiệm, bản lĩnh của mình trong các vấn đề quốc tế. Thượng nghị sĩ bang Arizona này cũng là người mạnh mẽ ủng hộ quyết định của Tổng thống George Bush về việc tăng quân đến Iraq. Phát biểu với hãng tin ABC khi ở thăm Iraq, ông McCain tiếp tục biện hộ cho việc tăng quân, nói rằng biện pháp này đang phát huy hiệu quả. Tiện thể ông cũng phê phán bà Clinton và ông Obama, những người cho đến giờ vẫn tỏ ra hoài nghi về tính đúng đắn của việc tăng quân. Trong chiến dịch tranh cử trước đó, khi được hỏi quân đội Mỹ cần ở lại Iraq trong bao lâu, ông McCain nói mạnh rằng có thể là 100 năm, nếu cần.

Trong khi ông McCain công du Iraq thì tại Washington, ứng viên tiềm năng của đảng Dân chủ Hillary cũng có bài phát biểu quan trọng về cuộc chiến Iraq, trong đó bà không ngớt lời chỉ trích cả ông McCain lẫn đối thủ cùng đảng là thượng nghị sĩ Obama. Cựu đệ nhất phu nhân cho rằng ông McCain đang ngoan cố theo đuổi “chính sách Iraq thất bại của Tổng thống Bush” và “sẵn sàng kéo dài cuộc chiến này đến 100 năm”. Theo bà, chính sách Iraq do Bush-McCain đề ra đang kéo nước Mỹ vào cuộc nội chiến của quốc gia khác, cuộc chiến mà họ không bao giờ chiến thắng. Song song đó, bà cũng cáo buộc ông Obama có lập trường không rõ ràng đối với cuộc chiến này và chỉ hứa suông chứ không có kế hoạch cụ thể về việc rút quân khỏi Iraq nếu đắc cử. Thượng nghị sĩ Hillary tuyên bố trong vòng 60 ngày sau khi được bầu làm tổng thống Mỹ, bà sẽ bắt đầu rút quân khỏi Iraq. Cụ thể mỗi tháng bà sẽ đưa về nước 1 hoặc 2 tiểu đoàn.

Phát biểu trong chiến dịch tranh cử ở bang Pennsylvania ngày 17-3, thượng nghị sĩ Obama bác bỏ ý kiến cho rằng ông “tiền hậu bất nhất” trong vấn đề chiến tranh Iraq, đồng thời khẳng định ông vẫn luôn phản đối cuộc chiến vô nghĩa này từ năm 2002 đến nay. Bên cạnh đó, ông cũng “nhắc nhở” việc bà Hillary hồi 5 năm trước từng bỏ phiếu ủng hộ Tổng thống Bush xâm lược Iraq. Ông Obama dĩ nhiên không quên “phần” của đối thủ McCain. “Vì những lá phiếu của bà Clinton và ông McCain mà chúng ta sa lầy vào cuộc chiến làm hàng nghìn người Mỹ thiệt mạng và gây tổn thất hơn 1.000 tỉ USD cho nước Mỹ”, ông Obama nói.

• THỤY TRÚC
(Theo VOA News, NYTimes, Guardian)